1^η Φεβρουαρίου είναι η ημερομηνία, στην οποία γεννήθηκε μια από τις πιο αξιόλογες προσωπικότητες στη βουλγαρική τέχνη – ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ – ο Μάστορας (1^η Φεβρουαρίου 1882 – 29 Σεπτεμβρίου 1960). Η ημέρα της γέννησής του γιορτάζεται από τους κατοίκους του χωριού Σισκόβτσι της περιοχής της πόλης Κιουστεντίλ. Εκεί ο Μάστορας δημιούργησε ένα μεγάλο μέρος των έργων του στον χώρο της προσωπογραφίας και της τοπιογραφίας.

Στο Σισκόβτσι βρίσκεται και ο τάφος του διάσημου ζωγράφου και οι ντόπιοι μέχρι και σήμερα τον τιμούν ως τον πιο σημαντικό άνθρωπο και παράδειγμα προς μίμηση. Ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ λαμβάνει την προσωνυμία του «ο Μάστορας» ήδη ως νεαρός γραφέας στο δικαστήριο της γενέτειράς του Κιουστεντίλ. Η αιτία είναι ότι έτσι απευθυνόταν προς τους συναδέλφους του εκεί – «Γεια σου, μάστορα! Καλά έκανες, μάστορα!». Η καλή καρδιά του και το μεγάλο ταλέντο κερδίζουν τη συμπάθεια και τον σεβασμό όλων. Από τότε αρχίζουν να τον αποκαλούν με σεβασμό τον Μάστορα.

Ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ συμμετέχει στον Βαλκανικό και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως πολεμικός ζωγράφος κάνει εκατοντάδες σκίτσα των βουλγαρικών στρατευμάτων. Απεικονίζει με απλότητα και φινέτσα τα συναισθήματα στα χαρακώματα και τη ζωή κατά τη διάρκεια του πολέμου. Είναι ο πρώτος επίσημος πολεμικός ανταποκριτής. Οι κριτικοί λένε ότι οι πίνακές του έχουν εκφραστικά χρώματα, ιδεαλιστική και συμβολική γραμμή. Ακόμη και μετά τις επισκέψεις του στις ΗΠΑ, την Κωνσταντινούπολη, την Ιταλία, το Λονδίνο, το Παρίσι, τις Βρυξέλλες, τη Δρέσδη και τη Βιέννη, ο Μάστορας βρίσκει έμπνευση στον «κήπο με οπορωφόρα της Βουλγαρίας» και δημιουργεί τα μεγαλύτερα αριστουργήματά του στο χωριό Σισκόβτσι.

Ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ έρχεται στο χωριό το φθινόπωρο του 1924 με πρόσκληση του φίλου του Αντόν Βιγιάτσεφ, με τον οποίο γνωρίζονται από την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο ζωγράφος γρήγορα κερδίζει τις συμπάθειες των κατοίκων του χωριού, τη φιλία και την εμπιστοσύνη τους. Στα χωράφια του Σισκόβτσι δημιουργεί τέχνη παγκόσμιων διαστάσεων. «Αν έχει παράδεισος στη Γη – είναι η περιοχή του Κιουστεντίλ με καρδιά το χωριό Σισκόβτσι» - λέει ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ σε ένα γράμμα του.

Στο χωριό υπάρχουν μερικά αξιοθέατα που σχετίζονται με το όνομά του. Το πιο πολυσύχναστο είναι το σπίτι-μουσείο, στο οποίο ο ζωγράφος έζησε και δημιούργησε. Εκεί παρουσιάζονται αυθεντικά προσωπικά αντικείμενά του και φωτοτυπικές αναπαραγωγές των πιο αξιόλογων πινάκων του.

Η Βάνια Ρίζοβα είναι γραμματέας του πολιτιστικού συλλόγου «Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ –ο Μάστορας 1919» στο χωριό Σισκόβτσι. Λέει ότι ο σύλλογος ανακαινίστηκε με χρηματοδότηση της UNESCO το 1982, όταν γιορτάστηκαν 100 χρόνια από τη γέννηση του ζωγράφου. Από την επέτειο αυτή πέρασαν 37 χρόνια και η ημερομηνία είναι και πάλι αφορμή για μεγάλη γιορτή στο Σισκόβτσι – λέει η Βάνια Ρίζοβα και συνεχίζει:

Για όλους στο χωριό ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ – ο Μάστορας δεν είναι απλώς άνθρωπος και ζωγράφος, είναι εικόνα εδώ. Η παλιά γενιά, οι άνθρωποι πριν από μας και οι νέοι τώρα τον σέβονται και τον αγαπούν. Είμαστε περήφανοι που επέλεξε ακριβώς το Σισκόβτσι και που ζούμε σ’ αυτό το αξιοσημείωτο χωριό. Το μουσείο μας είναι παράρτημα της πινακοθήκης του Κιουστεντίλ, αλλά εμείς λέμε ότι εδώ όλα είναι πιο αληθινά, γιατί το πνεύμα του Μάστορα είναι ακόμα ζωντανό στο χωριό και μας φορτίζει με την ενέργειά του. Ήταν πάρα πολύ γενναιόδωρος άνθρωπος. Δυστυχώς, πέρασε πολύς χρόνος και έμειναν λίγοι άνθρωποι που τον γνώριζαν. Υπάρχει μια γυναίκα – η Μπογιάνκα Ζελιόβοβα, 83 χρονών. Θυμάται πώς ο Μάστορας ζωγράφιζε όταν εκείνη ήταν 8-9 χρονών.

Λέει ότι ήταν πολύ καλός άνθρωπος, πολύ γενναιόδωρος και εύθυμος. Μοιραζόταν τα ρούχα και τα χρήματά του στους φτωχούς, γιατί τότε η φτώχεια ήταν μεγάλη. Γι’ αυτό οι άνθρωποι έλεγαν ότι ήταν σαν θεός. Πάντοτε όταν ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ επέστρεφε από την Αμερική, μιας και ταξίδευε συχνά εκεί, μάζευε τους ντόπιους στο μεϊντάνι και τους έλεγε ότι αν έχει παράδεισος στη Γη, είναι η περιοχή του Κιουστεντίλ. Τα λόγια του μας συγκινούν και σήμερα, γιατί μέσα τους κρύβεται η αγάπη του Μάστορα για τους κατοίκους του χωριού μας.

Η γιορτή την 1^η Φεβρουαρίου αρχίζει το πρωί στην πινακοθήκη της πόλης Κιουστεντίλ, όπου υπάρχει μεγάλη έκθεση με έργα του Μάστορα – εξηγεί η Βάνια Ρίζοβα. Κάθε χρόνο την ημέρα αυτή έρχονται ζωγράφοι και λάτρεις της τέχνης από τη Σόφια. Επισκέπτονται και το χωριό Σισκόβτσι, όπου καταθέτουν λουλούδια στο μνημείο του καλλιτέχνη. Στη συνέχεια όλο το πλήθος συγκεντρώνεται στην αυλή του σπιτιού-μουσείου. Τώρα έχουμε τοποθετήσει νέες, καλύτερες φωτοτυπίες των έργων του Μάστορα, λέει η Βάνια Ρίζοβα.

Μόνο όσοι δεν γνωρίζουν τα έργα του Μάστορα, δεν μπορούν να εκτιμήσουν τι έδωσε ο άνθρωπος αυτός σε μας και όλη τη Βουλγαρία. Ο Μάστορας είναι ο πλούτος μας. Γι’ αυτό η 1^η Φεβρουαρίου είναι γιορτή στο Σισκόβτσι. Οι κάτοικοι υποδέχονται τους επισκέπτες με την παραδοσιακή σπεσιαλιτέ εδώ – την πίτα με λάχανο, με κρασί και ρακί. Η ημέρα αυτή είναι αφορμή να θυμηθούμε την καλοσύνη, με την οποία οι ντόπιοι θυμούνται τη ζωή του Μάστορα. Εκείνος μας κληροδότησε ότι για να ζούμε καλά, πρέπει να είμαστε πιο γενναιόδωροι, να αγαπιόμαστε και να σεβόμαστε ο ένας τον άλλο.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: kustendil.bg