Δύο βασικές ερωτήσεις σημάδεψαν τον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών. Η κατάργηση της μηχανικής ψηφοφορίας την παραμονή των εκλογών θα οδηγήσει σε κινητοποίηση των ψηφοφόρων λόγω των υποψιών για απόπειρα να αλλάξει η ψήφος τους την τελευταία στιγμή; Θα υπάρχει αλλαγή της εξουσίας στις μεγάλες πόλεις και πώς μια τέτοια αλλαγή θα επηρέαζε την κατανομή των δυνάμεων σε εθνικό επίπεδο;

Η ημέρα των εκλογών άρχισε με τις ελπίδες των ψηφοφόρων. Οι προσδοκίες των κατοίκων της περιφερειακής πόλης Βίντιν στην φτωχότερη περιοχή της Βουλγαρίας ακούγονται καθολικά σε κάθε οικισμό της χώρας μας.

«Καθαρή πόλη, ωραίοι δρόμοι, γήπεδα για τα παιδιά και να μην κλέβετε, κυρίες και κύριοι!»

«Να υπάρχει δουλειά, γιατί η πόλη μας ερήμωσε . Ο δήμαρχος να είναι τίμιος, ειλικρινής, έξυπνος, υπεύθυνος, ευσυνείδητος, με αξίες… Και δημιουργικός.»

Στη συνέχεια ήρθαν οι πολιτικοί, κάποιοι για να ποζάρουν χαμογελαστοί μπροστά στις κάλπες, άλλοι με σοβαρά μηνύματα για μαζική ψηφοφορία, για να μειωθεί η επίδραση των εκλογικών καταχρήσεων. Παρ’ όλα αυτά, όμως, η εκλογική δραστηριότητα στις μεγάλες πόλεις είναι μάλλον χαμηλή – 37% περίπου στην πρωτεύουσα.

Μετά την ανακοίνωση του τέλους της εκλογικής ημέρας ήρθε η σειρά των πολιτειολόγων, των κοινωνιολόγων, των δημοσιογράφων που να αναλύσουν τις δημοτικές εκλογές, οι οποίες διενεργήθηκαν σε έκτακτες συνθήκες με την κατάργηση της μηχανικής ψηφοφορίας την τελευταία στιγμή.

«Υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να σημειωθούν – λέει ο πολιτειολόγος Παρβάν Συμεώνοφ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας δημοσκοπήσεων Gallup International Balkan. – Πρώτο, αρκετά ικανοποιητικά αποτελέσματα για το ΣτΑ-ΔΒ, λαμβάνοντας υπόψη τις προσδοκίες. Θεωρώ, ότι οι ψηφοφόροι τους συσπειρώθηκαν λόγω της κατάργησης της μηχανικής ψηφοφορίας. Δεύτερο, το κόμμα «Αναγέννηση» ίσως πρέπει να περιμένει επόμενες εκλογές, για να ανακηρυχθεί δεύτερη πολιτική δύναμη. Και άλλο ένα γεγονός – γενικά πιο χαμηλά αποτελέσματα για το GERB από τα προβλεπόμενα.»

Ο εμπειρογνώμονας επικοινωνιών και πολιτικών καμπανιών Λιουμπομίρ Αλαμάνοφ επικεντρώνει την ανάλυσή του εξ ολοκλήρου στην κατάσταση στη Σόφια. Κατά τη γνώμη του, ο Βασίλ Τερζίεφ από το ΣτΑ-ΔΒ, που προηγείται πειστικά στην αναμέτρηση για δήμαρχο της Σόφιας, είναι αναμφισβήτητα ο υποψήφιος των νέων, των ανθρώπων του τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής, όσων ασχολούνται με startup, που δεν είναι τόσο ιδεολογικοποιημένοι (έχοντας υπόψη την οικογενειακή καταγωγή του, που συνδέεται με την Κρατική Ασφάλεια – σ. σ.). Όλοι εκείνοι, ισχυρίζεται ο αναλυτής, τον είδαν σε δράση ως επιτυχημένο άνθρωπο, που βοηθά τους άλλους μέσω της δωρεάν ακαδημίας του να γίνουν επίσης τόσο καλοί.

Όσον αφορά την υποψηφιότητα του GERB – τον τηλεοπτικό δημοσιογράφο Αντόν Χεκιμιάν, ο οποίος προς το παρόν κατέχει την 3^η θέση στη Σόφια, ο Λιουμπομίρ Αλαμάνοφ σχολιάζει:

«Τεράστιο λάθος, ο άνθρωπος δεν ήταν προετοιμασμένος και αυτό φαινόταν. Στον πρώτο γύρο όμως υπάρχει μια μικρή έκπληξη – η καμπάνια της Βάνια Γκριγκόροβα (δεύτερη, σύμφωνα με την παράλληλη καταμέτρηση της Gallup – σ. σ.) ήταν πολύ καλή και η ίδια κατόρθωσε να αποσπάσει ψηφοφόρους τόσο από το GERB, όσο από την «Αναγέννηση», γιατί επέστρεψε στην παλιά ρίζα της σοσιαλιστικής προπαγάνδας. Κατόρθωσε να παρουσιαστεί ως ιδιόμορφη μητέρα της πρωτεύουσας, που θα φροντίζει όλους».

«Εάν χάσει την ειλικρίνειά της, θα χάσει όλα» - λέει ο πολιτειολόγος Αντρέι Ράιτσεφ, σχολιάζοντας την εξαιρετική επιτυχία της Βάνια Γκριγκόροβα, που κατόρθωσε να εκτοπίσει το GERB από τη μάχη για την πρωτεύουσα, αφού το κόμμα του Μπόικο Μπορίσοφ σχεδόν δύο δεκαετίες κυβερνούσε τη Σόφια. Η υποψήφια δήμαρχος της Σόφιας του αριστερού χώρουΒάνια Γκριγκόροβα όμως είναι νέο πρόσωπο για την πολιτική (μέχρι τώρα ήταν συνδικαλιστική εμπειρογνώμονας) και αυτό κάνει τον πολιτειολόγο να θέσει ερωτηματικά για την ικανότητά της να προσελκύσει ψηφοφόρους του GERB και της «Αναγέννησης», κάτι από το οποίο εξαρτάται ο δεύτερος γύρος στις 5 Νοεμβρίου.

Οι δήμαρχοι είναι τα πρόσωπα, τα οποία ο Βούλγαρος υποστηρίζει στις εκλογές μάλλον για την προσωπικότητά τους, αλλά η λύση των προβλημάτων στους οικισμούς σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τα Δημοτικά Συμβούλια, που καθορίζουν τους κανόνες. Μέλη των δημοτικών συμβουλίων κατά κανόνα γίνονται όχι τόσο γνωστά πρόσωπα, που είναι μέρος των κομματικών λιστών και η σύνθεσή τους κρίνεται στον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών. Συνεπώς, οι εκλογές της 29^ης Οκτωβρίου καθορίζουν τη σύνθεση των δημοτικών συμβουλίων, που θα εργάζονται τα επόμενα 4 χρόνια, ανεξάρτητα από το ποιος δήμαρχος εκλεγεί στον δεύτερο γύρο. Ακριβώς αυτός είναι ο λόγος οι αναλυτές να αναζητούν σχέση μεταξύ της ψήφου των πολιτών, των ενδεχόμενων κομματικών συνεργασιών και της επίδρασής τους στην κυβέρνηση του GERB-ΕΔΔ και ΣτΑ-ΔΒ.

«Η ύπαρξη αυτής της κυβέρνησης είναι τεκμηριωμένη γεωπολιτικά – οφείλεται όχι στην κατάσταση στη Βουλγαρία, αλλά στην κατάσταση γύρω από τη Βουλγαρία. Και οι παράγοντες που την προκάλεσαν και τη διατηρούν είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο κίνδυνος για εξάπλωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Αυτό είναι σημαντικό για τη Βουλγαρία, μόνο έτσι η χώρα μπορεί να σταθεροποιηθεί εσωτερικά σε μια τέτοια δύσκολη στιγμή. Γι’ αυτό θεωρώ ότι η κυβέρνηση δε θα ανατραπεί.» 

Πώς τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών θα επηρεάσουν το μέλλον της κυβέρνησης, αναλύει και ο εμπειρογνώμονας πολιτικών επικοινωνιών Ίβο Ιντζόφ:

«Αυτή η κυβέρνηση έχει σχετικά καλούς στόχους, αλλά το ζήτημα είναι πώς θα υλοποιηθούν – λέει ο ίδιος για τη ΒΕΡ- Ράδιο Σόφια – Η δικαστική μεταρρύθμιση δεν προχωρά, η μεταρρύθμιση της Εισαγγελίας επίσης δε συμβαίνει, υπάρχουν υποψίες ότι η συνταγματική μεταρρύθμιση, η καρδιά της οποίας είναι η δικαστική μεταρρύθμιση, «θα σακατευτεί». Αυτά που έγιναν με την Lukoil και την κατάργηση της μηχανικής ψηφοφορίας όμως δείχνουν ότι ο Μπόικο Μπορίσοφ και ο Ντελιάν Πέεφσκι υπαγορεύουν την ημερήσια διάταξη της κυβέρνησης και έχουν όλο και μεγαλύτερες φιλοδοξίες για τη θέση τους στην εξουσία. Με λίγα λόγια, να μπορούν να αποφασίζουν για το μέλλον της κυβέρνησης.»

Και ενώ σκεφτόμαστε ποιον να υποστηρίξουμε στον δεύτερο γύρο την επόμενη Κυριακή, το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο θα πρέπει να αποφανθεί στην καταγγελία του ΣτΑ-ΔΒ κατά της απόφασης της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής να καταργήσει τη μηχανική ψηφοφορία στις δημοτικές εκλογές. Είναι δυνατό πολύ σύντομα τα μηχανήματα να επιστρέψουν ή να κλιμακωθεί η δυσαρέσκεια των πολιτών.

Κείμενο: Ντιάνα Τσανκόβα (από συνεντεύξεις της Ντιάνα Γιανκούλοβα του Προγράμματος «Χοριζόντ» και του Λατσεζάρ Χρίστοφ του Ράδιο Σόφια της ΒΕΡ)

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: BGNES, BTA, ΒΕΡ