Στο τέλος του 2023 σας παρουσιάσαμε το πρώτο μέρος από Ανάλυση του καθηγητή του Πανεπιστημίου της Σόφιας, καθ. Ζντράβκο Ποπόφ, για τις σχέσεις της Βουλγαρίας με τις γειτονικές βαλκανικές χώρες κατά την διάρκεια της χρονιάς. Ο καθηγητής Ποπόφ είναι ένας από τους ιδρυτές και πρώτος διευθυντής του Διπλωματικού Ινστιτούτου στο Υπουργείο Εξωτερικών και αρχικά μας μίλησε για τις σχέσεις της Βουλγαρίας με την Ρουμανία και την Τουρκία.

Τώρα σας παρουσιάζουμε την γνώμη του  για τις βουλγαρο-ελληνικές σχέσεις, για τις σχέσεις μας με την Β. Μακεδονία και την Σερβία.

«Η Βουλγαρία και η Ελλάδα ορίζουν τις σχέσεις τους το 2023 ως υποδειγματικές για στρατηγική συνεργασία, είπε ο Ποπόφ. Η Ελλάδα είναι καλό παράδειγμα για το πως πρέπει να υπερασπίζεται μια χώρα τα εθνικά της συμφέροντα. Το εθνικό συμφέρον των Ελλήνων είναι μέρος της εθνικής τους ταυτότητας, της εθνικής τους ασφάλειας, της προοπτικής για το μέλλον τους και του ενστίγκτου αυτοσυντήρησής τους σε έναν περίπλοκο γεωπολιτικά κόσμο, με δύσκολους γείτονες. Το πρόβλημα είναι ότι όταν τα εθνικά συμφέροντα των γειτόνων είναι αντικρουόμενα τότε υπάρχουν εμπόδια για την καλή γειτονία».

Κατά τον αναλυτή ο διάδρομος № 8, από την Μαύρη Θάλασσα, μέσω Β. Μακεδονίας ως το αλβανικό λιμάνι Διρράχιο πρέπει να ολοκληρωθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά απαιτεί βασική συνεργασία μεταξύ των βαλκανικών κρατών και θα χρειαστούν εντεταμένες διπλωματικές προσπάθειες. Πιο εύκολα φαίνεται θα αποπερατωθεί το κοινό σχέδιο Βουλγαρίας, Ελλάδας, Ρουμανίας για την κατασκευή μεταφορικού διαδρόμου από την Θεσσαλονίκη, μέσω της Εγνατίας και κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας ως τα λιμάνια του Μπουργκάς, της Βάρνα και της Κωνστάντζας.

«Η άρνηση της Β. Μακεδονίας να αναγνωρίσει την βουλγάρικη μειονότητα στην επικράτειά της επιβαρύνει την θέση της Β. Μακεδονίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είπε ακόμα ο αναλυτής. Η ΕΕ έχει ανοίξει την πόρτα της και τους έχει καλέσει να μπουν ενώ εμείς έχουμε μειώσει την πίεση προς αυτούς μιας και το συμφέρον μας υπερασπίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όλα τα κράτη μέλη ελπίζουν η Β. Μακεδονία να βρει τον σωστό δρόμο για να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή οικογένεια ειδικά την στιγμή που η μοίρα της είναι συνυφασμένη με αυτήν της Αλβανίας. Αν όμως δεν το κάνει ίσως η υπομονή στις Βρυξέλλες και τα Τίρρανα να εξαντληθεί και η Αλβανία να βγει από το κοινό πακέτο των διαπραγματεύσων και να πορευτεί μόνη της προς την ΕΕ όσο η Β. Μακεδονία μένει στάσιμη.

Λόγω της περίπλοκης γεωπολιτικής κατάστασης στον κόσμο, στην Ανατολική Ευρώπη και στην Μέση Ανατολή οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον εντατικά αναζητούν τύπο γρήγορης ένταξης των Δυτικών βαλκανίων στην ΕΕ.

«Οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια μετέτρεψαν τα Βαλκάνια σε προτεραιότητα της εξωτερικής τους πολιτικής και το αισθανθήκαμε σε όλες τις χώρες της περιοχής, είπε ο Ποπόφ. Το βασικό συμφέρον των ΗΠΑ στα Βαλκάνια έχει να κάνει με την ασφάλεια και δεν αρκεί αυτές οι χώρες να είναι μόνο μέλη του ΝΑΤΟ, εκτός του οποίου παραμένουν η Βοσνία Ερζεγοβίνη και τη Σερβία. Η αντίληψη είναι ότι τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να συμβάλλουν στην ένωση της ηπείρου. Ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, αναζητά ευρωπαϊκή προοπτική για την χώρα του αλλά πρέπει να ισορροπεί ανάμεσα στην διχασμένη σερβική κοινωνία η μισή από την οποία έχει φιλορωσικές διαθέσεις ενώ η άλλη μισή φιλοευρωπαϊκές. Δεν μπορούμε να υποτιμάμε και το πρόβλημα με το Κόσσοβο. Η Σερβία είναι δύσκολη περίπτωση γιατί οι πολίτες της δεν ξεχνάνε τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ και απαιτούν διαφορετική προσέγγιση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Υπάρχει και το πρόβλημα με την βουλγάρικη μειονότητα στα Δυτικά περίχωρα. Σύντομα θα παρουσιαστεί η νέα Στρατηγική της Εξωτερικής Πολιτικής της Βουλγαρίας και ελπίζουμε το θέμα για τις βουλγάρικες μειωνότητες στα Βαλκάνια να έχει βασική θέση εκεί».

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα