Hastalık ve belalardan koruyan pagan adetleri - sürmek ve giysinin içinden geçmek

Eklenme 11.09.2016 07:55]

БНР Новини

Photo: arşiv

Sürmek veya herangi bir giysinin içinden geçmek, farklı anlam taşıyan çok eski geleneklerdir. Şurada belirtmemiz gerekiyor, sürmek ve buna benzer gelenekler sessizlik içinde geçiyor.

Bir zamanlar sürmek, hastalık salgınlarından, dolu yağışlarından, sellerden, yangından ve insanlara zarar verebilecek şeytani yaratıklardan korunmak amacıyla yapılırmış. Öyle olurmuş ki, köyün pınarları kururmuş, kötü hastalık köylülerin hayatına mal olurmuş. O zaman köyün büyüğü, geniş bir alanda sağlam toprak üzerinde yeni yer seçermiş, ki bu yerin su kaynaklarına yakın olması ve ormandan korunmuş yerde bulunması şartmış. Köyün korunması için söz ettiğimiz sürmek “zaoravane” geleneği yerine getirilirmiş.

Bu gelenek için hazırklıklar çok önceden başlarmış, uygulanması güç olduğu için. Ve işte bundan dolayı da seyrek yapılırmış. Böyle bir olayı etnografya uzmanı Dimitır Marinov kayda alıyor. 20.asrın başlarında böyle sürülmüş bir köyü bulduğunu yazar. Ayrıca başka köylülerden de bu gelenek hakkında hayli fazla bilgi almıştır. Üstelik bu geleneğin izlerine Doğu Bulgaristan’da rastlamış.

“Pırvi sa petli propeli”(Horozlar ötünce)- yorum Apostol Taşev

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Peki, söz ettiğimiz sürmek “zaoravane” geleneğin anlamı nedir ve nasıl uygulanır:

Önce iki dalı olan bir ağaç kökü bulunur. Dallar kesilir ve geri kalan kütükten saban yapılır. Sabanın demir parçaları ise 9-10 farklı bölgeden getirilir. Demir parça, bir gecede ikiz kardeş tarafından yapılmalıdır. Sabanın demir bölümü sadece ve sadece gece dövülür. İlk horozlar öttüğü zaman iş dururmuş. Saban hazır olduğu zaman başka ikiz kardeş, ikiz öküzü koşarlar ve köyün çevresine bir veya üç karık çizerler. Bundan önce köylülere haber verilir ve hiç kimse evinden çıkmaz. Bu arada kimse de köye giremez. Halk inançlarına göre, ikiz kardeşlerin bu çalışmalarını herangi birisi görürse, çalışmaların büyülü gücü yok oluyor ve böylece “sürmek” işi, hastalıkları ve kötülükleri durduramıyormuş.

Bazen bu geleneğe, başka sihirli çalışmalar eşlik ediyor. Sürmek çalışmaların ardından bütün evlerde ocaklardaki ateşler söndürülürmüş. İkiz kardeşler daha sonra en basit bir şekilde ateş yakıyorlar. Bu ateşten alıp herkesin evine götürürlermiş. Halk inançlarına göre, “canlı” veya “genç” ateş, kötülüğü yok ediyor. Bazı bölgelerde “sürmek” sırasında ikiz kızkardeşler gelekeneksel ekmek hazırlarlar.

“Hranila mama gledala”(Anne beslemiş bakmış)- yorum Todor Kocuharov

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Gerçekleşmesi zor görünen „sürmek“ geleneğin yerine bazı bölgelerde „giysiden geçmek“ geleneği yerine getirilirmiş. Geleneğin amaçları için kara yün ve „temiz“ kadın veya kız gerekiyormuş. Önce kara koç bulunurmuş, daha sonra yünü kırkarlar, elde edilen yün yıkanır, kurutulur, iğilir ve giysinin dikileceği kumaş dokunur. Bazı bölgelerde yün yerine kenevir kullanılırmış. Bütün bu sıraladıklarımız, bir gecede yapılması gerekiyormuş- yün, güneş batışında kırkılır, giysi ise şafak sökmeden hazır olurmuş. Ardından kadınlar, köyün kenar bir evinde toplanır ve “çumino” (veba) adını verdikleri bir kumaş dokurlar. Giysinin bu şekilde hazırlanması, onun büyülü olduğunu ve sihire sahip olduğuna düşünülür. İşte bu kumaş parçasından evdeki herkes geçmek zorundadır. Özel olarak hazırlanan kumaştan geçiş, köyün dışında olurmuş, herangi bir bahçede veya tarlada. Geleneği bu şekilde yerine getirenlerin hastalığa yakalanmayacağına inanılırmış. Daha sonra bu giysi, komşulara teslim edilirmiş. Sonunda herkes bu kumaştan geçtiği zaman, anne babası olmayan bir kız, kumaşa bir at misali biner ve köyü üç defa çevrelermiş. Üçüncü turun ardından giysinin hazırlanmasında kullanılan herşey-iğiden, dokuma tezgahına kadar, örekeden makasa kadar, herşey yabancı bir arazinin sınırına gömülürmüş.

Çeviri: Şevkiye Çakır

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Paylaş

Hastalık ve belalardan koruyan pagan adetleri - sürmek ve giysinin içinden geçmek

Kategorideki diğer yazılar

Plovdiv Uluslarası Gaydacılar (Tulumcular) Konferansına ev sahipliği yapıyor

Geleceğe, güzelliğe dair umudun sembolü – martenitsi veya Rodop baynitsileri

Kiçka Savova’nın şarkıları öğrencilerin sesinde can bulacak