Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

1 maji – për historinë e festës ndërkombëtare të punës në botë dhe te ne

Foto: BGNES

1 maji shënohet si Ditë Ndërkombëtare e Punës në shumë vende. Historia e kësaj feste lidhet ngushtë me luftërat për punë të denjë dhe pushim. Veprimet e para të suksesshme për vendosjen e ditës tetorëshe të punës ishin në Australi. Më 21 prill të vitit 1856 punëtorët nga minierat e gurëve dhe ndërtuesit ndërprenë punën e tyre dhe organizuan një manifestim të protestës. Ai përfundoi me një demonstratë të madhe para godinës së Parlamentit. Protesta e punëtorëve në Australi gjeti një përkrahje të gjerë ndërkombëtare.

30 vjet më vonë – më 1 maji të vitit 1886, në SHBA u organizua një grevë e madhe për vendosjen e ditës tetorëshe të punës. Në të morën pjesë afro 350 mijë veta. Në mënyrë dramatike u zhvillua greva në Çikago. Më 3 maj policia hapi zjarr kundër grevistëve dhe vrau disa veta. Shumë të tjerë ishin të plagosur. Si shenjë proteste kundër dhunës, ditën tjetër, më 4 maj, u organizua një miting. Një anarkist, i pazbuluar edhe më sot, hodhi një bombë kundër policëve dhe vrau një prej tyre. Në turbullirën që pësoi kishte të vrarë nga të dyja anët, ndërsa të plagosurit ishin dhjetëra. U arrestuan liderët sindikalë dhe botimet e bashkimeve profesionale u ndërprenë. Tetë nga të arrestuarit u akuzuan në konspiracion dhe vrasje. Katër prej tyre ishin të varur në vitin 1887, njeri u vetvra, ndërsa tre të tjerët u shfajësuan në vitin 1893. Në një sërë vendesh evropiane u organizuan protesta dhe fonde për përkrahje të të dënuarve. Rezultatet reale nga trazirat në Çikago garantuan lirinë e fjalës, lirinë e shtypit, të drejtën e bashkimit të lirë, të drejtën e barazisë para sistemit gjyqësor dhe të drejtën e punëtorëve të organizohen dhe të luftojnë për përfitime sociale, siç për shembull është dita tetorëshe e punës. Në vitin 1889 në kongresin e vet në Paris Internacionalja Socialiste shpalli 1 majin Ditë Ndërkombëtare të Punës.

Nga viti 1890 e këtej 1 maji filloi të kremtohet në shumë vende të mbarë botës. Po atë vit në Bullgari, Shoqata Tipografike Bullgare zhvilloi një protestë nën parullën për ditë tetorëshe të punës. Manifestimet e para në masë u organizuan në vitin 1893 në qytetet më të mëdha – Sofje, Pllovdiv, Vidin. Në vitin 1939, 1 maji u shpall festë zyrtare. Në një artikull botuar në fund të viteve 30-të të shekullit XX në faqet e gazetës “Zora”, publicisti i njohur me pseudonimin Brëshljan shkroi: “Punëtorët bullgarë, të cilët sot do të shënojnë Ditën e Punës, janë me ndërgjegjen se mirëqenia e Bullgarisë është garancia më e madhe e përmirësimit të gjendjes së tyre materiale dhe e zhvillimit kulturor. Dhe në se në të gjitha vendet arrihet një nivel i lartë kulturor, kjo do të garantojë sigurinë botërore, për të cilën të gjithë ëndërrojnë. Kështu që Dita e Punës është një festë e kulturës kombëtare dhe mbarë njerëzore, është një festë e paqes kombëtare dhe ndërkombëtare.”




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Ivajllo Ivanov

Si do të ndikojë zgjedhja e Donald Trump në Evropë dhe në siguri, në mbrojtje dhe ekonomi?

“Zgjedhja e Donald Trump si president i Shteteve të Bashkuara do të ketë një ndikim negativ në politikën evropiane në tre dimensionet kryesore, përkatësisht mbrojtjen dhe sigurinë, ekonominë dhe politikën – të paktën nga ajo që kemi si deklarata dhe nga..

botuar më 24-11-13 6.43.MD

Programi arsimor "Tregimet e pathëna të bullgarëve" me mbështetje të madhe brenda dhe jashtë vendit

Bullgarë nga 18 vende, 34 shkolla jashtë dhe 8 pedagogë bullgarë nga universitetet jashtë vendit janë pjesëmarrës në vitin e parë të Programit Kombëtar "Tregimet e pathëna të bullgarëve", i cili kërkon fakte pak të njohura për bullgarët e denjë apo ngjarje..

botuar më 24-11-12 5.26.MD

Për herë të parë që nga viti 1985, në vendin tonë ka një rënie pothuajse zero të popullsisë

Nga raporti i Këshillit të Ministrave për zbatimin е "Strategjisë Kombëtare të Përditësuar për Zhvillimin Demografik të Popullsisë në Republikën e Bullgarisë" në vitin 2023 del qartë se për herë të parë në 38 vjet në Bullgari raporti ndërmjet rritjes..

botuar më 24-11-12 7.05.PD