Μαζεύονται μαύρα σύννεφα, ακούγονται οι πρώτες βροντές, πλησιάζει μπόρα. Και ξαφνικά δυνατός κρότος σκίζει τον ουρανό. Ξανά και ξανά. Έπειτα στην γη αντί το χαλάζι πέφτει μια ανοιξιάτικη βροχούλα. Οι καλλιέργειες έχουν σωθεί χάρη στο σύστημα εκτοξευτών πυραύλων της Βουλγαρίας.

Στην επικράτεια της χώρας υπάρχουν 200 εγκαταστάσεις με ρουκέτες για την αντιμετώπιση του χαλαζιού που μαστίζει τα χωράφια. Το αμυντικό αυτό σύστημα έχει δημιουργηθεί το 1968 και υπάγεται στο υπουργείο Γεωργίας. Το πρώτο πολύγωνο κατασκευάστηκε στην πόλη Σαεντινένιε στην περιοχή Πλόβντιφ.

"Πρόκειται για ένα πειραματικό πολύγωνο που υπαγόταν στην Βουλγάρικη Ακαδημία των Επιστημών και είχε τον ερευνητικό στόχο να επιδράσει στις διαδικασίες διαμόρφωσης του χαλαζιού, να ανακαλύψει κατάλληλες μεθόδους εργασίας και να ελέγξει τα αποτελέσματα από μια τέτοια δραστηριότητα". Τα λόγια αυτά είναι του Γιορντάν Γιορντανόφ που ηγείται του τμήματος "Τεχνικές εργασίες" στο πολύγωνο της Βράτσα και μας διηγείται πως μόνο στην περιοχή του υπάρχουν 24 πλατφόρμες εκτόξευσης πυραύλων. Κάθε μια από αυτές τις πλατφόρμες καλύπτει μια περιοχή 10 χιλιομέτρων, η τοποθεσία τους δεν είναι τυχαία και κάθε σύννεφο βομβαρδίζεται τουλάχιστον από 2 πλατφόρμες.

"Ο βασικός μας στόχος είναι να προστατεύουμε την αγροτική παραγωγή της χώρας από τα χαλαζοπτώσεις", συνεχίζει ο κ. Γιορντανόφ. "Οι πλατφόρμες εκτόξευσης πυραύλων στην περιοχή της Βράτσα προστατεύουν μια επικράτεια 170 εκταρίων. Χάρη στην παρέμβασή μας οι ζημιές περιορίζονται στο 20% με 30%, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις χωρίς καμία απώλεια. Όλα φυσικά εξαρτώνται από τον καιρό. Εμείς δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε τίποτα αν το χαλάζι έχει ήδη δημιουργηθεί, γι’ αυτό πρέπει να επαγρυπνούμε. Τις ζεστές μέρες τα σύννεφα ανυψώνονται στα 10 χιλιόμετρα και συναντούν κρύα ρεύματα εξαιτίας των οποίων οι υδρατμοί παγώνουν. Η μέθοδος που χρησιμοποιούμε ονομάζεται "ανταγωνισμός" και αποτελεί την χρήση καπνού από ιωδιούχο άργυρο. Αν στο σύννεφο υπάρχουν 1 εκ. παγάκια στο μέγεθος καρυδιού εμείς τα σκορπίζουμε σε 100 εκ. κόκκους στο μέγεθος σιταριού που πέφτοντας στη γη λιώνουν ή ακόμα κι αν δεν λιώσουν δεν έχουν ούτε το βάρος ούτε την ενέργεια για να καταστρέψουν τις σοδειές".

Υπάρχει μια αντίληψη πως χαλάζι πέφτει μόνο το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ. Η αλήθεια όμως είναι πως όλα εξαρτώνται από τα καπρίτσια του καιρού και δεν είναι εύκολο το φαινόμενο να προβλεφτεί. Η διαδικασία, από την στιγμή του σχηματισμού του σύννεφου ως την πτώση του χαλαζιού, κρατάει 7 με 10 λεπτά.

Στο σύστημα ελέγχου, ανά 3 λεπτά, μέσω μετρητών Ντόπλερ, λαμβάνονται πληροφορίες για την κατάσταση στο σύννεφο και το είδος των σταγόνων που το αποτελούν, ορίζονται οι συντεταγμένες του και οι χειριστές των εκτοξευτών πυραύλων έχουν περίπου ένα λεπτό για να εκτελέσουν τις εντολές. Η πιο σύγχρονα εξοπλισμένη πλατφόρμα βρίσκεται στην πόλη Κοϊνάρε στην περιοχή του Πλέβεν.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου
Φωτογραφίες: Ντεσισλάβα Ιβανόβα