Πρέπει να διευκολυνθεί η δυνατότητα κινητικότητας των εργαζομένων στην ΕΕ, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες, με σαφέστερους κανόνες που να εξασφαλίζουν δίκαιες και ίσες συνθήκες εργασίας. Αυτός ο στόχος παρουσιάστηκε σε έκθεση που εκπόνησε ο ευρωβουλευτής του ΕΛΚ Ραντάν Κάνεφ και η ομάδα του πριν από την κρίση της Covid-19, αλλά έχει γίνει ιδιαίτερα σημαντικός υπό το πρίσμα των περιορισμών που επιβάλλει η πανδημία. Η έκθεση καταρτίστηκε, αρχικά, ως απάντηση στις έντονες διαφορές μεταξύ των πολιτικών ομάδων και στην αντίθεση μεταξύ Ανατολής και Δύσης σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού. Έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο στη νομική προστασία εκατοντάδων μετακινούμενων εργαζομένων από διάφορα κράτη, μεταξύ των οποίων και η Βουλγαρία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, υπάρχουν πάνω από 1,5 εκατομμύρια διασυνοριακοί εργαζόμενοι, αλλά ο αριθμός των εποχιακών εργαζομένων είναι κατά πολύ μεγαλύτερος. Ωστόσο, μετά το «ξέσπασμα» της πανδημίας, πολλοί από αυτούς εγκαταλείπονται από τους εργοδότες τους και βρίσκονται έξω από το κοινωνικό σύστημα. Πολύ συχνά, οι εποχιακοί εργαζόμενοι που μολύνθηκαν με τον κορονοϊό μένουν χωρίς κοινωνική ασφάλιση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πανδημία Covid-19 και η κρίση που προκάλεσε, λειτούργησε ως ένα μήνυμα προς όσους θέτουν τους κανόνες στην ΕΕ, ότι πρέπει να δοθεί προσοχή στους μετακινούμενους και τους αποσπασμένους εργαζόμενους και ότι η εργασία τους δεν μπορεί να είναι συνώνυμη με τη σύγχρονη ανθρώπινη εκμετάλλευση.

«Το ξέσπασμα της κρίσης που δημιούργησε η Covid-19, έθεσε αμέτρητα νέα ερωτήματα και προκλήσεις σε αυτήν την έκθεση. Ξαφνικά είδαμε ότι η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού δεν είναι καθόλου εγγυημένη, ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα σχετικά με την πραγματοποίηση αυτού του δικαιώματος, αλλά και προβλήματα που αφορούν σε κοινωνικά και, συχνά, ανθρώπινα δικαιώματα - από την αδυναμία των εργαζομένων να φτάσουν στον τόπο εργασίας τους, μέχρι το παράδοξο ενδεχόμενο, αφού παραιτηθούν ή απολυθούν, να μην μπορούν να επιστρέψουν στο κράτος στο οποίο ζουν. Για μια μεγάλη χρονική περίοδο, το 2020, πολλοί εποχιακοί εργαζόμενοι αποδείχθηκαν ουσιαστικά κρατούμενοι στους κοιτώνες στους οποίους στεγάζονταν, χωρίς την δυνατότητα να τους εγκαταλείψουν και, ακόμη, χωρίς εγγυημένη πρόσβαση σε τρόφιμα. Έτσι, μαζικά,  δεκάδες χιλιάδες, ίσως μάλιστα εκατοντάδες χιλιάδες ευρωπαίοι πολίτες, αποκλείστηκαν σε μια συγκεκριμένη περιοχή, αλλά είχαν ήδη απολυθεί από την εργασία τους και, κατά συνέπεια, με χαμένα υγειονομικά δικαιώματα, σε περίοδο, μάλιστα, έξαρσης της πανδημίας».

Η έκθεση εγκρίθηκε στην ολομέλεια του ΕΚ, χωρίς τροποποιήσεις, με συντριπτική πλειοψηφία,. Από εδώ και πέρα, οι στόχοι που τίθενται θα εξαρτώνται από το κατά πόσο θα ασχοληθεί με το ζήτημα το ΕΚ και η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας (European Labour Authority). Ωστόσο, όλοι συμφωνούν ότι η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού είναι υψίστης σημασίας για την ομαλή λειτουργία της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς. «Η ελευθερία των εργαζομένων, η κινητικότητά τους, η κινητικότητα των υπηρεσιών, αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα για την πραγμάτωση των οποίων χρειάζονται ευνοϊκές συνθήκες, χωρίς διακρίσεις και με ίσα δικαιώματα για όλους», δήλωσε ο Νίκολα Σμιτ (Nicolas Schmit), Επίτροπος της ΕΕ για την απασχόληση και τα κοινωνικά δικαιώματα.

«Τον Μάρτιο του 2020. καταλήξαμε σε κατευθυντήριες γραμμές για τα θεμελιώδη δικαιώματα των εποχιακών εργαζομένων όσον αφορά τα εργασιακά δικαιώματα, την κοινωνική ασφάλιση, το δικαίωμα στη στέγαση και την υγειονομική περίθαλψη. Πρέπει να υπάρχει ισότητα μεταξύ των αποσπασμένων και των ντόπιων εργαζομένων και ίση αμοιβή. Παρακολουθούμε την εφαρμογή αυτής της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία των κρατών-μελών. Μια νέα στιγμή, είναι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οργανισμού εργασίας, που θα επιτρέψει την καλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες και οργάνωση των δραστηριοτήτων ελέγχου και επιθεωρήσεων», επεσήμανε ο Νίκολα Σμιτ, Ευρωπαίος Επίτροπος για την απασχόληση και τα κοινωνικά δικαιώματα.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Φωτογραφίες: αρχείο, Facebook / Радан Кънев, epa/bgnes