ПРОГРАМИ
en de ru fr es sr gr al tr ro
Programi i ditës
Ndaje
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

110 vjet nga shpërthimi i Kryengritjes së Ilindenit

Foto: vmro-varna.com
Sivjet mbushen 110 vjet nga shpërthimi i Kryengritjes së Ilindenit e cila është pika më e nxehtë e Lëvizjes Nacionalçlirimtare të bullgarëve në Maqedoni dhe Edrene. Pas Çlirimit të Bullgarisë nga zgjedhja osmane dhe sipas Traktatit të Berlinit (1878) këto territore mbetën nën pushtetin e Perandorisë Osmane. Pakënaqësia e popullit bullgar u shndërrua në luftë të organizuar, sidomos pasi u themelua Organizata e Brendshme Revolucionare Maqedonase në Selanik (1893). Më pas në Maqedoni dhe Edrene u përhapën rrethe revolucionarësh.

Kryengritja e Ilindenit shpërtheu më 2 gusht 1903, Ditën e Shën Ilisë nga mori edhe emrin. Fillimisht ngritën krye revolucionarët në vilajetin e Manastirit. Kryengritja arriti kulmin e saj kur u pushtua qyteti i Krushevës dhe u shpall Republika e Krushevës. Më 19 gusht, Ditën e Shpërfytyrimit të Zotit, kryengritja shpëreu në Edrene. Revolucionarët arritën të çlironin shumë vendbanime në rajonin e malit Stranxha, si dhe qytetet bregdetare Carevo dhe Ahtopol. Andej u shpall Republika e Stranxhës e cila ekzistoi 26 ditë. Në malet Rodope çetat arritën të aktivizoheshin dhe të stoponin armikun. Në vendbanimet e çliruara u shpall pushtet revolucionar e demokratik sipas shembullit të Republikës së Krushevës. Në shumë vende ushtria osmane asgjësoi pika të rëndësishme për nga strategjia.

Përballë popullsisë kryengritëse në Maqedoni dhe Edrene, Perandoria Osmane dërgoi 350 000 ushtarë të armatosur. Duke qenë me rrezik dështimi, shtabi i përgjithshëm i kryengritjes i kërkoi qeverisë bullgare ndihmë urgjente. Mirëpo, Bullgaria u paralajmërua nga Fuqitë e Mëdha se ndërhyrja e saj eventuale do të shkaktojë probleme për shtetin. Në fund të fundit, kryengritja u shtyp nga ushtria osmane në shtator.

Përfundimet e Kryengritjes së Ilindenit janë këto: në Maqedoni dhe Edrene u zhvilluan 239 beteja, ku morën pjesë 26 400 kryengritës. U vënë flakën 201 fshatrave, u shkatërruan tërësisht 12 400 shtëpi, u vranë 4 700 veta dhe pa strehim u gjetën 70 800. Kurse 30 000 u detyruan të largoheshin nga vendlindjet e tyre dhe të kërkonin strehim në Bullgari.

Kryengritja e Ilindenit ka rëndësi të madhe sepse ia tregoi Evropës se popullsia në Maqedoni dhe Edrene nuk do ta dhurojë më pushtetin osman dhe se do të vazhdojë më tej luftën e saj të së drejtës kombëtare.

Përgatiti në shqip: Anna Kapitanova
По публикацията работи: Veneta Pavllova


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!
Radio Bullgaria HISTORI    Goce Dellçev Kryengritja e Ilindenit

Më shumë nga rubrika

Foto: Pixabay, wikipedia.org; kolazhi: Ivan Petrov

Ljuben Karavellovi dhe lufta e popullit shqiptar për pavarësi

Revolucionari i madh Ljuben Karavellov (1834-1879), shkrimtar dhe publicist i Rilindjes sonë, ka lënë një gjurmë të thellë në letërsinë bullgare si prozator, poet, fejtonist, kritik i letërsisë. Ljuben Karavelllovi ishte dhe udhëheqës i Lëvizjes Çlirimtare..

botuar më 24-11-28 7.00.PD

Një nip i perandorit Oktavian Avgust është rikrijuar ndoshta në statujën e parë nga Heraklea Sintika

Statuja e parë prej mermeri e zbuluar më 3 korrik në qytetin antik Heraklea Sinthika është ndoshta e nipit të perandorit romak Oktavian Avgust - Lucij, njoftoi udhëheqësi i gërmimeve, Prof. Ljudmill Vagalinski. “Nuk ka dyshim se statuja është nga..

botuar më 24-11-26 10.59.PD

Zbulimet e fundit arkeologjike në Kështjellën Urviç ringjallin legjendat për mbretin Jasen

Në rrugën Sofje - Samokov përballë rrjedhës së lumit Iskër, pranë kthesës së madhe piktoreske midis fshatrave Kokaljane dhe Pasarell pranë Urës së Djallit ndodhet kodra Srednobërdie. Aty lumi Vedena derdhet në lumin Iskër dhe malet Lozen dhe..

botuar më 24-11-24 10.35.PD

MOTI
Zgjidhni qytetin: Sofja
Reshje
min: 1 | maks: 8
Vranësira
min: 6 | maks: 12
Vranësira
min: 6 | maks: 11
Reshje intensive
min: 2 | maks: 6
Reshje shiu/dëbore
min: 1 | maks: 5
Reshje intensive
min: 2 | maks: 7
Reshje intensive
min: 1 | maks: 6
Vranësira
min: 2 | maks: 12
Reshje intensive
min: 1 | maks: 12
Reshje
min: 0 | maks: 7
Reshje intensive
min: 1 | maks: 6
Reshje shiu/dëbore
min: 2 | maks: 5
Reshje intensive
min: 2 | maks: 8
Reshje shiu/dëbore
min: 0 | maks: 4
Reshje intensive
min: 2 | maks: 6
Reshje intensive
min: 2 | maks: 9
Reshje intensive
min: 2 | maks: 9
Reshje intensive
min: 3 | maks: 8
Reshje intensive
min: 3 | maks: 11
Reshje intensive
min: 3 | maks: 11
Reshje intensive
min: 0 | maks: 10
Reshje shiu/dëbore
min: 0 | maks: 5
Reshje intensive
min: 1 | maks: 10
Reshje intensive
min: 2 | maks: 10
Vranësira
min: 0 | maks: 13
Reshje intensive
min: 1 | maks: 10
Vranësira
min: 4 | maks: 12
BULLGARIA NË FOTOGRAFI
Cili artist bullgar me famë botërore ka pikturuar kartat QSL për Radio Bullgarinë?
Jasen Gjuzelev
Teodor Ushev
Hristo Javashev - Kristo
Ilija Pejkov
Lika Janko

MË TË VIZITUARAT

Ljuben Karavellovi dhe lufta e popullit shqiptar për pavarësi

Revolucionari i madh Ljuben Karavellov (1834-1879), shkrimtar dhe publicist i Rilindjes sonë, ka lënë një gjurmë të thellë në letërsinë bullgare si prozator,..

botuar më 24-11-28 7.00.PD

albanian@bnr.bg

+359 2 9336 650

Общи условия за използване на сайта | Политика за поверителност | Политика за "бисквитки"