Στο νέο βιβλίο της Γκαλίνα Ιβανόβα συναντάμε τις μορφές 100 βουλγάρων γυναικών που αφιέρωσαν την ζωή τους σε διάφορους σκοπούς. Στις σελίδες του ξεδιπλώνονται ιστορίες για γυναίκες αποφασιστικές και θαρραλέες που έζησαν σε πατριαρχικές κοινωνίες τα μέλη των οποίων δεν μπορούσαν να τις φανταστούν μακριά από την κουζίνα και τα παιδιά.

Όλα ξεκίνησαν όταν η Γκαλίνα Ιβανόβα κλήθηκε να κάνει την σύνταξη και να ετοιμάσει την έκδοση του βιβλίου «Βούλγαροι βοεβόδες μέχρι τα τέλη του 19^ου αιώνα».

«Το βιβλίο ήταν τόσο ενδιαφέρον που άρχισα να ψάχνω κι άλλες πληροφορίες για τους ήρωες του βουλγάρικου διαφωτισμού και της απελευθέρωσης της Βουλγαρίας από την οθωμανική κυριαρχία, λέει η Γκαλίνα. Μου έκανε εντύπωση πως αναφέρονταν συνήθως άντρες ενώ οι γυναικείες μορφές έμεναν στο περιθώριο. Η αλήθεια όμως είναι πως υπήρξαν πολλές εκπρόσωποι του ασθενούς φύλου οι οποίες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα ιστορικά γεγονότα. Δασκάλες, διαφωτίστριες, γυναίκες που επέλεξαν και κατάφεραν να μορφωθούν και συνέβαλαν στην εξέλιξη των επιστημών και της τέχνης».

Στην πρώτη θέση βρίσκεται δίκαια η Γιαγιά Τόνκα Ομπρέτενοβα (1812-1983) η οποία ήταν στενή συνεργάτρια του απόστολου της ελευθερίας, Βασίλ Λέβσκι και στήριξε τους 4 από τους 5 γιούς της να συμμετάσχουν στους απελευθερωτικούς αγώνες. Η Τόνκα Ομπρέτενοβα βοηθούσε στην οργάνωση και χρηματοδοτούσε την Επαναστατική Επιτροπή στο Ρούσε.

«Σιγά σιγά συγκέντρωσα τόσα ονόματα και ιστορίες που αποφάσισα να εκδώσω ένα βιβλίο με βιογραφίες γυναικών που έζησαν τον 19^ο και στις αρχές του 20ού αιώνα και με την δράση τους βοήθησαν η χώρα μας να αναπτυχθεί κάνοντας ξανά βήματα  στον γεωπολιτικό χάρτη. Στάθηκα επίσης σε όχι τόσο γνωστές πτυχές από την ιστορία γυναικών που είναι πολύ δημοφιλείς μεταξύ των Βουλγάρων όπως η Ράινα Κνιαγκίνια για την οποία έχουν γραφτεί και τραγούδια. Δεν είναι πολλοί αυτοί που γνωρίζουν ότι πέρασε από φυλάκιση και βασανιστήρια για το ότι κέντησε την σημαία της Εξέγερσης του Απρίλη και ότι διπλωμάτες μεσολάβησαν να απελευθερωθεί και να φύγει για την Ρωσία από όπου γύρισε σαν η πρώτη διπλωματούχος μαία της Βουλγαρίας. Η Ράινα Κνιαγκίνια είχε 5 γιους τους οποίους μεγάλωσε σχεδόν μόνη γιατί έμεινε χήρα σχετικά νωρίς».

Στο βιβλίο της Γκαλίνα Ιβανόβα αναφέρεται για πρώτη φορά ότι η Ράινα Κνιαγκίνια είχε συγγράψει την αυτοβιογραφία της την οποία θαύμασε ο Ζαχάρι Στογιάνοβ που κρατούσε χρονικό των βουλγάριρκων εξεγέρσεων. Μεταξύ των γυναικών που κοσμούν τις σελίδες του βιβλίου της Γκαλίνα είναι η Στυλιάνα Παρασκεύοβα που κέντησε το πρότυπο για την βουλγάρικη σημαία, η Ζένι Μποζίλοβα-Πάτεβα που ήταν ειρηνοποιός στα Βαλκάνια αλλά και ανά τον κόσμο.

«Άγνωστη είναι και η φιλανθρωπική δράση της Κωνστάντσα Λιάπτσεβα, συζύγου του πρωθυπουργού Αντρέι Λιάπτσεβ, η οποία αφιέρωσε την ζωή της στα ορφανά και στα παιδιά των φτωχών οικογενειών αλλά και αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των γυναικών, λέει ακόμα η Γκαλίνα. Η Κωνστάντσα Λιάπτσεβα συνέβαλε η 1^η Ιουνίου να γιορτάζεται σαν Ημέρα του παιδιού στην Βουλγαρία. Οι δωρεές της ήταν μεγάλες και χρησίμευσαν για την μόρφωση πολλών παιδιών».

Η Γκαλίνα Ιβανόβα είναι φιλόλογος αλλά έχει φοιτήσει και στο μουσικό σχολείο. Εκεί έμαθε πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για ερμηνεύτριες, συνθέτριες και δασκάλες μουσικής. Παρ’ όλα αυτά η έρευνά της έφερε στο φως αρκετές ξεχασμένες προσωπικότητες. Η Νέντα Φίτσεβα ήταν η πρώτη βιολονίστρια που έκανε περιοδείες στην Βουλγαρία. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της μαθαίνουμε και άγνωστες πτυχές από την ιστορία της διάσημης βουλγάρας βιολονίστριας Νεντιάλκα Σιμεώνοβα, της χορογράφου Μαρία Ντίμοβα που ανέβασε για πρώτη φορά το δράμα «Νεστινάρκα» του συνθέτη Μαρίν Γκολεμίνοβ, της ηθοποιού Αντριάνα Μπούντεβσκα, της Ζένι Μαρς, μούσας του εθνικού συγγραφέα Ιβάν Βάζοβ, της Νάντια Κοβάτσεβα που είναι η πρώτη Βουλγάρα που τραγούδησε στην Λα Σκάλα αλλά και άλλων τραγουδιστριών της όπερας όπως η Χριστίνα Μόρφοβα και η Γκένα Ντιμιτρόβα.

Φωτογραφίες: Facebook / @milleniumpublishing, bnt.bg, αρχείο

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα