Më 26 tetor, Kisha Ortodokse nderon kujtimin e Shën Dhimitrit të Selanikut, i cili vdiq për besimin e krishterë në fillim të shekullit IV. Në kalendarin folklorik bullgar, Dita e Shën Dhimitrit është festa që shënon kthesën e parë në mot dhe në veprimtaritë ekonomike. Besohet se shenjtori e sjell dimrin. Ai mbërrin i hipur në një kalë të kuq dhe ndërsa tund mjekrën, ose mëngët e rrobës, bora fillon të bjerë. Kjo është dita në të cilën punonjësit sezonal të punësuar në ditën e Shën Gjergjit pushohen nga puna dhe marrin shpërblimin e tyre për të gjithë periudhën. Disa prej tyre filluan të fejoheshin dhe të martoheshin, të tjerët shkuan kurbetçinj. Prandaj Dita e Shën Dhimitrit respektohej si festë e shërbëtorëve, çirakëve, ndërtuesve...

• Në folklorin bullgar Shën Dhimitër posedon forcë të madhe shpirtërore

Në përfytyrimet popullore shenjtorët Dhimitri dhe Gjeorgji janë më së shpeshti binjakë, të cilët e ndanë vitin si vëllezër. Gjergjit i ra vera, Dhimitarit dimri. Ka edhe legjenda sipas të cilave Shën Dhimitri është vëllai i Kryeengjëllit Mihaill.

• Legjenda për dy vëllezërit binjakë

Në këtë ditë festojnë të gjithë ata që mbajnë emrin Dhimitër, Dimitrina, si dhe derivatet Dimo, Dimka, Mitko, Mita, Mitra etj. Bëhen kurbane gjithëfshatare, bëhen vakte të mëdha familjare, luhen valle lara-lara ,tingëllojnë këngë të bukura popullore.

• Dita e Shën Dhimitrit – zakone dhe besime popullore

Mes tyre, sot zgjedhim një këngë të ngadaltë nga repertori i këngëtares popullore Vëllkana Stojanova, e cila tregon një histori të thjeshtë jete. Titulli i saj është “Dhimitër u zgjua herët në ditën e Shën Dhimitrit”.

Përpilues: Allbena Bezovska

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova