Asnjë ideologji nuk arriti ta shlyejë dashurinë e bullgarit ndaj poetit Nikolla Vapcarov

botuar më 09-12-07 12.36.MD

Foto: arkiv

Më 7 dhjetor mbushen 100 vjet nga lindja e poetit të madh bullgar Nikolla Vapcarov – një prej novatorëve në letërsinë tonë, njeri me fat të komplikuar dhe tragjik. Familja e tij është prej më të pasurave dhe më të respektuarave në qytetin Bansko (Bullgari Jugperëndimore), i ati i tij është njëri prej udhëheqësve të luftërave për çlirimin e kësaj krahine që ka mbetur në kufirin e Perandorisë osmane deri në vitin 1912.

Më vonë familja e poetit mban lidhje miqësore me familjen mbretërore. E ëma e Vapcarovit ka mbaruar Kolegjin amerikan tek ne dhe më vonë zhvillon interesa të gjëra kulturore te fëmijët e saj. Nikolla Vapcarov ka mbaruar Shkollën teknike detare në qytetin Varna. I dhuruar me mendje të mprehtë dhe talent letrar ai mund të kishte një jetë të qetë e të sigurt. Por në vend të kësaj ai ka zgjedhur të jetë punëtor si personazhet e tij letrare. Të përshkruajë kontradiktat e mëdha të shekullit të 20, të zbulojë romantikën në makinat dhe të shprehë besimin e tij për një botë më të drejtë. Gjatë viteve 30 bëhet anëtar i Partisë Komuniste Bullgare, ndërsa në vitet e Luftës së dytë botërore, kur Bullgaria është aleate e Gjermanisë, ai është ndër organizatorët e rezistencës antifashiste. Është dënuar me vdekje dhe është pushkatuar më 23 korrik të vitit 1942.

“Për Vapcarov janë botuar mijëra faqe - si biografike, ashtu dhe analitike kushtuar veprimtarisë së tij – tregon në intervistën dhënë Radio Bullgarisë Katja Zografova, përgjegjësja e Muzeut “Nikolla Vapcarov” në Sofje dhe shton: “Bullgari e ka zbuluar Vapcarovin kur është botuar përmbledhja e tij vjershash “Këngë motorësh” në vitin 1940, me gjithë se ky libër nuk është vënë re nga kritika, dhe nuk është reklamuar nga ndonjë institucion ose nga bashkëmendimtarët e tij të majtë. Kështu qe Vapcarov është zbuluar nga populli, nga lexuesit e tij. Dhe kjo shpjegon faktin, se deri tani asnjë ideologji nuk arriti ta shlyejë dashurinë e bullgarit ndaj Vapcarovit. Sepse nga vjershat e tij rrezaton ngrohtësi, intimitet dhe humanizëm, bile kur flet për problemet më globale të historisë. Dhe pikërisht për këtë lexuesit e dashurojnë, sepse sikur bisedon me ne si një mik i ngushtë. Jo rastësisht vjershat e tij janë botuar në mbi 40 vende, në më se 60 gjuhë, përfshirë dhe në gjuhën shqipe.”

Nikolla Vapcarov është i vetmi bullgar mbajtës i Çmimit nderi ndërkombëtar për paqe, t’i akorduar atij pas vdekjes në vitin 1952. Kurse UNESKO-ja e shpalli vitin 2009 Vit i Vapcarovit me rastin e 100 vjetorit të lindjes së tij. “Vapcarov është një poet modern evropian dhe botëror, dhe do të thosha gjithnjë e më aktual për lexuesin e ri” – thotë Katja Zografova:

“Poeti i pëlqen brezit të ri në një mënyrë shumë speciale – vazhdon ajo. – Të rinjtë tani janë mjaftë skeptikë dhe nuk janë motivuar. Dhe Vapcarov në çastin e parë i duket atyre si një romantik, utopitë e të cili nuk janë realizuar. Kështu qe në fillim të rinjtë e lexojnë Vapcarovin me një buzëqeshje të lehtë, por dalëngadalë po pasionohen pas veprave të tij. Sepse po të mos kemi besimin e Vapcarovit duhet t'i bëjmë shtëpitë tona bunkerë dhe të presim fundin e botës. Në vjershat e tij poeti e krahason tjetërsimin dhe urrejtjen mes njerëzve me gangrenën. Prandaj tërë jeta dhe veprimtaria e tij i janë kushtuar besimit te njeriu.”

Përgatiti në shqip: Gjullka Ilieva

По публикацията работи: Veneta Pavlova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Asnjë ideologji nuk arriti ta shlyejë dashurinë e bullgarit ndaj poetit Nikolla Vapcarov

Më shumë nga rubrika

Festivali Ndërkombëtar i Kinemasë Etnografike “OKO” fillon me një theks në Ukrainë

Ditët e Kulturës Bullgare u zhvilluan në Tiranë

“Abetarja e Peshkut” 200-vjeçare kujton për veten me një botim të ri

Festivali Ndërkombëtar i Kinemasë Etnografike “OKO” fillon me një theks në Ukrainë