Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Dita e Silvestrit të Romës – zakonet dhe besimet popullore

Foto: arkiv

Më 2 janar Ortodoksia nderon ShënSilvester - Papa i Romës, i cili jetoi në shekullin e 3 - 4. Në vitin 314 u zgjodh peshkop dhe papë romak, i cili qëndroi i tillë deri në vdekjen e tij në vitin 335 - kohë në të cilën  janë bërë reformat më të rëndësishme të Konstandinit të Madh (306-337) për t'i dhënë fund persekutimit të krishterëve dhe për të forcuar kishën.

Në kalendarin popullor bullgar më 2 janar  shënohet Dita e Silvestrit, festa është e përhapur kryesisht në Bullgarinë Lindore dhe në disa rajone të Bullgarisë së Mesme Veriore. E quajnë akoma Ditën e Karamanit, Festën e Kaut, Ditën e Rinaços, Sillvestrin, Ditën e Silvestrit. Festa ka karakter pastrues dhe është për nder të bagëtiveme brirë - buallicave, qeve, kaut e kështu me radhë.

Në kohën më të re, në këtë ditë festojnë emrat e vet Sillvija, Sillva,Sillvana, Sillvestër e të tjerë. Emërtimi Rinaçovden /Dita e Rinaços/ shpjegon më së miri thelbin e veprimeve të zakonshme - atëherë, për herë të parë që nga fillimi i festave të Krishtlindjeve, hambarët pastrohen. Në darkën duke u gdhirë Dita e Silvestrit djemtë, të cilët kanë qenë kolendarë /është e mundur të përfshihen dhe burra të martuar/, përsëri ndahen nëgrupe - këtë herë për të vizituar shtëpitë ku rriten bagëtitë. Lajmërojnë për nisjen e vet me muzikë dhe këngë, të cilat i shoqërojnë gjatë gjithë kohës, kurse rrugën e tyre e ndriçojnë me fenerë. Në këtë natë pronarët dhe rinaçët /njerëzit që spastrojnë oborret/ nuk takohen dhe nuk bisedojnë, sepse “kjo sjell fatkeqësi”. Portat mbeten të hapura, qenët janë të lidhur. Në oborr shtëpiaket lënë një bukë, mish dhe verë. Pasi i spastrojnë oborret, burrat  marrin atë që u kanë lënë dhe ikin, pa bërë zë. Në disa vende pronari i shtëpisë i fton në një tavolinë festive në ditën tjetër.


Nëse ndonjë djalë është i ofenduar nga vajza, të cilën e pëlqen, në ditën e Silvestrit mundtë hakmerret dhe, në vend që të gërmojë hambarin, të hedhë më shumë pleh brenda. Një veprimtari e tillë konsiderohet si e turpshme, ndaj babai i vajzës nxiton të pastrojë para lindjes së diellit.

Në Rodopet Perëndimore e quajnë ditën Spolezov dhe shikojnë se kush do të hyjë i pari në shtëpi. Mysafiri duhet të jetë një njeri i mirë dhe i pasur, që të jetë viti me rendiment të mirë dhe i begatshëm. Sipas traditës, në tavolinë nuk vendoset mish derri dhe sallo, që të jenë kafshët e shëndetshëm. Në këtë ditë interpretohen këngë kushtuar festës. Një prej tyre është  për buallin Karaman.

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva

Foto: arkiv


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Ditën e Enjos, barishtet dhe uji fitojnë fuqi magjike

Herët në mëngjes djemtë dhe vajzat mblidhen nëpër livadhe që të luajnë me diellin. “Besohet se atëherë dielli luan sepse është solstici më i gjatë i vitit” – kjo është gjëja më e rëndësishme që duhet ditur për Ditën e Enjos, sipas tetëvjeçarit Ivo..

botuar më 24-06-24 6.30.PD

Festivali "Babina Dushica" në Montana mbledh kuzhinierë nga e gjithë Bullgaria

Më 22 qershor mbi 30 kuzhinierë nga i gjithë vendi mblidhen në Montana për festivalin e kuzhinës popullore "Babina Dushica". Festivali i kuzhinës është pjesë e programit për kremtimin e festës së Montanës "Shpirti i Shenjtë" në Kopshtin e..

botuar më 24-06-22 10.15.PD
D-r Mustafa Haxhi

Mirëdashja është në qendër të festës së Kurban Bajramit

Myslimanët në Bullgari festojnë Kurban Bajramin. "Kurbani është një fjalë arabe që do të thotë “afrim”. Përmes kurbanit, myslimanët bëjnë gjithçka që është e mundur për t'iu afruar mëshirës së Allahut", tha kryemyftiu në Bullgari, Dr. Mustafa Haxhi, në..

botuar më 24-06-16 5.50.PD