Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Konfirmohet nga shkencëtarët bullgarë: bimët mund të “bisedojnë” me ne dhe me njëra-tjetrën

Foto: Ani Petrova

Bimët nuk janë atribute të thjeshta dekorative në shtëpi dhe kopsht. Ata janë krijesa natyrore të gjalla dhe madje “të ndjeshme”. Përveçse janë të bukura dhe të këndshme për syrin dhe shpirtin, ata mund të ... “flasin” dhe madje të komunikojnë me njerëzit, ndonëse në mënyrën e tyre. Si? Përmes frekuencave më të larta sesa mund të dëgjojë veshi i njeriut. Këtë e dëshmon një studim shkencor i agronomes së re Kristiana Opreva, i kryer së bashku me Universitetin Agrar të Plovdivit. Rezultatet konfirmojnë plotësisht teorinë e “bimëve inteligjente” të shkencëtarëve nga vende të tjera.

Studiuesit bullgarë arritën të regjistrojnë sinjale tejzanore përmes të cilave bimët komunikojnë. “Ne dëgjojmë nga 1 hZ deri në 20 000 hZ, dhe ata komunikojnë në frekuenca mbi 20 000 hZ,” zbulon Kristiana Opreva në një intervistë për BNR Varna. Kërkimi shkencor zgjati rreth 9 muaj dhe u fokusua në sjelljen e 4 llojeve të bimëve - barbarozë dhe episcia nga ato dekorative dhe hardhi dhe mollë - nga ato agrare. Disa bimë mund të jenë të zemëruar me ne dhe të mos duan të komunikojnë me ne. Të tilla si barbaroza.

Episcia

“Kur i fërkoni gjethet, ajo lëshon një aromë specifike. Nëpërmjet erës dhe rritjes së tij, tregon se është i gjallë. Hulumtimi ynë zbuloi se sinjalet ultrasonike që lëshon barbaroza janë në një gamë të gjerë - nga 20 000 deri në 110 000 hZ. Nëse nuk e ujitim dhe nuk kujdesemi për të, mund të mos lëshojë fare sinjale dhe të mos na flasë. Episcia ndryshon ngjyrën kur preket dhe gjithashtu ka një gamë të gjerë sinjalesh zanore, reagon si barbaroza kur nuk kujdesemi për të”, thekson Kristiana.

Një moment interesant në studimin e bimëve agrare ishte kur një degë e grisur nga një hardhi, e cila kishte disa ditë në ujë, jepte gjithashtu shenja jete me sinjale ultrasonike, përmes të cilave njoftonte dhimbje. Një shembull tjetër – nëse domatet sulmohen nga ndonjë dëmtues, mund të na “tregojnë” që t’i largojmë ata, pohon Kristiana. Sipas saj, nëse gjendet një mënyrë për t’i dëgjuar bimët, do të jetë e dobishme për punën e agronomëve dhe për njerëzit që kujdesen për to.

“Nëse nuk i rrisim siç duhet, nëse nuk i duam dhe nuk flasim me ta, ata reagojnë. Njerëzit duhet të kuptojnë se me bimët duhet biseduar dhe madje duhet kënduar. Sepse ashtu si ne njerëzit humbasim nxitjen për të jetuar kur nuk na pëlqen mjedisi dhe kërkojmë një të ri, ashtu ndodh edhe me bimët. Thjesht duhet të gjejmë rrugën e duhur drejt tyre, sepse ata janë organizmat që do të na ndihmojnë të jetojmë, ata na japin ajrin që thithim.”

Faza tjetër e hulumtimeve të ekipit shkencor bullgar do të përqendrohet në sjelljen e barërave të këqija dhe mënyrën se si t’i “zhbëjmë” ata të jetojnë në tokë të kultivuar bujqësore, në mënyrë që të mos na duhet t’i shkulim dhe asgjësojmë ato. Ndërkohë, Kristiana arriti për të përmirësuar gjendjen shpirtërore të një grupi marulesh:

“Eksperimentova në serën time me marule, të cilave u këndoj muzikë popullore. Notat dhe oktavat e saj kanë një efekt pozitiv mbi to. Në këtë mënyrë ata ndjehen të qetë dhe rriten mirë. Mund të trembim edhe një dëmtues. Marulet e mia po rriten perfekt”,  tha në përfundim Kristiana Opreva.

Përpilues: Veneta Nikollova (sipas intervistës së Ivan Barbov, BNR Varna)

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

Foto: BNR, Pixabay, zeleno-bg




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

"Toka e trëndafilave" - një film për shpresën se ne mund të jemi më të mirë dhe më të hapur ndaj njerëzve me aftësi të kufizuara

Të dhënat e censusit të popullsisë në vendin tonë, të kryer në vitin 2021, tregojnë se në vend jetojnë 654 547 persona, të cilët janë me paaftësi të përhershme pune ose aftësi të kufizuara . Prej tyre, 22 248 janë fëmijë, dhe 632 299 janë persona të..

botuar më 24-09-30 7.30.PD

SOS për Kënetën Bojana - a do t'i mbijetojë ekosistemi unik pranë Sofjes bastisjeve të biznesit?

Këneta е Bojanës është e vetmja ligatinore natyrore në territorin e Sofjes, e cila është ende shtëpia e një numri speciesh të mbrojtura të bimësisë ujore, amfibëve dhe zvarranikëve. Ky fenomen natyror ndodhet në 670 m mbi nivelin e detit midis disa..

botuar më 24-09-29 8.25.PD

Përkthyesja Svilena Georgieva: Mësimi i gjuhëve të huaja na mëson të duam dhe të vlerësojmë bullgarishten tonë

Diversiteti kulturor dhe gjuhësor – pikërisht kjo e dallon Bashkimin Evropian dhe gjuhët e folura në komunitet janë një pjesë e rëndësishme e trashëgimisë kulturore të Evropës. Ka 24 gjuhë zyrtare në BE dhe sa herë që në të anëtarësohen shtete..

botuar më 24-09-28 6.25.PD