Sekiz Mart Dünya Kadınlar Günü’nde başarılı bir kadının düşünceleriyle, günümüzde kadını ve duygularını, çevresinde gözlemlediği ve yaşamdan örneklediği konuları ele aldık.

Konuğumuz Razgrad’dan iş kadını ve şair Nurdan Çete.

Sevda Dükkancı Nurdan Çete ile kadının farklı rolleri, toplumdaki yeri, yaşadığımız ortamda eğitimin önemi ve bazı güncel sorunlar üzerine sohbet etti.

Sekiz Mart özel söyleşimizin satır başlıkları:

Kadında özgüven ve başarma hedefi:

“Kadınlar ikiye ayrılır. Birileri başarılı, kendini bilen kadındır, diğerleri ise birşeyleri hep başkalarından bekleyen kadınlardır. Benim gözümde böyle. Bir kadının özgüveni, başarılı olması daha aileden başlayan, çocukluğundan başlayan bir meseledir. Anne- baba çocuğa özgüven verirse: “sen iyisin, sen yapabilirsin, sen ayakların üzerinde durabilirsin, diyen bir aile ise, o çocuk o şekilde kavrayacaktır dünyayı ve hayatını o şekilde kuracaktı”.

Türk kızlarında önyargı ve eşitsizlik etkenleri:

“Sen kızsın, sen bunu yapma, bu kızlara yakışmaz” diyen bir anne- babası varsa, çocukluktan daha o psikolojik baskı altında olur ve çok büyük ufuklara açılabileceğine inanmaz.

Küçük yerlerde yetişen kadınlarda: “ben yukarılara ulaşamam” diye düşünüyorlar, yada “Ben Türk’üm bana izin verilmez, ben Gergana gii güzel giyinemem, onun gibi belediyede çalışamam ben devlet memuru olamam” düşüncesinde çok kızlarımız var. Eşitlikle etnik etken var, aile etkeni var, yerleşim yeri etkeni var, ama herşey yine de aileden başlar. Örneğin ben çok küçük köyden geldim, ama kendine güveniyorsan, bunlar etken olmuyor ve başarıyorsun”.

Razgrad’da, Tırgovişte’te gözlemlediği güzel gelişmeler var:

“Son yıllarda gençler daha çok başarıya odaklı, daha hedefli, ayakları üzerinde durmaya çalışıyorlar, Türk kızları çok eğitimli olmaya başladılar. Nice başarılı doktorlarımız var, nice başarılı iş kadınlarımız var kendi işini kuran, dünyaya ufuk açmış ne kadar Türk kadınlarımız var! Geçmiş zamana bakarak, şimdiki Türk kadınlarımız çok daha başarılı. Bizim jenerasyomuzda biraz daha zordu başarmak- aile baskısı, dini baskı, etnik baskı daha fazlaydi zamanında”.

Kitap okuma ve eğitim kadınları bir adım öne taşır:

“Kitap çok önemli. Bir çocuk kitap okumuyorsa, derdini bile anlatamaz. Özellikle köylerde Türk gençleri çok kötü durumda, şehre gidip derdini bile anlatamıyorlar. Kitap okumamaktan, okulda kendini geliştirmemekten, biz daha ileri gideceğimize basitleştiriyoruz hayatımızı”.

Anadili ve Bulgarca dil bilgisi sorunu:

“Sorunun kendisi de hiçbir dili çok iyi bilmemekten kaynaklanıyor. Türkçe niye okuyalım- niye lazım, Türkçe radyo neden dinleyelim- niye lazım... Türk gençleri şu an kimliğini kaybetmiş vaziyette. Gençlerin yüzde 90’ı kendini ifade etme sıkıntısı yaşıyorlar- ne Türkçe, ne de Bulgarca kendini ifade edemiyorlar.

Toplumda ANA rolü:

“Anadili demişler, Anavatan demişler, dünyanın her güzel şeyi ana ile başlar. Dünya ana’nın üzerinde dönüyor! Kadın desteği olmadan, birşey olmuyor, kadının gücü bunda zaten!

Nurdan Çete ve şiir:

“Bir kadının en güçlü hisleri çocuklarına karşıdır. Sevdiği anda kelimelere dökülebiliryor, acı duyduğu anda da şiire döküyor. Şiir dediğin duygudur, duygusuz bir şiir olmaz. Mesela benim şiirlerimde aşk var, çocuklarım var, hayat felsefesi var, ilhamın nasıl, ne şekilde geldiyse onu yazmışım”.

Günümüzde dostluklar:

“Malesef günümüzde dostluklar çok zor kuruluyor. Hayat koşturmacasında, illa ki bir yere vardığında herkes kendi çıkarlarını korumaya başlıyor, herkes sakınıyor etraftan başarısını ve dostluklardan biraz uzaklaşıyoruz. Benim inandığım dostluklar çocukluktan ve öğrencilikten edindiğimiz dostlardır, onlar gerçek temelli dostluklardır. Sonraki dostluklar iyi bildik, iyi tanıdık, iş çevresinde edindiğimiz kişiler. Bunlar dostluktan ziyade, paylaşımlardır”.

Kadında özgürlük ve üstlendiği yükler:

“Kadınlar erkek gibi olduk. Erkeğin rolünü o kadar üzerimize aldık ki, bazen “Başarılı bir kadınsın, erkek neyine” denilecek absürd durumlara geldik. Toplumda algılar değişti, kadınlar o kadar kendi ayaklarında durmaya başladı ki, erkek kadar iş yapan kadınlar var! Kadınlar ağır işlerde de çalışıyor, ticaret de yapıyor, uluslararası ilişkileri de ele alabiliyor. Kadın her işi yapar!”

Nurdan’da yeni bir duygu- torun sevgisi:

“Anne çocuklarını çok sever. Annenin değişemeyeceği tek şey evladıdır. Fakat tatmayanlara, bilmeyenlere daha, daha büyük bir güzellik de vardır- bu da yavrusunun yavrusunu kucağına almak. Ben yakın zamanda babaanne oldum- ne kadar büyük bir mutluluk size anlatamam.

Torunumun adı Kaan, bu başmbaşka bir sevda:

“Köpüklü bir kahve aldım elime,

Hayatın tadını çıkarıyorum,

Nice sevdalardan geçti gönlüm,

Nice keşke’ler sürçttü dilimde,

Geçti acılar, unutuldu kötüler,

Oysa daha büyük hayal, daha büyük güzellik,

Daha daha büyük sevda varmış dünyada,

Koskoca bir umut olan, yeni heyecan

Yaşam kaynağı, hayatın anlamı,

Kahvenin köpüğü, güneşin ışığı gibi güzel,

Gözleri ruhuma kazındı, gülüşü beynime,

Kokusuna kurban olduğum,

Yavrumun yavrusu!”

Kadın ve umut:

 “Kadın dediğin umudunu kaybetmeyecek, özgüvenini kaybetmeyecek ve böylece dünya çok daha güzel olacak.

Biz karşıdaki kadına bakmaktansa, kuaföre gideceğiz, güzel elbiseler giyeceğiz, kendimizi geliştireceğiz ki, bu defa dünya bizim için güzel olacak”.

Sekiz Mart sohbetinin tamamını ekteki ses dosyasından dinleyebilirsiniz: