Më 7 dhjetor të vitit 1909 në qytetin malor Bansko lindi poeti-humanist dhe antifashist i madh Nikolla Vapcarov. Për shkak të bindjeve të tij, ai u akuzua në veprimtari subversive dhe u dënua me vdekje me pushkatim. Dënimi u krye në poligonin e qitjes së garnizonit në Sofje më 23 korrik të vitit 1942. Vapcarov është i vetmi mbajtës bullgar i Çmimit të Nderit të Këshillit Botëror të Paqes, me të cilin u nderua pas vdekjes në vitin 1952. Korrespondentja e BNR në Bansko Keti Trençeva tregon:
“Në vitin kur nëna e poetit, gjyshja Elena Vapcarova, mori çmimin botëror për djalin e saj, shtëpia e tyre familjare hapi dyert si muze, gjë që shënoi fillimin e punës muzeore në Bansko. Në të ruhen të gjitha dokumentet e rëndësishme që lidhen me jetën e poetit, historinë e familjes së tij, draftet e poezive të tij, botimin e parë të përmbledhjes me poezi "Këngët motorike".”
Në vitin 1952 kur u bënë dhjetë vjet nga ekzekutimi i Nikolla Vapcarovit në shtëpinë e poetit u rregullua një pjesë e arkivit të tij dhe u rikrijua ambienti i fëmijërisë së tij. Ciceronia e parë turistike ishte nëna e poetes Elen Vapcarova.Shtatë dekada më vonë, interesi i njerëzve nga e gjithë bota për shtëpinë-muze të Nikola Vapcarov dhe veprën e tij po ringjallet gjithnjë e më shumë, thotë drejtoresha e Kompleksit Muzeor në Bansko Svetlla Barjakova:
"Poezia e tij me të vërtetë po përjeton një rilindje, sepse ajo është jashtëzakonisht njerëzore dhe çdokush mund të gjejë veten në të - pikëllimet, problemet, gëzimet, ëndrrat, idealet e tyre. Njerëzit nga e gjithë bota vijnë këtu për t'u përkulur para Nikolla Vapcarov."
Reportazh: Keti Trençeva
Përgatiti në shqip dhe publikoi: Svetllana Dimitrova
Foto: Keti Trençeva, visit-bansko.bg
Ekspozita "Lidhjet e mundshme: Pamje nga studioja e Nikollaj Shmirgella", e cila hapet sot në Galerinë e Arteve të Qytetit të Sofjes, paraqet kontaktet në kohë mes Shmirgellës dhe njerëzve që lënë gjurmë në atelienë e tij. Ekspozita përfaqëson një koleksion..
Për mrekullitë në jetë, për aftësinë tonë për të ndjekur rrugën dhe për të mos tradhtuar besimin tonë flet filmi i ri bullgar "Mos i mbyll sytë", i cili shfaqet në kinematë e vendit. E thënë shkurt, historia është si vijon: një prift - At Pavell -..
Filmi i ri bullgar "Terapia", premiera e të cilit është më 7 shkurt, është përzgjedhur për të marrë pjesë në disa festivale ndërkombëtare në SHBA dhe Evropë, transmeton BTA. Midis tyre janë edicioni i 78-të i Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Salerno..