Μόνο μια μέρα μας χωρίζει από ένα γεγονός που κανείς μπορεί σπάνια να παρακολουθήσει - την εκτέλεση όπους ενός παγκοσμίου φήμης συνθέτη, που θεωρούταν χαμένο για περισσότερο από έναν αιώνα που. Και μάλιστα σε εκτέλεση βούλγαρων μουσικών που κατέβαλαν πολλές προσπάθειες για την αποκατάσταση και δημοσίευση του έργου. Πρόκειται για το Πρώτο Κοντσέρτο για Πιάνο του Μόριτς Μοσκόφσκι, το οποίο θα ακούσουμε από τον Λιουντμίλ Άνγκελοφ και την Φιλαρμονική της Σόφιας υπό τη διεύθυνση του Βλαντιμίρ Κιραντζίεφ.

Γεννημένος στην Πολωνία, με πολωνικές και εβραϊκές ρίζες, ο Μοσκόφσκι είναι ένας από τους πιο γνωστούς πιανίστες της εποχής του. Ως συνθέτης, είναι γνωστός κυρίως για τα έργα του για πιάνο - έργα για συναυλίες, καθώς και για οικιακές ορχήστρες που ήταν τόσο συνηθισμένες τον δέκατο ένατο αιώνα κλπ. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον για το έργο του έχει αναβιώσει.

Στις 16 Ιανουαρίου θα ακουστεί για πρώτη φορά στην Αίθουσα Βουλγαρία το πρώτο κονσέρτο πιάνου του Μοσκόφσκι, μετά από την πρεμιέρα του στην Εθνική Φιλαρμονική της Βαρσοβίας και την εγγραφή του από την Ορχήστρα του BBC στη Γλασκόβη. Ο σολίστας Λιουντίλ Άνγκελοφ, είναι γνωστός πιανίστας συναυλιών με παγκόσμια καριέρα, έχει μεγάλη συμβολή στην αποκατάσταση και την επεξεργασία του έργου. Συνεργάζεται με τον βούλγαρο μαέστρο Βλαντιμίρ Κιρατζίεφ, που ζει εδώ και χρόνια στη Βιέννη, αλλά δειυθύνει σε ολόκληρη την Ευρώπη.

«Ξεκινήσαμε να παίζουμε αυτό το κονσέρτο πριν από 7-8 χρόνια - λέει ο Β. Κιρατζίεφ. Ένας φίλος μας βρήκε σημειώσεις στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού, την πόλη όπου πέθανε ο Μοσκόφσκι το 1925. Η παρτιτούρα του έργου βρίσκονταν εκεί, μέσα σε ένα φάκελο. Αποδείχθηκε πολύ δύσκολη δουλειά. Η παρτιτούρα είναι χειρόγραφη και κανείς δεν είναι σίγουρος ότι το έργο παίχτηκε κάποτε. Ήταν γεμάτο από ασάφειες σχετικά με την ενορχήστρωση, τους ήχους μεμονωμένων όργανων, κλπ. Χάρη σε έναν άλλο φίλο μας, κυκλοφόρησε αργότερα η παρτιτούρα στη Symetrie - στη Λυών. Ο ίδιος ο Μοσκόφσκι θεωρήθηκε ο μεγαλύτερος βιρτουόζος του πιάνου μετά τον Λιστ στη δεκαετία του 1970. Όλοι ενθουσιάστηκαν από τις τεχνικές δυνατότητές του. Το κονσέρτο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Πρόκειται για μια πρώιμη δουλειά του - το έργο 3. Σ’ αυτό ο συνθέτης χρησιμοποίησε όλες τις τεχνικές που διέθετε. Μάλιστα - σε μοναδικά μήκη. Η συναυλία διαρκεί περίπου 50 λεπτά. Είναι τόσο λαμπρή μουσική και ως οργανική, όμορφη σαν συναίσθημα… Είναι ρομαντισμός που ρέει όλη την ώρα, σε συνδυασμό με την δεξιοτεχνία και τα πλήκτρα, που παρόμοιά της δεν μπορείς να ακούσεις σχεδόν πουθενά».

«Το άλλο κομμάτι που θα παρουσιάσουμε είναι η Συναυλία Νο 5 του Ντβόρζακ, η οποία αποτελεί μέρος του κύκλου συναυλιών «Πέμπτη Συμφωνία», του προγράμματος της Φιλαρμονικής της Σόφιας. Η συμφωνία, μαζί με άλλα έργα του Ντβόρζακ, θεωρήθηκε από τον συγγραφέα ως "δοκίμιο" και μόνο μετά το θάνατό του, το δημοσίευσε ο Σιμρόκ, ο εκδότης του Ντβόρζακ. Θα ακούσετε τον νέο Ντβόρζακ, τον οποίο ίσως δεν γνωρίζουμε τόσο καλά. περιέχει πολλά εθνικά μοτίβα, αλλά και η μορφή είναι επίσης πολύ ενδιαφέρουσα. Έχω διευθύνει και άλλες πρώτες συμφωνίες του συνθέτη, αλλά αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά. Και χαίρομαι πολύ που έχω αυτή την δυνατότητα».

Φωτογραφίες: sofiaphilharmonic.com. Helmut Lackinger

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης