Οι αίθουσες του Περιφερειακού Λαογραφικού Μουσείου στο Πλόβντιβ έλαμψαν στα παραδοσιακά χρώματα των βουλγαρικών κεντημάτων. Τα περίεργα γεωμετρικά σχήματα, τα ζωικά και φυτικά μοτίβα στην πραγματικότητα υποτάσσονται σε πολύπλοκο σύστημα και αποκαλύπτουν τον τεράστιο πλούτο και ποικιλία των γλαφυρών κεντημάτων, δημιουργημένα με τα χέρια της Βουλγάρας. Η έκθεση «Από τα κεντήματα θα τις αναγνωρίσετε» δείχνει τα διάφορα είδη κεντητών διακόσμων με τα περιφερειακά εθνογραφικά χαρακτηριστικά τους.

Τα εκθέματα είναι τόσο ξεχωριστά κεντήματα, όσο ολόκληρα στοιχεία της βουλγαρικής παραδοσιακής φορεσιάς – πουκάμισα, ποδιές, μαντήλες, που είναι στολισμένες με παραδοσιακά σύμβολα για τις βουλγαρικές περιοχές – εξηγεί ο Βασίλ Απόστολοφ του Περιφερειακού Λαογραφικού Μουσείου στο Πλόβντιβ. – Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο σχεδίου του Υπουργείου Πολιτισμού, μέρος του είναι και η έκδοση καταλόγου με θέμα κεντήματα, που θα δημιουργηθεί μετά το τέλος της έκθεσης.

Το μουσείο στο Πλόβντιβ δείχνει ένα μέρος συλλογής 217 κεντημάτων – δωρεά από την Ελένα Τόντοροβα.

Εκείνη είναι μια από τους δημιουργούς καταλόγου κεντημάτων, που έχει εμπνεύσει αρκετούς ανθρώπους να ασχολούνται με βουλγαρική κεντητική τέχνη. Η συλλογή δημιουργήθηκε εξ’ ολοκλήρου από την κα Τόντοροβα – λέει ο Βασίλ Απόστολοφ. – Έχουν μαζευτεί μοτίβα, χαρακτηριστικά για όλες τις βουλγαρικές περιοχές. Μαζί με τον σύζυγό της πριν από χρόνια γύριζαν το έδαφος της Βουλγαρίας, αφιερώνοντας από έναν χρόνο σε κάθε περιοχή. Συνέλλεγε πληροφορίες για τον τρόπο δημιουργίας των κεντημάτων, για τα χρώματά τους στις διάφορες περιοχές και για τα σχήματά τους.

Η αρχή της συλλεκτικής δραστηριότητας του Περιφερειακού Ιστορικού Μουσείου στο Σούμεν τέθηκε ήδη κατά τη δεκαετία του ’30 του 20^ου αιώνα. Κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα εκθέματα των συλλογών του, που επιδεικνύονται στην έκθεση στο Πλόβντιβ, είναι τα κεντήματα των μεσαλιών. «Μεσάλια» ονομάζονται μακριές στενές μαντίλες που βάζουν σε παντρεμένες γυναίκες σε ειδική τελετή, που εκτελείται σε κάποια από τα χωριά στην περιοχή.

Στη Ροδόπη τα κεντήματα είναι αναπόσπαστο μέρος του στολισμού κάποιων γαμήλιων τελετουργικών μαντηλιών. Τα τετράγωνα μαντήλια αυτά προορίζονται για το τύλιγμα των δώρων που ανταλλάσσουν οι αρραβωνιαστικοί ή οι νιόπαντροι και για το σκέπασμα των χεριών της νύφης κατά την έξοδό της από το πατρικό σπίτι.

Είναι μέρος των εκθεμάτων του Περιφερειακού Ιστορικού Μουσείου στο Σμόλιαν. Είναι ενδιαφέρουσες και οι τελετουργικές γαμήλιες μαντήλες που αποκαλούνται «ρατσενίκ».

Για την ποικιλόχρωμη έκθεση από το Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο στο Μπουργκάς έφτασαν κεντητά μοτίβα, χαρακτηριστικά για τις εθνογραφικές ομάδες της περιοχής της Στράντζα.

Στην έκθεση μπορούν να ειδωθούν αντικείμενα που συμμετέχουν σε τελετουργίες και έχουν τη λειτουργία όχι μόνο διακοσμητικών στοιχείων, αλλά και πρακτική εφαρμογή – διευκρινίζει ο Βασίλ Απόστολοφ. – Δεν έχουν ξεχαστεί και οι μικροί επισκέπτες. Τελευταία δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην παιδική γωνία στην αίθουσα εκθέσεων. Τα παιδιά μπορούν να χρωματίζουν μοτίβα κεντημάτων ή να ζωγραφίζουν δικά τους μοτίβα, καθώς και να συναρμολογήσουν θεματικό παζλ.

Η έκθεση «Από τα κεντήματα θα τις αναγνωρίσετε» στο Περιφερειακό Λαογραφικό Μουσείο του Πλόβντιβ θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του έτους.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: ethnograph.info