Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Si Sofja u shpëtua nga zhdukja para 143 vjetëve

Sofja para Çlirimit. Në mes – kisha “Shën Sofija”
Foto: arkiv

143 vjet më parë në prag të 4 janarit në kohën e Luftës Ruso Turke (1877-1878) Sofja ishte e kërcënuar të bëhej shkrumb e hi ndërsa popullsia e saj të masakrohej. Sidoqoftë një faktor i paparashikuar ndihmoi që kjo të parandalohet dhe qyteti të mbetet i paprekur...

Viti ishte 1878. Në natën e ftohtë të 3 duke u gdhirë 4 janari deri në qytet arrinte jehona e të shtënave të topave. Sofja heshti nga frika. Era e janarit lëkundte në mënyrë ogurzezë trekëmbëshat e ngritura nga turqit nëpër qytet. Çdo moment pritej që trupat çlirimtare ruse në krye me Gjeneralin Gurko të hynin në Sofje.

Në këtë moment dramatik turqit kuptuan se duhet që sa më shpejtë të braktisnin qytetin sepse në rast të kundërtë do të ishin rrethuar dhe do të merreshin robër lufte. Komandanti Osman Nuri pasha dha urdhër për tërheqjen në drejtim të qytetit Pernik. Krahas kësaj ai urdhëroi që Sofja të digjej ndërsa e gjithë popullsia bullgare të vritej. Autoritetet paralajmëruan konsullatat e huaja që pa vonës të braktisin qytetin bashkë me pronën e tyre, sepse Sofjes do t’i vihej flaka. Por pushteti osman u ndesh me një rezistencë të fortë nga evropianët.

Nënkonsujt e Francës dhe Italisë – Konti Leander Francois Rhône-le-Ge dhe Vittorio Positano deklaruan kategorikisht, se do të mbeten në shenje të solidaritetit me popullsinë vendore. Atyre iu bashkuan edhe nënkonsulli austro-hungarez Joseph Waldhart, si dhe krye rabini i qytetit Gabriel Almosnino, ndërsa protesta e tyre në mbrojtje të Sofjes shkaktoi ndërlikime serioze diplomatike. Sidoqoftë, akti i guximshëm i diplomatëve çoi në revokimin e urdhrit për zjarrvënie. Dhe Sofja u shpëtua....

Leander Le Ge dhe Vittorio Positano

Turqit besuan se dimri i ashpër do të pengonte përpjekjet e ushtrisë ruse për të çliruar qytetin. Por më kot! Në vigjiljen e 4 janarit trupat osmane ikën në panik megjithëqë kishin epërsi në numër. Ky ishte momenti në të cilin trupat ruse sulmuan qytetin, pushtuan konakun dhe hoqën flamurin turk. Betejat e fundit zhvilloheshin në rajonin e fshatit Dollni Bogrov në lindje të Sofjes.

Më 4 janar të vitit 1878 rreth orës 11:00, Gjenerali Gurko shkeli “Urën e Shqiponjave” (Orllov Most) një vend emblematik për kryeqytetin e sotëm bullgar. Ai u prit me ngazëllim dhe lot. Kryeqyteti i ardhshëm i Principatës së Bullgarisë ishte i lirë.

Pritja e Gjeneralit Gurko në Sofje më 4 janar 1878. Piktor Dimitër Gyxhenov

Sot banorët e Sofjes u janë mirënjohës çlirimtarëve dhe konsujve evropianë, të cilët shfaqën vendosmëri dhe humanizëm në një moment kritik. Sipas historianëve protesta e tyre është një nga shenjet e para të unitetit dhe solidaritetit evropian, të cilat gjetën shprehje në Bashkimin e sotëm Evropian.

Më 4 janar sofinanasit shënojnë përvjetorin e 143 nga Çlirimi i qytetit dhe me lutje falënderimi në kishën “Shën e Diela” dhe me bërjen e homazheve dhe vendosjen e luleve para monumentit të Vullnetarëve Bullgarë pjesëmarrës në Luftën Ruso Turke – të quajtur opëllçenas. Kambanat e kishave gjithashtu tingëllojnë në shenje të mirënjohjes për të na kujtuar heroizmin dhe solidaritetin njerëzor.

Përpilues: Veneta Nikollova

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

Foto: arkiv


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Më 20 shtator, ekipi i Prof. Ludmil Vagalinski zbuloi një statujë të dytë  në Heraklea Sintika, tre ditë më vonë ata zbuluan edhe kokën e skulpturës.

Një mozaik dyshemeje dhe koka e një statuje romake u zbuluan në Heraklea Sintika

Koka e një statuje është zbuluar gjatë gërmimeve në kanalin e madh të qytetit antik të Heraklea Sintika. Ajo është e statujës që u zbulua disa ditë më parë dhe tani është në muzeun e Petriçit që të studiohet nga restauruesit. “Kjo verë ishte..

botuar më 24-09-24 10.01.PD
Shenja përkujtimore në kodrën Carevec në Veliko Tërnovo, ku u shpall Pavarësia e Bullgarisë

Në vitin 1908 u fitua liria e plotë e vendit tonë

Më 22 shtator 1908 u shpall Pavarësia e Bullgarisë. Pas aktit më të guximshëm të pavarur në historinë bullgare - Bashkimit të Rumelisë Lindore dhe Principatës së Bullgarisë, bullgarët demonstruan edhe një herë fuqinë e unitetit dhe besimin në forcat e..

botuar më 24-09-22 6.05.PD

Një statujë e dytë romake e varrosur u zbulua në Heraklea Sintika

Arkeologët bullgarë zbuluan një statujë të dytë në kanalin e madh të ujërave të zeza të qytetit antik Heraklea Sintika. Arkeologët nga ekipi i Prof. Dr. Ljudmill Vagalinski hasën në një tjetër skulpturë mermeri pranë vendit në kanal ku në..

botuar më 24-09-20 12.23.MD