Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Dita e Silvestrit të Romës – zakonet dhe besimet popullore

Foto: arkiv

Më 2 janar Ortodoksia nderon ShënSilvester - Papa i Romës, i cili jetoi në shekullin e 3 - 4. Në vitin 314 u zgjodh peshkop dhe papë romak, i cili qëndroi i tillë deri në vdekjen e tij në vitin 335 - kohë në të cilën  janë bërë reformat më të rëndësishme të Konstandinit të Madh (306-337) për t'i dhënë fund persekutimit të krishterëve dhe për të forcuar kishën.

Në kalendarin popullor bullgar më 2 janar  shënohet Dita e Silvestrit, festa është e përhapur kryesisht në Bullgarinë Lindore dhe në disa rajone të Bullgarisë së Mesme Veriore. E quajnë akoma Ditën e Karamanit, Festën e Kaut, Ditën e Rinaços, Sillvestrin, Ditën e Silvestrit. Festa ka karakter pastrues dhe është për nder të bagëtiveme brirë - buallicave, qeve, kaut e kështu me radhë.

Në kohën më të re, në këtë ditë festojnë emrat e vet Sillvija, Sillva,Sillvana, Sillvestër e të tjerë. Emërtimi Rinaçovden /Dita e Rinaços/ shpjegon më së miri thelbin e veprimeve të zakonshme - atëherë, për herë të parë që nga fillimi i festave të Krishtlindjeve, hambarët pastrohen. Në darkën duke u gdhirë Dita e Silvestrit djemtë, të cilët kanë qenë kolendarë /është e mundur të përfshihen dhe burra të martuar/, përsëri ndahen nëgrupe - këtë herë për të vizituar shtëpitë ku rriten bagëtitë. Lajmërojnë për nisjen e vet me muzikë dhe këngë, të cilat i shoqërojnë gjatë gjithë kohës, kurse rrugën e tyre e ndriçojnë me fenerë. Në këtë natë pronarët dhe rinaçët /njerëzit që spastrojnë oborret/ nuk takohen dhe nuk bisedojnë, sepse “kjo sjell fatkeqësi”. Portat mbeten të hapura, qenët janë të lidhur. Në oborr shtëpiaket lënë një bukë, mish dhe verë. Pasi i spastrojnë oborret, burrat  marrin atë që u kanë lënë dhe ikin, pa bërë zë. Në disa vende pronari i shtëpisë i fton në një tavolinë festive në ditën tjetër.


Nëse ndonjë djalë është i ofenduar nga vajza, të cilën e pëlqen, në ditën e Silvestrit mundtë hakmerret dhe, në vend që të gërmojë hambarin, të hedhë më shumë pleh brenda. Një veprimtari e tillë konsiderohet si e turpshme, ndaj babai i vajzës nxiton të pastrojë para lindjes së diellit.

Në Rodopet Perëndimore e quajnë ditën Spolezov dhe shikojnë se kush do të hyjë i pari në shtëpi. Mysafiri duhet të jetë një njeri i mirë dhe i pasur, që të jetë viti me rendiment të mirë dhe i begatshëm. Sipas traditës, në tavolinë nuk vendoset mish derri dhe sallo, që të jenë kafshët e shëndetshëm. Në këtë ditë interpretohen këngë kushtuar festës. Një prej tyre është  për buallin Karaman.

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva

Foto: arkiv


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Kalorësi djallëzor Shën Theodhori

"Në një rajon të gjerë në Bullgarinë Veriore, kalorësi Shën Theodhor perceptohet si një personazh djallëzor. Përkufizimet popullore për të janë si më poshtë: një shenjtor vampir, përbindësh ose goblin... Ai vizitonte festat e beqarëve, të cilat ishin të..

botuar më 24-03-23 11.05.PD
Foto: Instituti i Etnografisë dhe Folkloristikës me muze në Akademinë Bullgare të Shkencave

Veroret - një simbol i shpresës për gjërat e mira që do të vijnë

Martenica (verorja) është një nga simbolet e Bullgarisë - konsiderohet si një pararojë e pranverës dhe largimit të errësirës. Çdo vit më 1 mars, edhe larg atdheut, ne bullgarët i zbukurojmë të afërmit dhe miqtë tanë me fijet e përdredhura të bardha e të..

botuar më 24-03-01 7.10.PD

Aprillci pret mijëra të ftuar për festën e proshutës dhe rakisë së ngrohtë

Qyteti i vjetër malor i Aprillci pret një nga festivalet më interesante dhe më të shijshme bullgare - Festën e proshutës dhe rakisë së ngrohtë. Në datat 24 dhe 25 shkurt, qyteti malor, i vendosur rrëzë majës së Maragidik, po përgatitet të mirëpresë më..

botuar më 24-02-24 8.10.PD