21’nci yüzyılın başları, Aksinia İvanova ve İvan Tsankov’un hayatlarında bir dönüm noktası oldu. Kader onları Bulgarlar için ekzotik sayılan ve oldukça uzakta olan Arjantin’e götürdü ve orası onların ikinci evi oldu. O zamanlar, bir gün Bulgaristan’ın Arjantin’deki gayri resmi kültür diplomatları olacakları aklından bile geçmedi. Ülkemizde ekonomi ile meşgul olan Aksinia, Arjantin’e gidince mesleğini değiştiriyor. Hukuk bitirdi ve avukat oldu. İvan ise bilgisayar mühendisi. İkisinin ortak bir tutkusu var- Latin Amerika’da Bulgaristan’ı, tarihini ve kültürünü tanıtmak. Aksinia’nın başkan, İvan’ın ise sekreter olduğu “Arjantin’deki Bulgarlar” Derneğini kurdular. Ardından sırayla kıtada ilk İspanyolca Bulgar medyayı hayata geçirdiler– losbulgaros.com.ar haber portalini, “Benim Bulgaristan’ım” internet radyosu, Los bulgaros TV internet yayıncılığı ve bir podcast.  Şimdi ise “Arjantin’deki Bulgarlar. Yeni göç neslinin kültürel diplomasisi” başlıklı iki dilli kitabını tanıtmak üzere Bulgaristan’da bulunuyorlar. Kitap tanıtımı 10 Ekim’de Sofya’da Bulgar Kültür Enstitüsü’nde saat 18.00’da yapılacak. Kitapta ise sürükleyici bir şekilde Bulgarca ve İspanyolca Derneğin faaliyetlerini, Güney Amerika’daki yetenekli Bulgarları ve Bulgar kökenli insanları ve misyonunu anlatıyorlar.

Bulgaristan Radyosu’na konuk olan Aksinia şunları paylaştı:„Dünyanın bu köşesinde Bulgaristan hakkında çok az şey biliniyor. Bundan dolayı yıllar içerisinde kurduğumuz tüm medya kültürü, tarihi ve gelenekleriyle Bulgaristan’ı tanıtmaya yönelikti. Bulgarların bildiğinden çok farklı olan bir kıtada Bulgaristan’ı yakın ve tanıdık kılmayı amaçladık. Başta, Arjantin’e vardığımızda, Bulgaristanlı olduğumuzu söylediğimizde ilk çağrışım Hristo Stoiçkov oldu. Yıllar geçtikçe Stoiçkov biraz unutuldu. Son zamanlarda Grigor Dimitrov daha çok biliniyor.

Aksinia ve İvan, Güney Amerika’da kültürel tarihi açıdan Bulgaristan’ın tanıtımına yönelik hala kullanılmayan imkanların olduğu konusunda hemfikir.

İvan Tsankov, çektikleri “Biz hatırlıyoruz…” belgeseline gösterilen ilginin bunu doğruladığını belirtti ve devamla:

„Geçen sene yaptığımız son filmimizi, Bulgar Yahudilerinin kurtarılmasının 80. yıldönümü vesilesiyle çektik.  Yahudi Kültür Merkezi’nde gösterdik ve büyük bir ilgi gördü, çünkü Arjantinlilerin bunu hiç duymadıkları ortaya çıktı. Saygıya şayan bu eylemi duyurmadığı için bunun devletin bir hatası olduğunu düşünüyorum. “

Aksinia ve İvan’ın kurdukları medyanın en aktif seyirci kitlesi Bulgarca konuşamayan üçüncü ve dördüncü kuşak Bulgar göçmenlerin torunlarıdır. Bu Bulgarlara yönelik internet sayfalarında “Köklerinizi ararken” başlıklı yararlı bir bölüm açtılar. Bu şekilde Bulgaristan’daki akrabalarıyla bağlarını kaybeden ve yeniden onları bulmanın yollarını arayan Arjantinli Bulgarlara yardımcı olmayı düşündüler. Arjantin’e 1906, 1920’li yıllar ve 2000 yıllarında olmak üzere üç büyük Bulgar göç dalgası yaşandığını hatırlatalım. 20. yy’ın ilk yarısından göçmenlerin torunları çoğunlukla Chako eyeletine, Berisо ve Comodora Rivadavia şehirlerinde yaşarken, son göç dalgasından Bulgarlar genelde Buenos Aires’te yaşıyor.

Bulgaristan’ın Avrupa Birliği’ne girmesi ardından yeni göçmenlerin çoğu, anavatanlarına daha yakın olmak için İspanya’ya göç etmeyi tercih etti. Maalesef, hem eski hem son göç dalgasında gelen Bulgarların sayısı hakkında net bir istatistik yok. İvan Tsankov’a göre, siyasetçilerin ihtiyaçları doğrultusunda rakam olarak 50 ile 150 bin arasında geniş sınırlı sayılardan bahsediliyor.”

Aksinia ise şunları belirtti:„Son 20 yıldan Bulgarların sayısı gerçekten çok az. Bular göçmenlerin torunları pratikte artık Arjantinlidir. Bazıların Bulgaristan vatandaşlığı var, ancak bunu ebeveynlerinden, büyükanne ve büyükbabalarından Bulgaristan hakkındaki öğrendikleri ve bir gün ziyaret edebilmeyi umdukları için alırlar. Uzun mesafeler ve mali engeller nedeniyle bunların çok azı Bulgaristan’a geldi”.

Bulgarların uzak bir ülkedeki yaşama nasıl uyum sağladıkları sorusuna cevaben İvan, Arjantin’in bir göçmen ülkesi olduğunu ve yabancılara, hem sıradan insanlar, hem gerektiğinde destek sağlayan yetkililer tarafından iyi davranıldığını söyledi.

„Millet olarak Arjantinliler çok misafirperver, samimidir ve göçmenler kendileri ve onlar arasında bir engel hissetmiyor. Ayrıca meraklılar, Bulgaristan ile ilgili bir şeyler tanıttığımızda bunu çok iyi karşılıyorlar.  

Aksinia ve İvan özellikle kitap tanıtımı için pandemiden önceki yıl 2019 yılında ilk kez ülkemize geldiler. Ülkemizi ve insanları olumlu yönde çok değişmiş buluyorlar.

Son olarak İvan Tsanov şunları ekledi: „Bu mesafen baktığımızda bir çok olumlu şey görüyoruz. İnsanlar daha sakin, daha güler yüzlü ve Arjantin’deki insanlar gibi daha yardımseverler. Bu kesinlikle dikkat çekiyor.”

Yazı: Miglena İvanova

Çeviri: Ergül Bayraktar