Liria e mediave në Bullgari

botuar më 12-02-15 1.36.MD

Foto: Архив

Bullgaria u ul nga vendi i 70 në vendin e 80 gjatë vitit 2011-2012 në klasifikimin e “Reporterëve pa kufij” për liri të mediave. Kështu vendi u radhit në vend të fundit ndër vendet anëtare të BE-së, duke demonstruar tregues të njëjtë me Serbinë, Çilin dhe Paraguain. Organizatat joqeveritare nënvizojnë se Bullgaria nuk ka arritur t’u bëjë ballë shkeljeve të lirisë dhe fjalës, kryesisht për shkak të mungesës së vullnetit politik.

Deri në këtë konstatim arriti edhe Agjencia e gazetarëve evropianë në Bullgari në një anketë të saj anonime. Sipas më se gjysma e gazetarëve dhe ekspertëve të mediave problemi më i madh i mediave bullgare është presioni sistematik politik mbi gazetarët. Çdo një pjesëmarrës i tretë në anketë ka treguar akoma një problem, i cili nuk është zgjidhur gjatë disa viteve të fundit – varësia ekonomike e edicioneve, e cila çon deri në mosrespektim të kritereve kryesore gazetareske në punën e përditshme të redaktorëve dhe reporterëve.

Kriza ekonomike e përforcon këtë ndjenjë – komentoi Kamelia Ivanova, sekretare e përgjithshme e Asociacionit të gazetarëve evropianë në Bullgari – Kriza dhe resurset e kufizuara dëbuan shumë prej gazetarëve me përvojë jashtë redaksive dhe sipas vëzhgimeve tona, të lirë dhe objektivë në punën e tyre janë kryesisht kolegët, të cilët punojnë pavarur. Kjo do të thotë se varësia e mediave nga reklamuesit është e dukshme. Në një raport tjetër, të përgatitur nga fondacioni “Demokraci e mediave”, i cili u publikua gjatë tetorit të vitit 2011, thuhet se përhapja e biznesit në hije në administrimin e mediave është një prej problemeve kryesore për lirinë dhe fjalën në Bullgari.

Ekspertët e mediave në Bullgari gjithashtu e shpjegojnë varësinë ekonomike të shtypit me mungesën e transparencës sa i përket pronës së tyre. Kjo çon shumë shpesh deri në vendime të fshehura në dëm të objektivitetit të gazetarisë. Nuk janë pak redaksitë, ku ka tema-tabu, të cilat ekspertët e mediave i konsiderojnë si shtypje të lirisë dhe fjalës. Ja se si sipas doc. Georgi Llozanov – kryetar i Këshillit për mediat elektronike, vetë gazetarët mund të kontribuojnë për zbulimin e këtyre varësive: Ka subjekte juridike, por çështja është se prapa këtyre subjekteve ka të tjera, prapa tyre ka subjekte të treta dhe ndoshta këto subjekte të treta janë pesë, ose dhjetë mafiozët në Bullgari, të cilët e udhëheqin tërë shtetin. Që të mund të ndryshohet e gjithë kjo, është shumë e rëndësishme pjesëmarrja e vetë mediave. Territori i mediave është territor gjithashtu për hetime të gazetarëve.

Studimet e thella të gazetarëve në Bullgari janë shumë pak. Sipas gazetarit gjerman Frank Stier shkaqet për këtë janë shumë, por më i madhi prej tyre është autocensura. Frank Stier banon dhe punon si korrespondent i gazetave gjermane dhe austriake në Sofje nga viti 2006 dhe e njeh mirë mjedisin e mediave në Bullgari. Kudo botuesit dhe pronarët e mediave kanë interesa të veta ekonomike, të cilat shihen edhe në produktet e mediave – tregoi Frank Stier. – Mirëpo në krahasim me Evropën Perëndimore këto varësi në Bullgari janë të dukshme dhe bile vetë gazetarët preferojnë autocensurën sesa t’i krijojnë vetvetes probleme.

Vëzhgimet e gazetarit gjerman Frank Stier ripohohen edhe nga kryetari i Këshillit për mediat elektronike doc. Georgi Llozanov: Duhet të jetë e qartë se liria e fjalës në Bullgari nuk u përgjigjet standardeve demokratike të asnjë vendi anëtar të BE-së. Ka deficite në këtë sferë, të lidhura me një konformizëm të madh nga ana e mediave. Gazetari hetuese ka, por ajo nuk ka efekt, që është treguesi tjetër. Po të thuash diçka, ajo duhet të ketë akustikë të rëndë në shoqëri. Po të thuash për dikë se ai është i korruptuar, gjersa të mos vërtetohet ose përgënjeshtrohet kjo në gjyq, nuk duhet të pushosh së foluri.

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
Kolazh: Vergil Mitev

По публикацията работи: Vesella Vlladkova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Liria e mediave në Bullgari

Më shumë nga rubrika

BNT feston me një program të veçantë 65 vjetorin e themelimit

Në Ditën e të Vdekurve para festës së Shën Kryeengjëllit Mihaill, përkujtojmë të ndjerët dhe japim lëmoshë

Radio Bullgaria hyri në klasa