Το απερχόμενο έτος έφερε στους βουλγάρους ερασιτέχνες πολλές απογοητεύσεις, δύσκολες επιλογές και αποφάσεις. Ανεξάρτητα από όλα, η Μαργαρίτα Πετκόβα και ο Γκεόργκι Ηλίεφ, δύο εκπρόσωποι του ερασιτεχνισμού, είναι αισιόδοξοι. Οι δύο δε γνωρίζονται μεταξύ τους, αλλά έχουν κοινή αποστολή – να εμπνέουν ζωή στις παλιές βουλγαρικές παραδόσεις.

«Οι ερασιτέχνες είναι άνθρωποι που δε χάνουν την αφοσίωσή τους, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες» - είναι πεπεισμένη η Μαργαρίτα, η οποία είναι δήμαρχος του χωριού Τσάρεβετς και φλογερός οπαδός της διατήρησης του φολκλόρ στη γενέτειρά της. Το χωριό, που είναι μέρος του Δήμου Μέζντρα (Κεντρική Βόρεια Βουλγαρία), έχει 280 μόνιμους κατοίκους περίπου. Γι’ αυτό δεν είναι παράξενο, ότι ο μορφωτικός σύλλογος και το δημαρχείο είναι μαζί σε όλες τις πρωτοβουλίες αυτής της μεγάλης οικογένειας. Η μεγαλύτερη μεταξύ τους είναι το φολκλορικό φεστιβάλ «Μπελοκάμενιτσα», η 5^η έκδοση του οποίου έπρεπε να διεξαχθεί φέτος, αλλά αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας.

Πώς αντιμετωπίζει η δήμαρχος μικρού χωριού στη Βόρεια Βουλγαρία «τον ενδιαφέροντα χρόνο», στον οποίο ζούμε;

«Συνειδητοποίησα ότι εάν σταματήσουμε με τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, θα διακόψουμε την επαφή με τους ανθρώπους και αυτό θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο το άγχος τους. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε κάθε δυνατότητα να δίνουμε χαρά τους ανθρώπους, να ξέρουν ότι είμαστε μαζί σε όλα. Σημειώσαμε όλες τις αξιοσημείωτες ημερομηνίες online, συμπεριλάβαμε και τα παιδιά, όταν ήταν δυνατό. Τώρα το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας είναι στολισμένο, έστω και τα παραδοσιακά παιδικά Χριστούγεννα δε θα γίνουν. Θα χρησιμοποιήσουμε και πάλι τις σύγχρονες τεχνολογίες, για να χαιρετήσουμε για τις γιορτές όλους τους κατοίκους του χωριού. Και ο Αϊ Βασίλης θα περάσει από τα σπίτια, στα οποία ζουν παιδιά, για να τα χαροποιήσει με δώρα.

Έστω και με ασυνήθιστο τρόπο, το Νέο Έτος θα έρθει» – συνεχίζει η Μαργαρίτα Πετκόβα. «Είναι νέα αρχή, να την υποδεχθούμε με ελπίδα!»

Τώρα πηγαίνουμε στο Τσάρεβο – όμορφη μικρή παραθαλάσσια πόλη κοντά στα νοτιοανατολικά μας σύνορα. Εδώ εργάζεται ο Γκεόργκι Ηλίεφ – αναστενάρης, δημοτικός τραγουδιστής, πρόεδρος του Θρακικού Πολιτιστικού Ομίλου «Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη», καθοδηγητής της Φολκλορικής Χορευτικής Λέσχης «Χασεκία».

«Δεν πρέπει να ξεχνιούνται οι ρίζες, οι παραδόσεις και κυρίως η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Δύσκολα δουλεύουμε σε συνθήκες πανδημίας, παρά το γεγονός αυτό κατορθώσαμε να πραγματοποιήσουμε μεγάλο μέρος του πολιτιστικού προγράμματος του ομίλου μας. Εκτός από τα Αναστενάρια, τηρούμε και την παράδοση των καλάντων. Στην αρχή μαθαίναμε τα κάλαντα από άνδρες μέσης ηλικίας, που ήταν καλαντιστές και ξέρουν τα τραγούδια, γνωρίζουν το έθιμο. Μετά από 1-2 χρόνια, αποσύρθηκαν, αλλά συνεχώς συμμετέχουν νεαρά αγόρια.»

Φέτος, λόγω των μέτρων που επιβλήθηκαν για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κοροναϊού, το πρόγραμμα καταργήθηκε την τελευταία στιγμή. Αλλά οι νεαροί στον Όμιλο παραμένουν με την ελπίδα ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες για να συνεχίσουν την παράδοση.

Ποιά είναι η παράδοση, που τηρούν οι καλαντιστές της Στράντζα;

«Η προετοιμασία αρχίζει από τα τέλη Νοεμβρίου με την υπενθύμιση των τραγουδιών και των ευχών. Προσπαθούμε να παραδίδουμε στους νέους στην ομάδα σημαντικές λεπτομέρειες, για να ξέρουν τι είναι το βαθύ νόημα του εθίμου. Αγαπημένη μου είναι η ευχή για υγεία στο σπίτι. Στο τέλος λέμε: «Όσα άστρα έχει ο ουρανός, τόση να είναι η υγεία στο σπίτι αυτό.» Αυτή η ευχή πάντα με συγκινεί, δημιουργεί χαρά και εορταστικό πνεύμα. Και το αγαπημένο μου τραγούδι είναι «Βασανίστηκε (από τους πόνους της γέννας) η Θεοτόκος από την Ημέρα του Αγίου Ιγνατίου μέχρι τα Χριστούγεννα». Μου είναι τόσο αγαπημένο ίσως γιατί όταν ήμουν μικρός ήταν το πρώτο τραγούδι που έμαθα. Τι είναι η ευχή μου; Κυρίως να έχουμε υγεία, να είμαστε πιο φρόνιμοι και να έχουμε καλή τύχη!

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα