Më 9 dhjetor, të krishterët ortodoksë kremtojnë Ngjizjen e Shën Annës – nënë e Virgjëreshës, pasardhëse e familjes Aaron. Siç shënohet në jetëshkrimin e prindërve të shenjtë Joakim dhe Anna, ata nuk kishin fëmijë për shumë vite, me gjithë jetën e tyre të drejtë dhe modeste. Në shumë kultura të lashta kjo konsiderohej një dënim nga lart dhe një shenjë e mëkateve të grumbulluara. Anna dhe Joakimi vazhdimisht i luteshin Zotit që t’u jepte një fëmijë. Një ditë, një Engjëll i Zotit iu shfaq Annës dhe e njoftoi se ajo do të lindte një vajzë, Maria, për shpëtimin e botës. Duke dëgjuar këto fjalë, ajo premtoi se do t’ia kushtonte vajzën Zotit. Ajo e bëri këtë, së bashku me të shoqin, duke sjellë në tempull vajzën e tyre 3-vjeçare.
Festa popullore në të njëjtën datë mban emra të ndryshëm si Shën Anna e dimrit, ashtu edhe Ngjizja e Annës, Dita e Annës. Dhe shenjtorja konsiderohet mbrojtëse e grave shtatzëna, e mëmësisë dhe fëmijëve, e martesës dhe e familjes, mbrojtëse e virgjëreshave dhe të vejave.
Sipas besimeve popullore, që nga kjo ditë fillojnë dhimbjet e lindjes së nënës së Zotit. Prandaj, nuset e reja dhe shtatzëna nuk duhet të punojnë për të lindur më lehtë. Në kalendarin tonë tradicional, festa shoqërohet edhe me shtimin e ditës, pasi në stilin e vjetër festohej në ditën më të shkurtër të vitit (22 dhjetorin), pas së cilës dita fillon të zmadhohet. Kjo ditë është veçanërisht i respektuar në Bullgarinë Perëndimore dhe në disa rajone të Bullgarisë Jugore. Vajzat parashikojnë nëse do të martohen vitin e ardhshëm duke “mbjellë” kokrra gruri në një enë të re. Në se deri më 1 janarin, Ditën e Shën Vasilit, gruri mbin, ky është një ogur i mirë se vasha shpejt do të martohet.
Populli ynë besonte se në ditën e Shën Anna të Dimtrit, magjistarët mund ta zbrisnin hënën nga qielli dhe ta mjelin për të shtuar qumështin e bagëtisë së tyre, ose me magji të vjedhin aftësinë e pulave për të bërë vezë. Kjo është arsyeja pse ata mbyllnin shpendët dhe mbronin lopët duke lyer sisët e tyre me hudhër.
Në këto veprime rituale pagane vendin e vet kishin edhe burrat - ata nuk duhej të dilnin jashtë fshatit, sepse ekzistonte rreziku që shtojzovallet të hijeshoheshin. Në shumë vende, grumbujt e bajgave u vunë flakën për të shmangur të keqen. Gratë jepnin grurë dhe misër të zier për shëndetin.
Ushqimi tradicional në këtë ditë është pa mish, sepse festa bie në periudhën e Kreshmëve të Krishtlindjeve. Të gjithë me emrat Anna, Anka etj. e mirëpresin edhe festën e emrit.
Tani ju ofrojmë këngën “Moj, Ançe”:
“Moj Ançe, gocë e bardhë, borëbardhe...
Ngrihu, Ançe, hape portën.
Dy fjalë të ëmbla të të them,
dy fjalë të ëmbla dashurie.
Eja, Ançe të fejohemi,
të fejohemi, të martohemi...”
Këndon Kajço Kamenov – një nga këngëtarët më të famshëm folklorik nga e kaluara e afërt.
Foto: arkiv, Pixabay
Haga, një qytet në pjesën jugore të Holandës, një qendër administrative dhe një vend ku jeton dhe vepron mbretëresha... Vështirë se dikush e lidh këtë qytet me folklorin dhe traditat bullgare. Megjithatë, është fakt se në Hagë interesimi për vallet..
Produktet e bëra prej leshi ngjallin ndjenjën e rehatisë dhe ngrohtësisë së brendshme tek vizitorët e Muzeut Etnografik Rajonal të Plovdivit. Ekspozita “Qilimat e paendur të Bullgarisë – mesazh nga lashtësia” paraqet një zanat të lashtë, që besohet..
Nga sot deri më 30 gusht në bregun bullgar të Detit të Zi në Nesebër , Sllënçev Brjag dhe Sveti Vllas do të mbahet Kampionati i XIV Botëror Folklorik “World Folk 2024”. Fillimi është sonte në Amfiteatrin “Zhana Çimbuleva” në..
Thonë se për të njohur një vend duhet jo vetëm ta shohësh me sy, por edhe ta shijosh. Çdo fshat bullgar, çdo qytet apo rajon ka frymën dhe aromën e vet..