Karpuz macunundan Dervişler Günü’ne kadar Bulgaristan’ın yeni “Yaşayan İnsan Hazineleri” hangileridir?
Bulgaristan’ın farklı bölgelerine has olup nesilden nesle aktarılan sekiz otantik gelenek ve yetenek, somut olmayan kültürel miras ulusal listemize dahil edilerek Bulgaristan’ın “yaşayan insan hazinelerinin” birer parçası oldu.
Adaylık toplama kampanyasını başlatanlar arasında önemli yer alan Kültür Bakanlığı’nın “Uluslararası İlişkiler, AB Programları ve Bölgesel Faaliyetler” Müdürlüğü Müdürü Silva Hacheryan, radyomuza konuşurken “Bu yıl inisiyatif son derece başarılı oldu. Aday olan 22 gelenek ve yeteneğin hepsi çok ilginçtir” dedi.
Her iki yılda bir UNESCO’nun “Yaşayan İnsan Hazineleri” pilot programı kapsamında düzenlenen inisiyatifin amacı, somut olmayan kültürel miras unsurlarının belgelenmesi ve özellikle de taşıyıcılarının, yani yok olmaya yüz tutmuş halk gelenekleri ve yeteneklerini yaşatan insanların teşvik edilmesidir.
Yaşayan insan hazineleri için adaylık gösterme hakkına ülkenin farklı yerlerinde bulunan okuma evleri ve müzeler sahip olurken, bireysel adaylar da başvurabilmektedir.
Bulgaristan’ın yeni insan hazineleri hangileridir?
Ribnovo köyüne has düğün geleneği ve gelinin yüzüne pulların yapıştırılması adeti
Vidin İlinin Vrav köyüne has otantik halk horonları
Gabrovo bölgesine has tatlı yapma geleneğini yaşatan, üçüncü nesil şekerci olan genç usta Boyan Minçev
Jabokrıt köyü okumaevi kadın grubu tarafından aday gösterilen Geleneksel Küstendil lahana böreğinin yapımı
Pazarcik’e bağlı Tserovo köyü Dervişler Grubu tarafından icra edilen “Derviş Günü” geleneği
Peynire Veda Pazarı beyaz helva pişirilmesi geleneği. Bu gelenek Ruse’ye bağlı Borovo kasabası okuma evi otantik folklor gurubu tarafından sergilenmektedir.
Silistra’nın Smilets köyünde geleneksel teknoloji ile karpuz macunu yapımı. 200 yıllık olan bu teknoloji köydeki okuma evi kadın grubu tarafından sergileniyor.
Smilets köyü 200 yıllık karpuz macunu hazırlama geleneğini ayakta tutuyorEtropole Tarih Müzesi tarafından aday gösterilen Etropole’ye has kadim mum tekniği ile yumurta süsleme geleneği.
“ Yeni seçilen “yaşayan insan hazineleri” ve ülkenin farklı bölgelerinden gösterilen adaylara ilişkin bilgiye Kültür Bakanlığı sitesi üzerinden ulaşmak mümkün. Silva Hacheryan’ın belirttiği gibi ilgilenen herkes, bu insanlarla irtibat kurabilir, yerine giderek otantik gelenek ve becerileri nasıl canlı tuttuklarını bizzat izleyebilir. Gerek Bulgar, gerekse de yabancı olsun çok sayıda turistin ilgisini çeken bu konu, yerel turizm açısından da eşsiz potansiyel oluşturuyor.
Ödül sahiplerine milli kültürel kimliğimizin korunması ve tanıtılmasına katkı diplomaları sunuldu, yeteneklerini mükemmeliyet derecesine getirmeleri ve gençlere aktarmaları konusunda destekleneceklerine dair temin edildiler.
"Bu insanların içinde bulundukları toplulukta veya UNESCO terminolojisini kullanmak gerekirse grup halinde veya bireysel olarak gelenek ve yetenek taşıyıcısı olup bu unsurları günlük hayatında canlı tuttukları ve devamını sağlamak üzere gençlere öğrettikleri düşünülmektedir. İnisiyatifin anlamı da budur. Kültür Bakanlığı ise somut olmayan kültürel mirasımızı yaşatanları farklı programlar kapsamında desteklemektedir. Farklı projeler kazanmak yolu ile ihtiyaçlarını karşılayan taşıyıcılar, gelenek ve yeteneklerini devam ettirebiliyorlar”.
17 Aralık’ta Sofya’da Largo’nun kubbesi altında açılışı yapılacak olan “Bulgaristan’ın yaşayan insan hazineleri” sergisinde 2008 ile 2024 yılları arasındaki dönemde kayıt altına alınan somut olmayan kültürel mirasımızın 44 unsuru gözler önüne serilecek.
Foto: Kültür Bakanlığı, Veneta Nikolova, BTA, Etropole Tarih Müzesi, Atanaska İvanova, "İskra 1878 Okuma evi- Borovo
Çeviri : Tanya Blagova
Edirne Trakya Üniversitesi (TÜ) Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Yıldırım, 1878’den günümüze kadar Bulgaristan'dan Türkiye’ye göçler konusundaki çalışmasını BNR Türkçe Yayınlar Bölümünde “Sizden bize, Bizden size” programında..
Dağlarında, ormanlarında, meralarında yetişen bir birbirinden farklı ağaç, çiçek ve şifalı bitkiler sayesinde Avrupa’da en kaliteli ve çeşitli arı balı türlerine sahip ülkemiz Bulgaristan’da farklı bölgelerden farklı nesillerden..
İki kez Avrupa şampiyonu olan, Bulgaristan'a üç dünya madalyası kazandıran güreşçi Efrahim Kamberov ile Naim Süleymanoğlu'nu konuştuk. Kamberov, Naim ile hem spor sahalarında, hem hayatta yakın dostlukla bağlıydı. Bir şampiyondan bir şampiyonu..