Fizarmonicisti Stojan Deçev është një nga muzikantët më të devotshëm të krahinës Dobruxha (Bullgari Verilindore). Ndër veglat tipike për këtë pjesë të vendit përveç gëdullkës (instrument harkor bullgar), fyellit dhe gajdes është edhe koncertina (një vegël muzikore që ngjan shumë me fizarmonikën, por është më e vogël). Ajo është transferuar atje nga bullgarët e kthyer nga Rusia dhe Besarabia. Më vonë koncertina u zëvendësua nga fizarmonika, e cila krahas gëdullkës dhe gajdes gjithmonë ka qenë pjesë e “treshes së Dobruxhës”, për shkak të mundësive të saj të mëdha teknike dhe harmonike. Një prej muzikantëve të talentuar, i cili i bie me mjeshtëri kësaj vegle muzikore është Stojan Deçev. Ai gëzon famën e virtuozit të fizarmonikës në Dobruxha.

Ndjeja e Dobruxhës

“Babai im i binte gëdullkës, e po ashtu gjyshi im. Ata ishin këpucarë, por muzika ishte mënyra e tyre e çlodhjes. Në fshatin tonë çdo i dyti i bie ndonjë vegle muzikore. Unë e zgjodha koncertinën. Më vonë në Sofje bleva dhe fizarmonikë. Pasi mbarova institutin në qytetin Sliven, studiova dhe në shkollën për dirigjentë të ansambleve folklorike në Plovdiv, tek profesori Ivan Spasov, profesoresha Vasillka Spasova dhe Hristo Urumov. Pastaj në Akademinë Muzikore në Sofje e mora provimin për pedagog të fizarmonikës. Dhe kjo u bë profesioni im kryesorë në jetë. Vazhdimisht merrem me ansamble  të ndryshme folklorike si pedgog. Aktualisht kam grupe tilla në Tutrakan për folklor autentik dhe të përpunuar. U falënderoj shumë atyre dhe fatit.

Bija ime tashmë 20 vjet jeton në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Më parë jetonte në Çikago. Kur për herë të parë shkova atje solla fizarmonikën, me të cilën luajta. Në këtë qytet kisha nxënës – kryesisht bullgarë, të cilët ishin studentë në specialitete të tjera, por për shkak të klasave të mia blenë fizarmonika. Profesori Stefan Stefanov – një koleg imi fizarmonicist dhe pedagog në Universitetin e Çikagos kishte klasa të fizarmonikës. Rritëm numrin e tyre dhe nxënësit u bënë shumë. Ata më thonin: “Zotëri, ju presim të ktheheni për të vazhduar arsimin tonë.” Në vitin 2016 mora pjesë në Festivalin Ballkanik Botëror në Bruklin, ku performanca ime ishte e nivelit shumë të lartë. Më ofruan mundësinë të luaj gjysmë orë, derisa për pjesëmarrësit e tjerë ishin parashikuar vetëm nga 5 minuta. Dëshira ime është të popullarizoj muzikën e krahinës Dobruxha, të gjej gjëra të harruara apo të tilla, që askush më parë nuk i ka ekzekutuar.”

Përgatiti në shqip: Jordanka Ivanova, Vesella Mançeva