Savcılık verilerine göre 2022 yılında 150 insan kaçakçılığı vakası ihbarı alındı. Bunlar ön soruşturma başlatılan vakalardır. Bu olayların tam sayısı bilinmese de, çağdaş dünyamızın köleliği olan iş sömürüsü büyük bir problemdir. İş suiistimali ve sömürüye maruz kaldığımız durumlarda İnsan kaçakçılığı ile Mücadele Ulusal Telefon Hattından ihbar verebiliriz.  

Bulgaristan ve AB’nin her köşesinden 080020100 ihbar telefon hattı açı, tamamen ücretsiz ve anonim. 

Telefon hattından uzmanlar insan kaçakçılığının en yaygın hali olan sahte iş ilanlarına karşı duyarlı olmaları konusunda vatandaşlara bilgi veriyor. Sosyal medyalar yalancı ve sahte iş ilanlarıyla dolu. Telefon hattından uzmanlar bu iş ilanının gerçekliğini kontrol edebilir ve iş adayına olası tuzaklar hakkında bilgi verebilir.  

7/24 olan bu İnsan Kaçakçılığı İhbar Ulusal Telefon Hattını işleten “A21” Vakfı Müdürü Monika Nikolova geçen yıl hatta 1000 ihbar geldiğini, onlardan 42’sinin insan kaçakçılığı vakası olduğunu söyledi: 

„Yurtdışında kısmetini aramak isteyen insanlar, inşaat, çiftçilik ve başka yerlerden iş tekliflerine inanıyor ve çok çabuk tuzaklara kapılıyor. 1000- 1500 avro maaş teklifiyle yazılan iş ilanları onlara çok cazip geliyor ve ücretin çok yüksek olduğunu düşünüyorlar. Fakat gidecekleri ülkenin standardının çok farklı olduğu, oradaki fiyatların yüksek olacağı, masrafların çok fazla olacağını genelde göze almıyorlar.  

Yurtdışında çalışma “hayallerinin” peşinde giden işçiler, sözde çok “dürüst” işverenlerin eline düşerek, hemen maaşlarının ödeneceği ve onlara her türlü konaklama şartları yaratılacağı vaatlerine de kanıyor. Ancak yabancı memlekete gelir, onları insanlık dışı ortamlara yerleştirme, sabahtan akşama kadar dinlenmeden çalıştırma, dış dünyayla bağlantıyı kesme, pasaportlarına el koyma gibi vakalar oldukça fazla. İşçi bazı durumların normal olmadığını anlamaya başlayınca, çalıştığı günlerin ücretini alarak, gitmek ister. Ancak işverenin ona değil, işçinin ona borçlu anlaşılır. Onun yol parasını ödedikleri için, onu yerleştirdikleri için, yemeğini sağladıkları gerekçesiyle : “Ben sana değil, sen bana borçlusun” der işveren. Güya para kazanmak için yurtdışına giden işçi bir anda işverenin rehini haline gelir, çünkü onun sözlerine göre ona çok borçlanmıştır. İşverene “güya” borcunu ödemeden de asla gidemez ve böyle bir kısırdöngü oluşur”. 

Tuzak iş ilanlarına tanıyabileceğimiz belirtilerden biri, telefonu arayınca işverenin hızlı cevabı ve “daha yarın, daha bu hafta gelebilirsin, bileti yolluyorum” şeklindeki yanıtı olabilir. 

İş sömürüsü ve “çağdaş köle” kurbanları arayanların kullandıkları bir başka yöntemi de anlattı Monika Nikolova: 

„Aşk ilişkileri sayesinde cinsel sömürü amacıyla insan kaçakçılığı kurbanı olan kişiler var.

İnsan kaçakçısı ve bu yasadışı niyetleri olan kişinin sosyal medyada kurban bulması çok kolay. Sosyal ağlarda birini görüyor, temas kuruluyor, flört ve sohbetler dönemi ardında, kızı yakınlarından çevresinden uzaklaştırıyor, onu sosyal medya üzerinden kontrol ediyor. Bazı durumlarda beraber yaşamaya da başlıyorlar. Aşk ve beraberlik görüntüsü altındaki dönem bazen uzun sürebilir ve evliliğe kadar gidebilir. Daha sonra çalışma vaadiyle onu yurtdışına çıkarıyor ve orada “para toplayıp eve döneceğiz ve çok güzel hayat süreceğiz” vaatleriyle fuhuşa zorluyor. 

Son haftalarda çok konuşulan bir olay Stara Zagora’da genç kızın erkek arkadaşı tarafından canice maket bıçakla kesilmesi oldu. Monika Nikolova bu olayda aile içi şiddetten ziyade, cinsel sömürü amaçlı insan kaçakçılığı girişiminin izlerini görüyor:  

„Burada soğukkanlılıkla uygulanan şiddet ve zulümden bahsediyoruz. Bizim üzerinde çalıştığımız başka cinsel sömürü amaçlı insan kaçakçılığı vakalarındaki saldırılara benziyor. Bize ihbarda bulunan birçok kız, sözde “işverenleri” tarafından canice darp edilmiş, birçok fiziksel yara ve izler bırakılıyordu. Onları sağ bırakıyorlar, fakat onurları öldürülüyordu. Kız fuhuş yapmak istemediğini söylediğinde onları genelde böyle şiddetle korkutuyorlar. Ardından fecide darp ederek, kaçsa bile arkasından yetişecekleri şeklinde tehdit ediliyorlar. Buna benzer bir darp ve saldırı diğer kızlara da, eğer kaçmak isterlerse bir ibret oluyor, canli insan kaçakçılarının gözünde”.  

• Parlamento önünde kadınlara şiddet karşıtı protestolar sürüyor 

• Ombudsman Diana Kovaçeva: İnsan onuruyla bağdaşmayan davranışlar cezalandırılmalı 

Türkçesi: Sevda Dükkancı