2016 yılı ülkedeki emlak piyasasında epey dinamik oldu ve yıllardan bu yana ilk kez eğilimler tamamen olumlu yönde oldu. Hem satışlarda, hem fiyatlarda artış izlendi, başkent Sofya’da ise artış oranı iki haneli rakamları buldu. Bulgarian Properties Yürütüm Müdürü Polina Stoykova’nın öne sürdüğü gibi artık daha olgun hale gelen piyasada yerli talebin büyümesi ve büyük şehirlere yönelik göç süreçleri ve gelirlerin artması ve ipotek karşılığı kredilendirme şartlarının çok uygun olması gibi etkenlerin sonucu olan gelişmeler izleniyor.

“2016’da büyük şehirlerde bulunan konutlara duyulan ilgi en yoğun oldu. Başkent Sofya satış lideri durumunda olurken Plovdiv, Varna, Burgas ve Stara Zagora’da da satışlardaki artış oranı yüzde 5 ila 10 arasında değişiyor. Fiyatlardaki zamlanma da aynı seviyede. Sofya’da yıl içindeki fiyat artışı yüzde 12 olup, önceki yıla kıyasla iki kat fazladır. Bu yılda tatil mülklerine olan ilgi önemli ölçüde arttı. Halihazırda gerek denizde, gerekse kayak merkezlerinde tatil mülkleri alımlarının yarısı ülke vatandaşları tarafından gerçekleştiriliyor, oysa bundan önce bu piyasada yabancılar çoğunluktaydı”.

Polina Stoykova’nın sözlerine göre banka mevduat faizlerinin sıfıra yakın olması da insanları emlak yatırımı yapmak konusunda teşvik ediyor. Bu durum yeni inşa edilen konut alımlarına da yansıdı, bu alımlarda da yıl içinde belirgin artış izleniyor. Şu anda insanlar tamamlanmamış inşaata yatırım yaparken temkinli davranıyorlar.

“Tabii, inşa edilmemiş veya tamamlanmamış gayri menkul alımlarında risk mevcuttur, fakat arz talepten küçük olduğu için alıcılar bu riski göze almaya yatkındır. 2016’da talepte sıçrama yaşandı. İnsanlar fiyatlarda düşüş olup olmayacağına dair tereddüt ederken birden yukarı yönlü bir seyrin olduğu anlaşıldı. Bunun sonucunda alıcılar piyasaya döndü” diyor Polina Stoykova.

Yakın geçmişte birçok inşaat şirketi, tamamlanmamış gayrimenkul alanlara indirim verirken şimdi bir nevi risk ikramiyesi olan bu tenzilat geçerli değil.

“Aslında henüz inşaatına başlanmamış olan veya başlangıç aşamasında bulunan gayri menkullerin fiyatları, ikinci piyasada satışa sunulan yeni konutların fiyatlarına göre metre kare üzerinden 80-100 avro ile daha yüksektir. Bunun sebebi son yıllarda arzın çok sınırlı olması ve yeni projelerin apayrı kalitede olmasıdır. İnşaat şirketleri çok daha kaliteli malzemeler kullanıyor ve alıcılar daha yüksek olan bu fiyatları ödemeye yatkın.”

Panel konutlara olan talep istikrarlı olmaya devam ediyor ve bu tür konutların piyasa potansiyeli, özellikle de yalıtım programının startından önce iyidir. Öte yandan ülkenin kuzeybatısı gibi az gelişmiş bölgelerde konut alımlarında artış izlenmiyor. Küçük şehirlerde fiyatlar değişmiyor, hatta yer yer düşüş izleniyor. Bu durum aslında normal, çünkü emlak piyasası nüfus durumundaki ve ekonomideki süreçleri takip ediyor.

Çeviri:Tanya Blagova