Ένας από τους πιο σεβαστούς αγίους στη Βουλγαρία είναι ο Αγ. Δημήτριος της Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν πολλές εκκλησίες στη χώρα μας, που χτίστηκαν προς τιμή του Αγίου, που πέθανε μαρτυρικά τον 4ο αιώνα, λόγω της άρνησής του να διώξει και να τιμωρήσει τους χριστιανούς πιστούς. Ήδη κατά τη διάρκεια του Β' Βουλγαρικού Κράτους (1185-1396), οι Βούλγαροι αντιλαμβάνονταν τον Άγιο Δημήτρη ως τον ουράνιο προστάτη και της πρωτεύουσας Τάρνοβο.

Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, το 1185 ως εκ θαύματος έφτασε στο Τάρνοβο μια εικόνα του Αγ. Δημήτριου από τη βασιλική που λεηλατήθηκε κατά την εισβολή των Νορμανδών στη Θεσσαλονίκη με τα λείψανα του αγίου. Η εικόνα έγινε σημάδι για τους Βούλγαρους ηγεμόνες ότι ο Αγ. Δημήτριος θα προστατεύει το βουλγαρικό κράτος. Προς τιμήν του αγίου, οι πρώτοι βασιλιάδες του γένους Ασέν έχτισαν έναν υπέροχο ναό στους πρόποδες του φρουρίου της Τραπεζίτσα. Μέχρι την τρίτη δεκαετία του 13ου αιώνα, η εκκλησία παρέμεινε η κορυφαία εκκλησία του κράτους, όπου ο Αρχιεπίσκοπος Βασίλειος Α' χειροτονήθηκε επικεφαλής της ανεξάρτητης βουλγαρικής εκκλησίας (μετά τη βυζαντινή κυριαρχία). Αναμφίβολα στην εκκλησία του Αγ. Δημήτριου όλοι οι Βούλγαροι ηγεμόνες την περίοδο 1186 έως 1241 έλαβαν τα σημάδια της βασιλικής τους αξιοπρέπειας - από τους δημιουργούς της δυναστείας των Ασέν μέχρι τον Τσάρ Ιβάν Ασέν Β'.

Η παράδοση της ανέγερσης ναών στο όνομα του Αγ. Δημητρίου διατηρείται μέχρι σήμερα και μέσα από πολλά από αυτά ενισχύεται η ιδέα του αγίου ως Βούλγαρου προστάτη. Τέτοιο είναι το παράδειγμα της όμορφης λευκής εκκλησίας «Αγ. Μεγαλομάρτυρας Δημήτριος της Θεσσαλονίκης» στη συνοικία Παντσαρέβο της πρωτεύουσας. Οι ντόπιοι κάτοικοι δεν είχαν δική τους εκκλησία για πολλά χρόνια, και πριν ακόμη η Βουλγαρία γίνει ελεύθερο κράτος, άρχισε η κατασκευή εκκλησίας στο τότε χωριό Παντσαρέβο, κοντά στη Σόφια. Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε τελικά το 1882 και στις 26 Οκτωβρίου στη γιορτή του Αγίου Δημητρίου έγινε ο πανηγυρικός αγιασμός του. Φέτος συμπληρώνονται 140 χρόνια από τότε που ο ναός άνοιξε τις πόρτες του και μέχρι σήμερα είναι ο μοναδικός ορθόδοξος ναός στον οικισμό. Βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο του Παντσαρέβο και έχει την ιδιότητα του πολιτιστικού μνημείου τοπικής σημασίας.

«Ο ναός χτίστηκε με τις προσπάθειες ολόκληρης της κοινότητας του Παντσαρέβο για να είναι μια συλλογική εικόνα του ονείρου μιας ελεύθερης και ενωμένης Βουλγαρίας» λέει ο Αρχιερέας Κραστίν Απόστολοφ, πρόεδρος του ναού στο Παντσαρέβο. Τον 17ο-19ο αιώνα, στα τέλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το Παντσαρέβο κατοικούνταν από πρόσφυγες από τη Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, καθώς και από Κιρκάσιους.

«Πολλοί από τους Βουλγάρους που έφευγαν από τη Μακεδονία, ήταν συνδεδεμένους με τη Θεσσαλονίκη ως κέντρο της γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας, οπότε φυσικά έρχεται και το όνομα «Αγ. Δημήτριος της Θεσσαλονίκης». Κατά κάποιον τρόπο, αυτός ο ναός είναι προάγγελος μιας ελεύθερης Βουλγαρίας και όχι μόνο λόγω της όμορφης αξιοπρεπούς εμφάνισής του, αλλά και επειδή γίνεται κέντρο συγκέντρωσης των ατόμων που θα αρχίσουν στη συνέχεια να χτίζουν αυτή τη σύγχρονη Βουλγαρία. Είναι γνωστό ότι εδώ κατασκευάστηκε ένας από τους πρώτους υδροηλεκτρικούς σταθμούς, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά γενικότερα στη Βαλκανική Χερσόνησο.».

«Σήμερα, η κατάσταση στο Παντσαρέβο δεν είναι διαφορετική από ό,τι ήταν πριν από 140 χρόνια, όταν χτίστηκε ο ναός», προσθέτει ο αρχιερέας Κραστίν Απόστολοφ.

«Σε ένα τέτοιο πολυπολιτισμικό περιβάλλον ξεκίνησε η κατασκευή ενός ναού σε αυτό ακριβώς το μέρος. Ως εκ τούτου, αισθάνομαι προσωπικά υπεύθυνος να συνεχίσω το έργο εκείνων των ανθρώπων που, πριν από την Απελευθέρωση, κατάφεραν να χτίσουν έναν τόσο μεγαλοπρεπή και εμβληματικό ναό - αληθινό σύμβολο μιας νέας ελεύθερης Βουλγαρίας».

Φωτογραφίες: Facebook /Храм Свети Димитър, ναός "Γέννηση του Χριστού" - συν. Μλάντοστ, bg-patriarshia.bg

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα