Σύμφωνα με τα δημογραφικά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, στα τέλη του περασμένου έτους σε 23% των οικισμών στη Βουλγαρία οι κάτοικοι είναι από 1 έως 49. Ο νομός του Βελίκο Τίρνοβο κατέχει τη δεύτερη θέση στη χώρα σε αριθμό έρημων χωριών. Ακριβώς σε ένα τέτοιο χωριό «χωρίς κατοίκους» μένει η Τσάνα Τσβιάτκοβα – η ηρωίδα του ρεπορτάζ της Ζντράβκα Μασλιάνκοβα – ανταποκριτή της ΒΕΡ στην περιοχή αυτή. Στο τηλέφωνο, το οποίο συχνά είναι η μόνη σύνδεση με τον κόσμο του χωριού του Αίμου Γκοράνοβτσι, η ανταποκρίτριά μας μιλάει με τη μόνη κάτοικό του – την 73χρονη Τσάνα Τσβιάτκοβα. Η μοίρα της ηλικιωμένης γυναίκας, η οποία κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 αφέθηκε σε πλήρη απομόνωση, χωρίς πρόσβαση συγγενών και κοινωνιών υπηρεσιών, συγκίνησε αναγνώστρια της ιστοσελίδας του Ράδιο Βουλγαρία στα αγγλικά.

Μια Σκοτσέζα, δεν έμεινε αδιάφορη στη μοίρα της απομονωμένης Βουλγάρας, η οποία αντιμετωπίζει τις καθημερινές ανάγκες της με σύνταξη μόνο 118 λέβα (60 €) και συντηρείται με προϊόντα που μόνη της καλλιεργεί στον κήπο του σπιτιού της. Για την κυρία από τη Σκοτία αυτή η θέληση για ζωή – μόνος, ψηλά στο βουνό, αξίζει θαυμασμό και μεγάλο σεβασμό. Εκείνη η ίδια γνωρίζει την ατμόσφαιρα στα βουλγαρικά χωριά, επειδή επισκέφθηκε τη χώρα μας για πρώτη φορά το 2007 και τώρα μένει στο χωριό Γκενεράλ Τόσεβο της Βορειοανατολικής Βουλγαρίας. 

Η αναγνώστρια της ιστοσελίδας του Ράδιου Βουλγαρία στα αγγλικά αποφάσισε να στείλει στην Τσάνα Τσβιάτκοβα ένα δέμα με γλυκά και τρόφιμα. Όμως αποδείχθηκε ότι ούτε μία εταιρεία κούριερ δεν διανέμει προμήθειες στη γειτονιά, στην οποία μένει η Τσάνα. Αυτό όμως δεν την αποθάρρυνε και η Σκοτσέζα ήρθε σε επαφή με την ομάδα μας. Οι συνάδελφοι της Αγγλικής Σύνταξης του Ράδιου Βουλγαρία αγκάλιασαν την ιδέα να βοηθήσουν το καλό να φτάσει στην Τσάνα Τσβιάτκοβα. Και τα κατάφεραν. Τους βοήθησαν οι συνάδελφοι της ΒΕΡ Ζντράβκα Μασλιάνκοβα και Αλμπένα Μιρόσνικοβα. 

Χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες η Τσάνα Τσβιάτκοβα ήδη έλαβε το μήνυμα του καλού, που μια άγνωστη Σκοτσέζα της έστειλε μέσω της ΒΕΡ. Η δωρητής, η οποία επιθύμησε να μείνει ανώνυμη, μας έδειξε ότι δεν είναι απαραίτητο να έχεις πολλά, για να δείξεις συμπαράσταση και να εμπνεύσεις κουράγιο σε μοναχικό άνθρωπο σε δύσκολη στιγμή.

Η χειρονομία όμως επέστησε και πάλι την προσοχή μας στα πολλά προβλήματα των έρημων χωριών.

Ο άνθρωπος, που παρέδωσε το δέμα, είναι ο δήμαρχος του χωριού Ράικοβτσι Πέτιο Κόεφ. Εκείνος είναι επίσης ανάμεσα στους αόρατους ήρωες του σήμερα, οι οποίοι βοηθούν να μη λείπει τίποτε στους ανθρώπους σε κοινωνική απομόνωση.

Λόγω των έκτακτων μέτρων γύρω από τον Covid-19, σταμάτησαν εξ ολοκλήρου τα λεωφορεία προς τα χωριά της περιοχής του Βελίκο Τίρνοβο. Τότε ο δήμαρχος άρχισε να διανέμει με το ιδιωτικό του αυτοκίνητο ψωμί, φάρμακα και όλα που χρειάζονται οι άνθρωποι εκεί. «Θλιβερή ιστορία, μεγάλη δημογραφική κατάρρευση, που όμως άρχισε ήδη από τη δεκαετία του ’60 του περασμένου αιώνα» - μας λέει ο Πέτιο Κόεφ, ο οποίος είναι δήμαρχος 25 χρόνια τώρα. «Στα μέσα του περασμένου αιώνα εδώ υπήρχε δήμος με 2300 κατοίκους και 22 γειτονιές. Όταν εγώ ανέλαβα τη δημαρχική θέση, είχαν απομείνει 16 οικισμοί και συνολικά 115 κάτοικοι. Τώρα είμαστε 25.»

«Δεν μας επηρέασε σοβαρά η κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ζούμε στον ίδιο ρυθμό» - λέει ο Πέτιο Κόεφ. –«Μόνο σταμάτησαν τα δημόσια μέσα μεταφοράς από το Τίρνοβο μέχρι το Μισεμόρκοφ χαν – το τελευταίο κατοικημένο σημείο στον δήμο. Τώρα πια έχουμε μεταφορές – δύο φορές την εβδομάδα. Πανικός για υπερεφοδιασμό με τρόφιμα λόγω της πανδημίας εδώ δεν υπήρχε. Απλώς οι άνθρωποι ξέρουν ότι όταν πλησιάσει ο χειμώνας, πρέπει να έχουν επαρκή τροφή, για να μην πεινάνε, γιατί όταν πέσουν μεγάλα χιόνια, δεν υπάρχουν προμήθειες τροφίμων. Δεν είναι καθόλου εύκολη η ζωή μας. Όπως οι περισσότερες γυναίκες της περιοχής, η Τσάνα Τσβιάτκοβα έχει ασχοληθεί με γεωργία και κτηνοτροφία όλη την ζωή της. Πολύ λίγοι άνθρωποι θα είχαν το κουράγιο να ζουν σαν εκείνη. Το σπίτι της βρίσκεται στο ψηλότερο μέρος του χωριού. Γύρω της δεν υπάρχει κανένας. Η Τσάνα υπολογίζει κυρίως στον εαυτό της. Λαμβάνει βοήθεια τόσο από τον Ερυθρό Σταυρό, όσο από τις κοινωνικές υπηρεσίες. Παρά τις δυσκολίες, δε θέλει να ζει σε άλλο μέρος. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι στον Αίμο, η Τσάνα δε θέλει να εγκαταλείψει τη γενέτειρά της.»

Φωτογραφίες: αρχείο. ΒΕΤ

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα