Dita e Gjelit është një festë kombëtare kushtuar shëndetit dhe pjellorisë së fëmijëve mashkullorë. Ajo festohet në Bullgarinë Lindore - nga Dobruxha deri në rajonet më jugore të vendit tonë. Data përkon me festën e krishterë Paraqitja e Zotit tonë në tempull që gjithashtu bie më 2 shkurt - atëherë Virgjëresha, në përputhje me ligjin hebre, vizitoi tempullin në ditën e 40-të pas lindjes së Birit të Zotit, kaloi një pastrim ritual dhe sakrifikoi dy turtuj.
Sipas traditës popullore këtë ditë bëhet flijimi i një zogu - një gjel, në disa fshatra ai duhet të jetë detyrimisht me ngjyrë të zezë. Në çdo shtëpi ku ka djem, nëna ther një gjel në pragun e derës. Në disa fshatra këtë e bën një djalë që nuk e ka arritur pjekurinë seksuale. Me gjakun e gjelit nëna bën kryq në ballin e djemve, si dhe në dyert e shtëpisë. Më pas ajo zien zogun kurban dhe ua shpërndan fqinjëve, bashkë me ëmbëlsira ose copa byreku. Zakoni konsiderohet si një simbol i pjellorisë dhe i fertilitetit mashkullor. Kjo e shpjegon edhe flijimin e gjelit, i cili në folklorin bullgar ka një simbolikë të gjerë – nga njëra anë, ai lidhet me diellin, lindjen e diellit dhe ardhjen e ditës së re. Nga ana tjetër, ka të bëjë me personifikimin e parimit dhe pjellorisë mashkullore, si dhe të aftësisë së femrës për të dhënë një jetë të re.
Kjo festë pagane shënohet edhe sot, por më tepër si një kujtim i traditave të lashta bullgare. Më shumë momente interesante të zakonit do të lexoni në publikimin tonë “Paraqitja e Zotit tonë në tempull, Dita e dytë e Shën Trifonit dhe Dita e Gjelit (sipas traditës popullore bullgare)” nga koleksioni i Radio Bullgarisë.
Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
Foto: BGNES, arkiv
Më 15, 16 dhe 17 korrik, ditët më të ngrohta të verës,ose të ashtuquajturat “Goreshtnici”,në Bullgari kryhen një sërë ritualesh mbrojtëse. Ato kanë origjinë pagane dhe lidhen me kultin e zjarrit. Më shumë për ritualet e pasura festive në..
Festivali i figurave të rërës rikthehet për të 17-ën verë radhazi në qytetin bregdetar Burgas. Ai do të hapë dyert për vizitorët më 5 korrik në parkun “Liqeni”, njoftoi BTA. Një shfaqje të veçantë me rastin e hapjes do të prezantojnë Shkolla e Baletit..
Popullsia bullgare në Shqipëri është 7057 persona – 3691 burra dhe 3366 gra. Kjo duket qartë nga një njoftim i Institutit Kombëtar të Statistikave INSTAT, cituar nga BGNES. Kjo e vendos komunitetin bullgar në vendin e tretë në Shqipëri pas minoriteteve..
Sot, më 6 nëntor, mbushen 104 vjet nga aneksimi i Krahinave Perëndimore (rajonet kufitare juglindore të Serbisë me popullsi bullgare) në vitin 1920. Aneksimi..