Plovdiv’te gezinti yaparsanız iştah açıcı kokuların geldiği hoş bir ekmek fırınının ön cephesi dikkatinizi çekecek. Bu, Tanya ile İves’in fırını. Bu Bulgar-Fransız ailesi Beş tepeli kenti kendi evi olarak seçti, 12 yıl önce ise onlara ilham veren bir geçim kaynağına dönüşen kendi Fransız fırınlarını açtılar.
Yves Ditte buraya gelmeden önce ülkemiz hakkında hemen hemen hiçbir şey bilmediğini büyük bir samimiyetle paylaşırken şöyle dedi: ‘Fransızların çoğu gibi Bulgaristan’ı yoğurt ve Sylvie Vartan ile bağdaştırıyordum. Hepsi buydu! Benim için Bulgaristan Doğu Avrupalı bir devletti ve bunun kuzeyde, Sibirya’nın bir yerinde bulunduğunu düşünüyordum.’
Fransız özgeçmişinden merak uyandıran bir ayrıntıyı da gizlemiyor Yves. Kendisi, Fransız devlet başkanı General Charles de Gaulle’un en yakın arkadaşı ve sağdıcı Alfred Ditte’in yeğenidir.
Bulgaristan’a ilk gelişini çok iyi hatırlıyor. Yıl 2000 idi, yani Bulgaristan’ın AB üyeliğinden 7 yıl önce. O zaman ülkemizde her şey kendi gözünde çok tuhaf ve eski moda görünüyordu.
„Ülke, gözlerimin önünde değişti. Altyapı, otoban yapımına şahit oldum, şehirlerin, kamu parklarının değişimini gördüm. AB’ye üye olduğu andan itibaren Bulgaristan dikkatleri üzerinde topladı, gelişmesini destekleyen yatırımlar geldi. Başka bir örnek vereyim: 20 yıl önce buraya ilk gelişimde genç kızlar biz, Fransızlar için kabul edilemez mini etekleri ve çok çirkin makyajlarıyla sokağa çıkıyorlardı. Şimdiki maddi olanakları pek büyük olmasa da Bulgarların çoğu Avrupa tarzında, ince bir zevk ve şıkla giyiniyorlar. Bu, bir Fransızın hoşuna gider. Dahası var: şehirleriniz Fransa’dakilere kıyasla daha temiz.’
Başarılı çalışmalar yürüten Yves ve Tanya’nın şimdi Plovdiv ve Haskovo’da üç Fransız fırını var. Bundan önceki evliliklerinden ikişer çocuğu olan Yves’le Tanya’nın bir ortak çocukları da var. Çocuklardan üçü Bulgaristan’da yaşayıp Bulgar vatandaşıdır.
Ama Fransız Yves Ditte’in kendini yüzde 100 Bulgar olarak hissetmesini engelleyen birşey mevcut- Bulgar dili! „Çok zor! Çok zor bir diliniz var.Yazılış biçimi fonetikle örtüştüğünden ilk anda Bulgarcanın Fransızca’dan daha kolay olduğu hissine kapılıyorsunuz. Ama Bulgar grameri çok zor, telaffuz da! ‘H’ harfini seslendiremediğimiz için ‘Hristo’ isminini biz, Fransızlar nasıl söyleyelim? Bu gerçekten çok büyük bir zorluk yaratıyor!“ – diyor Yves ama Bulgaristan’ı kendi vatanı olarak hissettiğini ve ne pahasına olursa olsun Fransa’ya dönmeyeceğini söylüyor.
Foto: İves Ditte özel arşiv
Çeviri: Neli Dimitrova
Halkı aydınlatanlar, yalnızca şükran ve hayranlık duyulan kişiler değil, tarihimizde milli aidiyet duygumuzu uyandıran en önemli şahsiyetler olarak görürüz. Ancak “halk aydınlatan” kavramının arkasında nasıl bir arketip duruyor ve neden Halk..
Moldova'nın AB üyeliğine ilişkin, ülke Anayasası’na yazılacak stratejik bir hedef olan referandumun sonuçları, her ne kadar Avrupa şüphecilerine “kıl payı” yaklaşsa da, ülkenin Avrupa yanlısı bakış açısını güçlendirdi. Ancak..
Sofya’da 28 Kasım 1938’da yayınlanan “Besarabya Bulgarları” gazetesinin tek sayısında “Besarabya Bulgarları, Bulgar halk cüssesinin, Bulgar manevi ve kültürel birliğinin ayrılmaz bir parçasıdır ve böyle kalacaklar, zira aramızdaki bağ güçlüdür”..