Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2025 Tüm hakları saklıdır

“Surva! Mutlu yıllar...”

БНР Новини
Photo: BGNES

Her yeni yılın başında “Surva, neşeli yıl, tarlalarda altın başak, bahçede kırmızı elma, bahçede sarı koçan, bağda büyük salkım, para dolu kese... Bir sonraki seneye kadar sağlıklı bir yıl!” dilekleri söylenir. Buna benzer dilekler ve kutsamalar, her yeni yılın ilk saatlerinde söylenir ve duyulur. İki yıl arasındaki bazı gelenekler hala korunmuştur.

Bulgar geleneksel takviminde yılın ilk günü farklı isimlerle karşımıza çıkıyor – Vasil, Vasilövden, Surva, Surovaki. Her Yortuda olduğu gibi, burada da en önemli unsur, sofranın hazırlınışı. Bazı bölgelerde sofraya yine ceviz, sarımsak ve bal konuluıyor, aynen Bıdni veçer, Noel arifesinde olduğu gibi. Halk inançlarına göre, yeni yılı nasıl karşılarsan, yılın öyle geçecek diye. Bundan dolayı herkes bayram kıyafetlerini giyer. Bazı köylerde gelenek üzere ateşe kızılcık tomurcukları atılır ve kimin tomurcağı en güçlü bir şekilde ses çıkararacak veya en yükseğe atlayacak, diye beklenir. Bu da, o kişinin en sağlıklı ve en enerjik olacağı anlamına geliyor.


“Survakane” ismini alan gelenek aslında yeni yılın ilk dakikalarında, horozların öttüğü satte başlayan bir gelenektir. Antik çağlardan günümüze kadar uzanan bir gelenek ve beraberinde büyük bir sembolik anlam taşıyor. Bazı çok renkli farklılıklara rağmen, “survakane” geleneği birçok açıdan “koleduvane” geleneğini benziyor. Çok eski kültürlerde olduğu gibi, Bulgar halk inançlarında da daire, Güneişin, tanrının sembolüdür ve önleyici göreve sahiptir.survakarai topluluğu, aynen Koledari takımı gibi, köyü daire içine alıyor ve köyü çevreliyor. Tarihçilere göre, eski zamnalrda survakariler evli genç erkekler görevi yerine getiriyormuş. Zaman içersinde bu gelenek değişmiş ve son on yıl boyunca survakari genelde 4-5 yaşından başlayıp 10-12 yaşına kadar erkek çocuklar oluyor. 31 Aralık’ı 1 Ocak’a bağlayan gecede çocuklar ev ev gezip sağlık ve bereket dileklerinde bulunur. Ellerinde ise birer kızılcık dalı vardır, ki kızılcık dalı önceki gün kesilmiştir, yani dal henüz yaştır. Oradan da “surovaçka” veya “survaçka”, yani yaş dal anlamına gelen ismi almıştır. Halk inançlarında kızılcık, sağlamlığın, sağlık ve uzun ömrün sembolüdür. Bu sözüm ona “demir” ağacı dokunmak bile demir gibi sağlam sağlık ve şans getirir.

Снимка

Surva demişken hatırlatmadan geçemeyeceğiz:UNESCO, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Komitesi Pernik şehrinde düzenlenen Surva Kukeri ve Maske Oyunları listeye aldı. Maske oyunlarının başkentinin Pernik (başkent Sofaya’ya yakın bir şehir) olması da bir rastlantı değildir. Söz konusu Maske Festivali 1966 yılında meydana gelmiştir. Her yıl düzenleniyor, 1985 yılından bu yana ise uluslararası sıfatı kazandı. Genelde Surva her foklor bölgesinde yer alır ve kutlanır. Bölgelerde delikanlıların maskelerle ev ev  gezip kızılcık dalıyla survakane geleneğini yerinbe getirdiğkleri de görülüyor. Hele hele Batı Bulgaristan’da. Köye göre de isim değişiyor. “survaskare, cemale, camali, babugeri, startsi vs”

Genelde topluluğun büyük bir bölümü keçi ve koyun derisinden yapılmış elbiselerle giyinir, ki derinin tülü tarafı dışarda kalır. Maskeler ise çok farklı olur ve tüy, boynuz, kumaş parçalarıyla süslüdür. Burada belindeki çanlar ve elindeki yaş değnek, olmazsa olmaz unsurlardan iki tanesi.

1 Ocak günü, Vasil, Vasilka, Vasilena, Veselin, Veselina ismini taşıyanlar isim günü kutlar. Survaçka dalı da günümüze kadar ulaşan renkli bölümlerden bir tanesi. Süslü kızılcık dallarını her yerde bulunabilir. Fakat kendimiz de yapabiliriz. Biraz yün ipliği, kuru yemiş, patlatılmış mısır ve sağalam kızılcık dalı-işte survaçka hazır. Tepesine de bir elma ve muhakkak da “altın para” konur. Yeni yılın hem sağlıklı, hem de bereketli olması için.

Çeviri: Şevkiye Çakır








Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Foto: Filip Kutev Ulusal Halk Sanatları Okulu

Dört kuşak yetenek ya da Kotel Halk Sanatları Okulu Bulgar ruhunu nasıl koruyor?

Filip Kutev Ulusal Halk Sanatları Okulu sıradan bir okul değil, gerçek bir yetenekliler fabrikasıdır.  Hem ülkemizde, hem Balkanlar’da folklor alanında profesyonel eğitim veren ilk eğitim kurumdur.  Mimari ve tarihi sit alanı ilan edilen Uyanış dönemi..

Eklenme 16.02.2025 05:00
Костадин Гугов

Ünlü halk sanatçısı Kostadin Gugov’u doğumunun 90. yılında anıyoruz

12 Şubat 1935 tarihinde Sofya’da Kılkış göçmenleri ailesinde dünyaya gelen Kostadin Gugov, Makedonya folklor bölgesinden halk şarkılarını en otantik şekli ile seslendiren ses sanatçılarından biri olarak tanındı . Sevilen halk sanatçısı,..

Eklenme 12.02.2025 12:59

Simitli “Kukeri” Maskeli Oyunlar Festivali ile coşacak

Simitli 21. yıl olmak üzere büyük bir festivale ev sahipliği yapıyor. “Simitliya- Kukeri’nin Kadim Toprakları” adlı Maskeli Oyunlar Şenliği ülkede en büyük “kukeri” etkinlikleri arasında yer alıyor. Haftasonu iki  gün içinde 9 bin..

Eklenme 11.01.2025 08:00