Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

100 vjet nga lindja e togerit Nedellço Bonçev – piloti mësymës i dytë

Sot pothuajse nuk ka ndonjë bullgar, i cili të mos ketë dëgjuar për trimërinë e kapitenit Dimitër Spisarevski dhe për vdekjen e tij heroike në mbrojtjen e qiellit mbi Sofjen gjatë Luftës së Dytë Botërore. Mirëpo, pak janë ata, të cilët e dinë historinë e “torpilës silurit tjetër të gjallë” – togerit Nedellço Bonçev – pilotit të gjuajtësit, i cili më 17 prill të vitit 1944 edhe pa dashje përtëriti trimërinë e kapitenit Spisarevski. Ndryshe prej tij ai u shpëtua, por kjo për të gjetur vdekjen gjashtë muaj më vonë në rrethana, të cilat edhe më sot mbeten të pasqaruara. Sot mbushen 100 vjet saktë nga lindja e asit ajror.

Nedellço Bonçev lindi më 21 qershor të vitit 1917 në Sofje. Mbaroi Gjimnazin e Dytë të Burrave bashkë me Dimitër Spisarveskin. Pas kësaj hyri në Shkollën Ushtarake të Madhërinë e Tij. Vazhdoi arsimin ushtarak në Itali dhe Gjermani. Mbaroi Shkollën e Pilotëve Gjuajtës. Pas fillimit të sulmeve ajrore anglo-amerikane, merrte pjesë në të gjitha betejat për mbrojtjen e Sofjes. Më 17 prill të vitit 1944 disa muaj pas vdekjes heroike të kapitenit Dimitër Spisarevski, togeri Nedellço Bonçev vendosi të sulmonte njërin prej aeroplanëve bombardues Boing B-17. Sipas tij, ai i afroi shumë aeroplanit dhe në momentin më vendimtar doli që arma e zjarrit të gjuajtësit s’punonte. Aeroplani i Bonçevit hyri silur në aeroplanin B-17 dhe të dy makinat filluan të humbin lartësinë. Togeri Bonçev arriti të hiqte rripat dhe hapi parashutën. Zbriti diku në afërsi të fshatit Studenta rajonin e qytetit Pernik, në një pirg dëbore. Aty e zbuloi një fshatar, i cili e shpëtoi nga ftohja. Mirëpo, u sëmurë nga pneumonia dhe mbeti në spital. Mjekët i ndaluan të fluturonte.

“Fortesa fluturuese” Boing B-17Pavarësisht nga kjo togeri Bonçev iku nga spitali dhe u kthye në skuadriljen, e cila plotësonte detyra të porositura nga pushteti i ri. Kjo për arsye, se Bullgaria ishte bërë aleate e Boshtit. Në realizimin e një fluturimi batareja e armikut arriti të rrëzojë aeroplanin e tij te Stracini. Togeri Bonçev arriti të hidhet me parashutë, por aty ku zbriti gjermanët e pritën dhe e morën rob lufte. Ai nuk dispononte edhe armë që t’iu kundërvihej armikut. Kjo për arsye, se me kërkesë të komiteteve ushtarake, më 9 shtator të vitit 1944 – vetëm një muaj më parë, pushteti i ri vendosi të merrej arma personale të të gjithë pilotëve. Kush e di, në se pistoleta e Bonçevit ishte me të, kishte mundësi që situata të qëndronte krejt ndryshe... Pas këtij rasti pilotëve iu kthyen arma personale, por për njërin prej tyre ishte vonë.

Memoriali i pilotëve bullgarë të vrarë gjatë Luftës së Dytë Botërore në Varrezat Qendrore të Sofjes. Plaka me emrin e Nedellço Bonçevit është poshtë majtas.Fati i mëtejshëm i pilotit heroi mbetet i paqartë. Supozohet, se u pushkatua diku në Austrinë Perëndimore ose në Gjermaninë Jugore, duke bërë provë të mbrojë dinjitetin. Në analet e historisë bullgare ai do të mbetet një njeri i ndershëm – një pilot i denjë dhe sypatrembur bullgar, i cili plotësoi fund e krye detyrën ushtarake.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

Fotografi: Wikipedia dhe arkiv

Më shumë nga rubrika

Dr. Petër Beron

Dr. Petër Beron për hapat e parë të tranzicionit bullgar dhe demokracisë sot

Më 10 nëntor 1989, në një mbledhje të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste Bullgare (BKP), Todor Zhivkov u lirua nga posti i Sekretarit të Përgjithshëm - posti më i lartë në parti dhe në shtet. Ajo që ndodhi në takim më vonë do të përkufizohej si një..

botuar më 24-11-10 7.30.PD
Shishja nga ana e përparme dhe e prapme.
Foto: Rezervati Arkeologjik Kombëtar Deultum - Debellt

Një shishe që përshkruan mitin e përbindëshit Himara u zbulua në një nekropol romak të shekullit të II-të

Arkeologët zbuluan një shishe qelqi shumë të rrallë dhe të vlefshme në një varr të shekullit të II-të në nekropolin jugor të kolonisë romake Deultum pranë fshatit Debellt /Bullgaria Juglindore/. Gjëja unike është se ajo përshkruan mitin e përbindëshit..

botuar më 24-11-09 9.25.PD

Nderojmë Ditën e Kryeengjëjve - ditën e të gjitha hierarkive engjëllore

Kisha jonë Ortodokse kremton sot Mbledhjen e Shën. Kryeengjëllit Mihail, udhëheqës i ushtrisë qiellore dhe hierarkive engjëllore të patrup, që mundi forcat e errësirës. Është një nga festat më të rëndësishme të krishtera fikse të vjeshtës, e quajtur edhe..

botuar më 24-11-08 10.27.PD