Bugün Botevo köyünde 50 kişi yaşıyor. Kuzeybatı Bulgaristan’ın Vratsa ilinde bulunan Botevo köyü, Traklar tarafından kuruldu. Daha sonra Romalılar da burada izlerini bıraktı. Bulgaristan’ın Kurtuluşu ardından köy halkı 30 oğlanın ve 15 kızın okuduğu bir okul kurdu. Bugün köyde çocuk yok, en genç köylü 50 yaşında olurken halkın ortalama yaşı 75. Böyle devam ederse ve köye kimse yerleşmez ise, çok yakında sadece tarih sayfaları burada bir köyün olduğunu yazacak.

Botevo köyü eski muhtarı Yoşka Mihaylova şunları paylaşıyor: “Bizler bir nevi dünyadan kopmuş haldeyiz. Belediye merkezine gitmek için birisini  bulmak gerek, çünkü otobüs yok. Ambulans gelmez ise, çareyi bizler arıyoruz. Bizler çok az şey istiyoruz – köyümüzde elektriğimiz, suyumuz, doktorumuz olsun. Bar, kafeterya, lokanta, sinema istemiyoruz, tek isteğimiz rahat bir şekilde yaşamak.

Köyümüz çok güzel, buradan çok aydınlar çıkmış. Ayrıca köy sakinleri için Botevo, Bulgaristan demektir, başka hiç bir yere gidemediğimize göre, burası ülkemiz. Başka ne isteyebiliriz ki?” 

 Muhtar muavini  Sonya Nenova, buna insanların kapalı bir şekilde yaşadıklarına bağlıyor. Her yerde olduğu gibi, bu köyde de zorluklar yaşanıyor:

“En fazla  sorun Çek enerji dağıtım şirketi CEZ ve telekomünikasyon şirketleriyle yaşıyoruz – diye belirtiyor Sonya Nenova. Bazen köye bir gün boyunca elektrik verilemiyor, İnternetsiz ise 21. yüzyıl gerçek dışı görünüyor. Köyümüzde birkaç çocuk olsaydı, nasıl bir uzaktan eğitime katılacaklardı, merak ediyorum? Botevo köyünde 2-3 kişide özel otomobil var ve bizler gerektiği zaman tüm köye hizmet veriyoruz. Köyümüze haftada bir kez doktor ve 4 kez de ekmek geliyor.İş imkanı yok, bir tek belediye tarafından yürütülen istihdam programı kapsamında birkaç kişiye iş sağlanıyor.

Yine de ormanıyla, barajıyla, deresiyle burası en güzel ve en sakin köy. Pek tabi ki, eğitimli insanlarıyla da ünlüdür. Botevo köyü, sanat, tıp, askeri alanda isim yapmış köydeşleriyle gurur duyuyor. Bunlar arasında, yaşayan efsane Bulgar suluboya klasiği olarak adlandırılan 95 yaşındaki Sava Tsonovski de var.

“Ben bir göçebe kuşuna benziyorum. 5 ay boyunca Sofya “Toplofikatsiya“ Merkezi Isıtma Şirketinin kuçağında kaldıktan sonra yaz mevsiminde 7 ayımı köyde geçiriyorum.

Sofya’da kendimi payvant ile bağlı bir eşek gibi hissediyorum, oysa köyde kendimi özgür hissediyorum. Botevo’da herşeyi çalışıyorum, mesela bahçemdeki otu kosalıyorum. Benim için kosalama bir nevi ikisi bir arada, hem iş yapıyorum, hem de jimnastik. Meyve bahçelerime bakıyorum, inşatla uğraşıyorum, kitap okuyorum. Ben bir köylüyüm ve köyümü çok seviyorum, uzak ufku ve onu gökyüzüne bağlayan parlak şeridi ile tarlayı seviyorum, saygı duyduğum doğayı seviyorum."

Sağlıklı beslenme alanında 13 kitap sahibi olan Hristo Mermerski de Botevo doğumlu. Oğlu Yonko Mermerski ise, kimya profesörü ve şu anda Washington’da yaşıyor:

“Her defasında Botevo köyünü ziyaret ederken, ağlıyorum, çünkü 500-600 nüfuslu bir köyden 10 keçinin ve birinin çocukluk arkadaşım olduğu 2 çobanın yaşadığı terkedilmiş bir yere dönüşmüş.

Çocuk sesleriyle yankılanan bu güzel köyün, bölgemize özgü bir deyime göre, tam bir  terk edilmiş yere dönüştüğünden dolayı çok üzgünüm.

Yeşillik, almış başını yürümüş, sanki burada hiç kimse yaşamamış,  En azından Tanrı'nın bir şekilde bu bölgenin canlanmasına yardım edeceğini umuyorum.”

Derleyen: Diana Tsankova(BNR-Vidin'den Katya Borisova ve Nedka Lilkova'nın röportajları)

Fotoğraflar: BNR- Vidin

Çeviri: Şevkiye Çakır