Më 6 gusht Kisha jonë Ortodokse feston Shpërfytyrimin e Shenjtë të Zotit, si një kujtim të lavdisë dhe fuqisë qiellore të Jezu Krishtit, i cili është transformuar para tre dishepujve të tij. Kjo është një nga mrekullitë më të mëdha të kryera nga Shpëtimtari - shpërfytyrimi i Tij në malin Tabor, për t’u treguar hebrenjve se nuk është një mbret tokësor por qiellor. Kur janë ngjitur lart në mal, Jezu Krishti është larguar dhe ka filluar të lutet, kurse tre dishepujt e tij , meqenëse kanë qenë të lodhur nga rruga kanë rënë në gjumë. Ata janë zgjuar nga shkëlqimi i Shpëtimtarit të shpërfytyruar, i cili është ngritur në ajër dhe ka filluar të bisedojë me dy profetët - Shën Ilia dhe Shën Moisiu. Atëherë dishepujt kanë rënë përtokë dhe Perëndia Atë, i cili në këtë moment është mbuluar nga një re, ka thënë: “Ky është Biri im i dashur, në të cilin është e gjithë dashamirësia Ime. Atë dëgjoni!” Në të zbritur nga mali Jezu Krishti ka urdhëruar përpara dishepujve të vet që të tregojnë për këtë ngjarje të jashtëzakonshme dhe të mrekullueshme pas Ringjalljes së Tij.
Në Bullgari, ku kjo festë shënohet në mënyrë më solemne, shumë kisha i janë përkushtuar kësaj ngjarjeje të ndritshme. Mes tyre është dhe kisha më e vjetër vepruese në bregdetin e Detit të Zi “Shpërfytyrimi i Zotit”. Ajo gjendet në vet bregun e detit në pjesën e vjetër të qytetit Pomorie, në pjesën më lindore të gadishullit.
Përpara ca kohe, një ekip i arkeologëve nga Instituti Arkeologjik Kombëtar me Muze në Sofje , bashkë me Muzeun Historik në qytetin Pomorie filluan studime rreth kishës. Kisha “Shpërfytyrimi i Zotit” është një pjesë nga trashëgimia kulturore e Bullgarisë dhe dallohet me këtë se nuk ka apsidë altari, gjë që është e takuar shumë rrallë në ndërtimin e kishave nëpër tokat tona, tregon për Radion Kombëtare Bullgare-Burgas drejtori i Muzeut Historik Anton Karabashev:
“Vetë kisha është e stilit post bizantin dhe ka dy çati të ngritura, një tavan prej dërrase, ku dyshemeja është e mbuluar me pllaka të mëdha guri. Kisha nuk ka absidë, por nuk mund të themi nëse kështu është e ndërtuar ose absida është hequr kur në oborrin e kishës ka pasur një bazë të milicisë kufitare.”
Sipas burimeve të ruajtura historike kisha është ndërtuar mbi një bazilikë nga periudha e krishterimit të hershëm gjatë viteve 1763-64 dhe është shenjtëruar gjatë vitit 1765. Ajo është dhe godina më e vjetër në të gjithë qytetin. Në të ruhen shembuj të vlefshëm të artit të pikturimit të ikonave nga shekulli i 15-19, ku ikona më e vjetër është nga fundi i shekullit të 15, fillimi i shekullit të 16. Ikonostasi është prej druri me 17 ikona të mëdha nga rendi mbretëror, të pikturuar nga zografë të ndryshëm gjatë shekullit të 17-18. Ka 33 ikona të vogla në rendin e dytë apostolik. Me të hyrë në kishë, vështrimi është i tërhequr nga ikona eJezu Krishtit Pantokrator, e rikrijuar në tavanin prej druri. Prifti i kishës ati Jani tregon një legjendë të lidhur me ikonën:
“Piratë kanë grabitur kishën në shekullin e 19, kanë marrë dhe ikona, mes të cilave dhe këtë të Jezu Krishtit Pantokrator. Por, në det i ka arritur një stuhi e madhe dhe të trembur ata e kanë hedhur në ujë. Ikona “është kthyer” dhe është gjetur nga banuesit vendas në breg afër Kishës”.
Gjatë viteve të fundit nëpër fasadë shfaqen çarje, kurse shkaku më i mundshëm për këtë është erozioni i bregut. Me iniciativë të banuesve vendas, Bashkia e qytetit Pomorie ka ndërmarr veprime për ruajtjen e kishës. Është parashikuar një sondazh nga një ekip nga Universiteti i Arkitekturës, Inxhinierisë së Ndërtimit dhe Gjeodezisë të cilët të studiojnë themelet dhe të tregojnë mënyrat për forcimin e godinës.
Përpiloi: Darina Grigorova
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
A ndodh që nëpër muze të ketë edhe disa eksponate të falsifikuara aq mirë sa nuk dallohen fare nga origjinalet - ka zëra dhe spekulime për këtë temë, por për momentin një seri e tërë falsifikimesh historike janë pjesë e një ekspozite në Muzeun Kombëtar..
Një statujë unike nga periudha romake e qytetit Odesos, e datuar paraprakisht në fund të shekullit II dhe gjysmën e parë të shekullit III, u gjet gjatë gërmimeve në zonën e stacionit hekurudhor në Varna, njoftuan arkeologët nga Muzeu Historik..
Një kompleks prej një duzinë shtëpish të vogla, të vendosura në pjesën jugore të qytetit shkëmbor Perperikon, u zbulua nga arkeologët nën drejtimin e Prof. Nikollaj Ovçarov. Sipas tij, bëhet fjalë për një lagje të tërë që daton nga shekulli XIII-XIV,..
Hyrje e Hyjëlindëses së Tërëshenjtë në Tempull është një nga festat më të lashta dhe më të nderuara në botën ortodokse, e prezantuar në Kostandinopojë..