Ëndërron të bëjë një shpikje të stërmadhe në shkencë, me ndihmën e së cilës njerëzit do të shpëtohen nga rreziku i madh, i cili kërcënon ekzistencën e tyre në Planet– ndoshta kështu ai do të provojë se e meriton emrin e tij, me të cilin renditet ndër yjet („Zvezdin“ vjen nga fjala “звезда” që do të thotë “yjë”).

Ai është Zvezdin Besarabov nxënës 17-vjeçar në Gjimnazin e matematikës dhe shkencave natyrore në Sofje – mendimtar, shpikës dhe vizionar. Para pak kohe ai fitoi dekoratën e garës më të madhe për gjimnazistë të lidhur me shkencën dhe inxhinierinë – International Science and Engineering Fair (Intel ISEF). Falë fondacionit “Mohiba” të mbretit të Arabisë Saudite, e cila ndihmon fëmijë të talentuar, Zvezdin do të mund ta zgjedhë universitetin, në të cilin dëshiron të vazhdojë arsimin e vet. Në punën e tij të prezantuar në garën në fjalë djali i mençur analizon kriptovalutat, informacionet për transaksionet e të cilave janë në dispozicion të publikut. Në bazë të këtyre informacioneve dhe me ndihmën e intelektit artificial ai ofron një instrument për parashikim më të saktë të çmimit të tyre në të ardhmen.

“Akoma në orën e partë të informatikës në shkollë kur isha në klasën e tetë kuptova se me shkrimin e disa rreshtave kod mund të krijohet një program i thjeshtë kompjuterik – tregon për fillimin e veprimtarisë së tij Zvezdin Besarabov. – Dhe atëherë kuptova se krijimi i programeve nuk është një gjë e vështirë. Kështu në fillim bëra disa lojëra kompjuterike, njërën prej të cilave e ofrova në dyqan aplikacionesh për Android. Pastaj zbulova një makinë, e cila riprodhon në mënyrë të përpiktë shkrimin e përdoruesit dhe me të ai mund të shkruajë tekste mbi letër dhe duke përdorur stilolaps. Njerëzit prej shumë kohe nuk e përdorim stilolapsin. Kjo shpikje mund të jetë e dobishme për shembull për mbishkrime mbi ftesa dasme ose kartolina të ndryshme. Teksti i shkruar me dorë gjithmonë duket më mirë dhe të ngroh zemrën.”

Një nga përjetimet më me vlerë për shpikësin e ri në botën e shkencës ishte qëndrimi i tij në CERN, ku shkencëtarët me ndihmën e përshpejtuesit të grimcave përpiqen të zbulojnë të fshehtat e ligjeve themelore dhe zanafillës së gjithësisë.

“Të gjithë njerëzit atje, pa përjashtim janë më të mençur sesa isha unë – gjë, e cila për mua është shumë frymëzuese dhe motivuese. Dhe në të njëjtën kohë kjo më dha shpresë për të ardhmen e njerëzimit. Për mua ishte me rëndësi të madhe komunikimi me njerëzit e shkencës së madhe. Atje e shikoja se si ata zgjidhin problemet e vërteta të shkencës” – nuk e fsheh entuziazmin e tij Zvezdin.

Sipas tij problemet globale, të cilët tashmë janë në rendin e ditës së njerëzimit janë lidhur me mjedisin, me ndotjen e oqeaneve, ngrohjen globale, me politikën joefektive sociale në shumë vende të botës. Por politikanët nuk merren me to në mënyrën e duhur, anashkalojnë kërcënimet dhe nuk mendojnë se shkenca duhet zhvilluar me prioritet. Zvezdin Besarabov mendon se në këtë situatë vetëm shkencëtarët mund të punojnë për evitimin e katastrofës së pashmangshme, drejt së cilës po ecim me hapa të mëdha.

“Stephen Hawking mendonte në mënyrë realiste, duke këshilluar njerëzit të kërkojnë një planet të ri – në se ata vazhdojnë t’i injorojnë problemet globale të planetit tonë në një moment do të duhet të ikim nga Toka, sepse shumë procese të pakthyeshme janë duke ecur – tha ai duke parashikuar të ardhmen tonë – Pas pesë apo dhjetë vitesh pothuaj të gjitha profesionet do të zbatohen nga makinat dhe robotët. Intelekti artificial do të dominojë tregun e punës. Për këtë arsye nxënësit dhe studentët duhet të zhvillojnë kreativitetin e tyre – ata nuk duhet më mësojnë përmendësh fakte dhe veprime mekanike, sepse vetëm atëherë automatizimi i botës nuk do të ndikojë negativisht jetën e tyre. Në këtë kuptim njerëzit duhet të përpiqen vazhdimisht të krijojnë diçka të re, sepse ky është kuptimi i ekzistencës së tyre. Të gjitha gjërat e tjera do të mund t’i bëjnë makinat.”

Përgatiti në shqip: Jordanka Ivanova