Στις 29 Οκτωβρίου στην αίθουσα «Βουλγαρία» η Φιλαρμονική Ορχήστρα Σόφιας θα δώσει συναυλία, της οποίας το πρόγραμμα αποτελείται εξ ολοκλήρου από βουλγαρικά έργα που δημιουργήθηκαν τον 20^ο αιώνα. Ο φιλοξενούμενος μαέστρος είναι ο Γκεργκάν Τσένοφ /Guerguan Tsenov/, ο οποίος εδώ και δυο δεκαετίες ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το όνομά του είναι γνωστό σε έναν μικρό κύκλο επαγγελματιών μουσικών και θαυμαστών της τέχνης στη χώρα μας. Έγινε δημοφιλής γύρω από τη συναυλία του με τη Νέα Συμφωνική Ορχήστρα το 2017, στην οποία για πρώτη φορά ερμηνεύθηκε η Έκτη Συμφωνία του Βασίλ Καζαντζίεφ - ενός από τους έντονους εκπροσώπους της πρωτοποριακής μουσικής στη χώρα μας. Μετά την επιτυχία της πρεμιέρας έρχεται η πρόσκληση από τη Φιλαρμονική Σόφιας να διευθύνει μουσικό πρόγραμμα, που αποτελείται εξ ολοκλήρου από βουλγαρικά έργα.

Ο Γκεργκάν Τσένοφ γεννήθηκε στην πόλη Μοντάνα, αλλά μεγάλωσε στο Πάζαρτζικ. Εκεί παίρνει και τα πρώτα μαθήματα μουσικής.

«Ο δρόμος της ανάπτυξης μου είναι ο συνηθισμένος», λέει ο ίδιος. – «Όλοι οι επαγγελματίες μουσικοί στη Βουλγαρία βαδίζουν τέτοιο δρόμο. Άρχισα στην σχολή τεχνών στην γενέτειρα μου, και συνέχισα στο Εθνικό Σχολείο Μουσικής και Χορού στο Πλόβντιβ και αργότερα - στην Εθνική Μουσική Ακαδημία της Σόφιας με δύο ειδικότητες – «Πιάνο», κοντά στην καθηγήτρια Ζένι Ζαχαρίεβα και «Διεύθυνση ορχήστρας» ως μαθητής του καθηγητή Βασίλ Καζαντζίεφ. Το 1999 έκανα ειδίκευση στην ειδικότητα «Διεύθυνση ορχήστρας» στοJuilliard School of Music - ένα από τα πιο διάσημα σχολεία μουσικής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από τότε, ασχολούμαι με τη διεύθυνση, αν και προσπαθώ επίσης να παίζω και πιάνο. Είμαι επικεντρωμένος στο σύνολο μουσικής δωματίου «Τσένοφ» (Tsenov Chamber Ensemble),το οποίο ίδρυσα στη Νέα Υόρκη. Ο κύριος στόχος του είναι να προβάλλει έργα βουλγάρων συνθετών. Παίζουμε σε διάσημες σκηνές και προσπαθούμε να επιλέγουμε ρεπερτόριο, το οποίο να παρουσιάζει με τον καλύτερο τρόπο τη βουλγαρική μουσική κουλτούρα. Φέτος λάβαμε πρόσκληση για συμμετοχή για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Πιάνου της Νέας Υόρκης (New York Piano Festival). Σε συνεργασία με το φεστιβάλ ερμηνεύσαμε το Κονσέρτο για ορχήστρα έγχορδων του Λάζαρ Νικόλοφ, ένα έργο που αγαπώ πολύ. Μπορώ να πω ότι η βουλγαρική μουσική προκαλεί εξαιρετικό ενδιαφέρον στο κοινό εκεί.»

Για τον Γκεργκάν Τσένοφ η συναυλία στις 29 Οκτωβρίου είναι ξεχωριστή, συνδέεται με αξέχαστες προσωπικές και επαγγελματικές εμπειρίες. Επίσης για πρώτη φορά θα διευθύνει την ορχήστρα αυτή.

«Η πρόσκληση ήρθε μετά τη συναυλία με τη Νέα Συμφωνική Ορχήστρα τον Μάιο πέρυσι και την παγκόσμια πρεμιέρα της Έκτης Συμφωνίας του Βασίλ Καζαντζίεφ. Ευτυχώς ο μουσικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Σόφιας Νάιντεν Τόντοροφ μου έδωσε απόλυτη ελευθερία στην επιλογή του προγράμματος με έναν όρο - να αποτελείται εξ ολοκλήρου από βουλγαρικά έργα. Θα ακούσετε το έργο «Φωταγωγήσεις» του Βασίλ Καζαντζίεφ. Από τους τρεις συνθέτες που επέλεξα, γνωρίζω καλύτερα τα δικά του έργα. Με τον Ιβάν Σπάσοφ είχα επαφές κυρίως ως λέκτορα – εγώ προσωπικά σπούδασα σύνθεση κοντά στον ίδιο στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Θα εκτελέσουμε τα «Τραγούδια των νεκρών» - αγαπημένο μου έργο με σολίστ την υπέροχη τραγουδίστρια Τσβετάνα Μπανταλόφσκα. Ίσως το πιο φιλοσοφικό έργο στο πρόγραμμα είναι η Συμφωνία αρ. 6 του Κωνσταντίν Ιλίεφ. Θέλω να πω ότι με έκπληξη διαπίστωσα πόσο λίγα έχουν γράψει για τα έργα των βουλγάρων συνθετών. Για παράδειγμα, για τη συμφωνία του Κωνσταντίν Ιλίεφ έμαθα μόνο από τις ιστορίες των συναδέλφων του. Ενώ οι λάτρεις της μουσικής σε διάφορες χώρες εκτιμούν τα έργα των πρωτοπόρων συνθέτων της Βουλγαρίας. Πριν καιρό συναντήθηκα με τον Κριστόφ Πεντερέτσκι, τον μεγάλο «απόστολο» της πρωτοποριακής μουσικής στην Πολωνία. Ο ίδιος ήρθε στη Νέα Υόρκη για να διευθύνει το Δεύτερο του Κονσέρτο για βιολί, αφιερωμένο στην Άνε-Σοφί-Μούτερ και στην δική της ερμηνεία. Πήγα να τον χαιρετήσω και, όταν άκουσε την προφορά μου, με ρώτησε από πού είμαι. Ακούγοντας το όνομα της χώρας μας, ο Πεντερέτσκι είπε ότι γνώριζε πολύ καλά τον Ιβάν Σπάσοφ. Διατήρησε υπέροχες αναμνήσεις από τη συμμετοχή του συνθέτη μας στο Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονης Μουσικής «Φθινόπωρο της Βαρσοβίας». Όταν ανέφερα, ότι είχα σπουδάσει σύνθεση στον καθηγητή Σπάσοφ, ο Πεντερέτσκι πιθύμησε να δει τα έργα μου στην επόμενη μας συνάντηση. Και είπε «Δεν το κάνω για σας, αλλά για τον Ιβάν Σπάσοφ! Μας λείπει πάρα πολύ - σε μένα και σε όλους τους θαυμαστές της μουσικής του.». Αυτά τα λόγια με συγκίνησαν.»

Στη Νέα Υόρκη ο συμπατριώτης μας διδάσκει επίσης πιάνο σε τρία μουσικά σχολεία. Λέει ότι το αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι πολύ διαφορετικό από το δικό μας - οι σπουδαστές και οι μαθητές ασχολούνται με την τέχνη χωρίς να σχεδιάζουν να την ακολουθήσουν επαγγελματικά.

«Είμαι σκεπτικός σχετικά με οποιοδήποτε παιδαγωγικό πρόγραμμα που «εκτοξεύει» τα ταλέντα. Στην πραγματικότητα, προσπαθώ να μεταδώσω στους μαθητές μου αυτό που έμαθα από τους δικούς μου καθηγητές. Μερικοί συνεχίζουν να με υποστηρίζουν και να με εμπνέουν και σήμερα. Υπάρχει ένα παράδειγμα που σχετίζεται άμεσα με τη συναυλία στις 29 Οκτωβρίου. Πριν από λίγο καιρό ανταλλάξαμε αλληλογραφία με τον με τον Αντρέι Αντρέεφ, καθηγητή μου από το Πλόβντιβ. Τότε του είπα ότι θα έχω πρεμιέρα της Έκτης Συμφωνίας του Βασίλ Καζαντζίεφ. Χάρηκε πάρα πολύ και ανέφερε – «Γιατί δεν εκτελέσετε την Έκτη Συμφωνία και του Κωνσταντίν Ιλίεφ;» Και παρουσιάστηκε μια ευκαιρία να το κάνω. Ελπίζω ότι με τον τρόπο αυτό θα δείξω την ευγνωμοσύνη μου, όχι μόνο στον κ Αντρέεφ, αλλά σε όλους τους αγαπημένους μου καθηγητές.»

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο