Mes galaktikës së shenjtorëve bullgarë, të cilët e mbrojnë dhe e përkrahin atdheun tonë renditet dhe martirja e shenjtë Zllata Mëglenska – përkrahëse dhe mbrojtëse e fisit bullgar jashtë kufirit. Sipas jetëshkrimit të saj, ajo ka jetuar gjatë shekullit të 18, në një familje të vobektë bullgare, në fshatin Sllatino, eparkia e Mëglenit gjatë kohës së sundimit osman. E përshkruajnë si jashtëzakonisht të bukur dhe një vajzë të devotshme me një zemër të pastër dhe një shpirt të përulur dhe të butë. Bukuria e saj nuk ka mbetur pa u vënë re mes sundimtarëve dhe njëherë duke mbledhur dru në pyll, një turk i ri e ka rrëmbyer, që ta detyrojë t'i bëhet grua. Vajza është munduar me çdo kusht t'i kundërvihet dhe kur ai është munduar ta detyrojë të heqë dorë nga besimi i krishterë, ajo me vendosmëri ka refuzuar ta pranojë:
- Unë besoj dhe përkulem vetëm përpara Zotit Krisht. Prej Tij nuk do të heq dorë edhe sikur të më ndajnë në mijëra copë. Përveç kësaj unë kam dhënë një zotim për virgjëri, të cilin po kështu nuk do ta tradhtoj për asgjë në botë!
Atëherë turqit kanë vendosur ta detyrojnë, përmes të afërmve të saj, duke kërcënuar se do t'i nënshtrojnë torturave nga më të tmerrshmet. Të frikësuar, prindërit dhe motrat e saj kanë filluar ta bindin Zllatën t'i nënshtrohet dhe gjoja sa për të thënë të pranojë besimin mysliman:
- O vajza jonë e dashur – e kanë lutur prindërit e saj – ki mëshirë për ne dhe për motrat e tua. Ne që të gjithë do të vdesim, në qoftë se nuk pranon propozimin e turqve. Zoti është i mëshirshëm. Ai do ta falë këtë mëkat, të kryer me dhunë.
Për një çast dashuria ndaj prindërve dhe ndaj motrave të saj e ka përmbushur shpirtin e saj me luhatje. Por, dashuria ndaj fesë ka qenë më e fortë:
- Në qoftë se, dhe ju prindërit e mi dhe ju motrat e mia, më detyroni të heq dorë nga Zoti Jezu Krisht, duhet të dini se – ju nuk jeni më prindërit e mi, kurse ju nuk jeni motrat e mia! Babai im mbetet vetëm Zoti Jezu Krisht, kurse nëna ime – Nëna e Tij e pastër dhe e kulluar, kurse vëllezër dhe motra – martirët dhe martiret!
Pasi e kanë kuptuar se nuk mund ta bindin, turqit e kanë torturuar tmerrësisht. E ndihmuar gjatë vuajtjeve të veta nga forca e besimit tek Krishti ajo i ka duruar me stoicizëm vuajtjet dhe torturat. Më 18 tetor 1795 Zllata Mëglenska ia ka dorëzuar Zotit shpirtin e saj.
Në ditët tona, kujtimi i shenjtores nderohet si nga Kisha Ortodokse Bullgare, kështu dhe nga kisha greke, me qenë se vendi i saj i lindjes gjendet në territorin e Greqisë së sotme, ku është e njohur si Agija Hrisi. Ikonat me pamjen e saj takohen në pothuajse të gjitha kishat bullgare, kurse në kishën “Shën Petka” /Shën e Premtja/ në fshatin grek Borisllavci /Periklija/ të pikturuar gjatë vitit 1862, deri përpara pak kohe ka ekzistuar një freskë me pamjen e martires bullgare me një mbishkrim të ruajtur në gjuhën bullgare “Shën Zllata Meglenskaja”. Por ky mbishkrim tanimë është zëvendësuar me një tekst tjetër në gjuhën greke. Në të gjitha pamjet e saj, Shën Zllata Mëglenska mban një veshje popullore bullgare.
Që nga viti 2009 e këtej, në bazë të idesë së historianit bullgar profesor Pllamen Pavllov, Shën Zllata Mëglenska është zgjedhur për përkrahëse të bullgarëve jashtë shtetit. Në emër të saj është themeluar dhe çmimi vjetor i Agjencisë Shtetërore për Bullgarët Jashtë Shtetit “Bullgarja e vitit”. Ai u jepet bashkatdhetareve tona të cilat kanë kontribuar për ruajtjen dhe zhvillimin e vetëdijes dhe të identitetit kulturor të bashkësive bullgare nëpër botë.
Sot festojnë ditën e emrit: Zllatka, Zllatina, Zllatko, Zllatan, Zllatomir, Lluka dhe Llukan.
Përpiloi: Darina Grigorova
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Arkeologët bullgarë vazhdojnë studimin e nimfeumit të lashtë (vend i shenjtë i nimfave), zbuluar në kompleksin "Aquae Calidae" pranë Burgasit. Nimfeu zë një vend qendror në banjot e dikurshme romake dhe ka qenë pjesë e një shatërvani me mbishkrim..
Një tempulli trak nga shekulli III para Krishtit pa analog në vendin tonë mund të shndërrojë 10 hektarë të zonës "Jug" ("Juzhen") të Plovdivit në një park arkeologjik. Vendi ndodhet në bazën e Tumës së Madhe, të cilën një ekip i Muzeut..
Gjetje të vlefshme dhe unike arkeologjike u zbuluan gjatë gërmimeve në fshatin Kapitan Petko Vojvoda të rrethit të Topollovgradit, raportoi BTA. Arkeologët e udhëhequr nga Daniella Agre kanë gjetur një varr të mundshëm të një aristokrati trak me..