Tıpta nano parçacıkların kullanılması yeni bir şey. Sağlam hücreleri zarar vermeden, sadece kanser hücrelerini yok edecek o ilacın piyasaya çıkacağı gün çok uzak değil. antibiyotikler, hormonlar ve pestisit gibi kirleticileri temizleyen nanoteknolojiler de kullanılmaya başlıyor.

Genç kimyacı Dr. İvalina Trendafilova’nın çalışmaları da bu yönde. Dr. Trendafilova’nın çabaları farklı hastalıkların teşhisi ve tedavisinde kullanılabilecek. Örneğin, nano parçacıkları yeni oluşmuş kanser hücreleri bulmakla birlikte kemoterapi araçlarını da direk olarak kanser hücrelerine bağlayabilir.

İvalina Trendafilova şunları paylaştı:

 “Kemoterapide kullanılan maddelerin sadece tümörlü hücrelere değil, sağlam hücrelere de zarar verdiğini biliyoruz. İlaçların bu nanoparçacıklara yerleştirilmesi ile tümör veya hasta hücrelere ulaşıp ilacın orada yayılmasını sağlayabiliyoruz. Bu şekilde bütün vücudun zehirlenmesini önlemiş oluyor. Bu da büyük bir önceliktir.”

Nanoteknolojiler, aynı zamanda doğal kaynaklı biyolojik aktif maddelerin parçalanabilirliğini de iyileştirebilir ve aynı şekilde aktif maddenin istenilen organ veya hücrede yayılmasına imkan sağlayabilir.

Kirleticilerin ayrışmasına yönelik reaksiyonlarda katalizatör olarak kullanılan nanoparçacıklar, temizleme aracı olarak da kullanılabilir. İvalina Trendafilova şunları söyledi:

“Genelde bunlar farklı üretimlerden meydana gelen atık suların temizleyen oksidatif reaksiyonlar. Bunlarda zararlı maddeler çok az yoğunlukta, bu da izin verilenin sınırlarında bir miktar. Bu, doğada ters salınımlarına yol açıyor. Ancak son yıllarda yapılan araştırmalar, topraklarda ve su havzalarında bu suların birikmesi ciddi sorunlara yol açtığını gösteriyor. Bu organik kirleticiler, türlerin üreme ve popülasyonlarına etki ediyor. Geliştirdiğim sistemler de tam bu yönde – mikro kirleticilerden arındırma.”

Çabaları ve bilime adanmışlığı nedeniyle İvalina Trendafilova, bilimde en prestijli burs olan “Maria Skłodowska – Curie” programı kapsamında burs kazandı. Program, İvalina’nın araştırmalarına devam edeceği Belçika’daki Namur Üniversitesi’nde. Planları ise, tecrübe ve bilgi biriktirdikten sonra Bulgaristan’a dönüp öğrendiklerini meslektaşlarına aktarmak. Hayali ise bununla Bulgaristan’daki bilimin dünya seviyesine çıkması.
İvalina şunları belirtti:

„Birşeyi tüm kalbinle seviyorsan ve bu senin misyonun olduğunu biliyorsan, elinden gelen herşeyi yapıyor ve ileriye devam ediyorsun. Hala bilim alanında gelişmek istediğimi söylemeye devam ediyorum. Bilim beni heyecanlandırıyor, her gün yeni şeylerle karşılaşmamı sağlıyor, belli bir sorunu çözmem için okumamı, düşünmemi gerektiriyor. Bilimde, bilimle kalmak istiyorum. Her sabah çalışma arzusu ile uyanmak, çok az insanın sahip olduğu bir şey.”

Çeviri: Özlem Tefikova
Fotoğraflar: fund13veka.bg, arşiv