Bulgaristan ve Kuzey Makedonya Karma Tarih Komisyonu üyeleri özel toplantıları yapılmadan, tartışma yenilenmeden Bulgar tarihinden bazı kahramanların “ulusal aidiyetine” dair tartışma mevzusunda adeta uzlaşıya varıldığı anlaşıldı. Tarihi kaynaklar Sv. Kliment, Sv. Naum ve Çar Samuil’in Bulgar devleti ve yazısına ait olduğunu açıkça kanıtlasa da, Kuzey Makedonya’da bazı tarihçiler konuyu devamlı yeni tartışmalara alevlendiriyor.
Bu kavgaya resmi çözüm var. Bulgaristan ile Kuzey Makedonya’nın 2019 yılında imzaladığı İkili İlişkiler ve İşbirliği Muhtırasında, Üsküp tarihi kahramanları Bulgaristan ile beraber kutlama kararını onaylamıştır. Bulgaristan Bilimler Akademisi Bulgar Dili Enstitüsü Profesörü Ana Koçeva: “O zaman anlaşma iki taraftan imzalandı, ancak şimdi herhangi nedenden dolayı bu protokol gözden geçiriliyor” dedi.„Üç yıl önce iki ülkeden tarihçiler bu tarihi kahramanların ortak kutlaması ve özellikle de ders tarih kitaplarında bilgilerin değiştirilmesi ve düzeltilmesini kararlaştırıldı. Kuzey Makedonya’da 6. Sınıf, Bulgaristan’da ise 5. sınıf tarih kitaplarında bilgileri değiştirme kararı alınmıştı.
Kuzey Makedonya’nın AB üyeliği hedefleri bağlamında Üsküp bu sürece hız kazandırdı. Kuzey Makedonya “Fransa teklifi” olarak bilinen AB üyeliği ön koşullarını yerine getirmeye kararlı görünüyor.
Bu şartlar Bulgaristan ile 2017 Dostluk Anlaşması da olmak üzere, bütün imzalanan sözleşmelerin uygulanmasını da kapsıyor.
Prof. Koçeva tarih ders kitaplarında düzeltmeler söz konusu olunca, “tek yönlü düşünülmemeli” diyor.
„Bizim ders kitaplarımızda özellikle 1944- 1950 döneminde önemli düzeltmelere ihtiyaç duyuyor. O dönemde günümüzdeki Pirin Makedonya bölgesinde, zamanın Bulgari Komünist Partisinin talimatlarıyla insanlar üzerine büyük baskılar yapıldı. 3- 4 yıl içinde Pirin Makedonya halkı iki büyük şiddet olayından geçti. Birinci defa zorunlu olarak oradaki halk makedona dönüştürüldü, ikinci defada ise yeniden Bulgar olmaya zorlandı. Belgrad ve Moskova’nın dikte ettiği büyük Balkan politikasının çerçevesinde buna benzer darbeler yaşandı. Geçmişimizden bu sayfalar iyi araştırılmalı ve ayrıca bu işkenceleri yapan komünist parti mirasçılarından özür talep edilmelidir.
Çeviri: Sevda Dükkancı
Foto: BGNESMoldova'nın AB üyeliğine ilişkin, ülke Anayasası’na yazılacak stratejik bir hedef olan referandumun sonuçları, her ne kadar Avrupa şüphecilerine “kıl payı” yaklaşsa da, ülkenin Avrupa yanlısı bakış açısını güçlendirdi. Ancak..
Sofya’da 28 Kasım 1938’da yayınlanan “Besarabya Bulgarları” gazetesinin tek sayısında “Besarabya Bulgarları, Bulgar halk cüssesinin, Bulgar manevi ve kültürel birliğinin ayrılmaz bir parçasıdır ve böyle kalacaklar, zira aramızdaki bağ güçlüdür”..
“Hak ve Özgürlükler İttifakı” , Türkiye’de Bulgaristan’daki erken Parlamento seçimleri için kullanılan 48 000'den fazla oydan yaklaşık yüzde 65'ini ikna edici bir şekilde kazandı. Bu, 46495 kişinin oy kullandığı Haziran seçimlerine nazaran biraz..