Ενώ η επιθετικότητα και η βία με λόγια και γροθιές οριστικά χαράζουν τον δρόμο τους στο περιβάλλον μας, ένα ίδρυμα ξεκίνησε μια αποστολή – να ενημερώσει τα παιδιά για τα δικαιώματά τους, για να μην γίνουν σιωπηλά θύματα αδικίας και κατάχρησης και όταν χρειάζεται να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.

Το παιδί πρέπει να είναι ελεύθερο και να έχει δική του γνώμη. Και τα καθήκοντά του είναι να φροντίζει τα πράγματα που έχει και να σέβεται τους άλλους και τον εαυτό του. Δε θέλω άλλα δικαιώματα - νομίζω ότι, έτσι αισθάνομαι καλά, λέει ο Τρύφων, 9 ετών, ο οποίος συμμετέχει στο εργαστήρι του ιδρύματος «Η τέχνη και το παιδί», αφιερωμένο στα δικαιώματα του παιδιού. Στο πλαίσιο του σχεδίου «Η Ευρώπη στη Σόφια με τους νέους Βουλγάρους – ζωγράφισε τα δικαιώματά μου», η μη κυβερνητική οργάνωση έχει ως στόχο να μεταφράσει μέσω της γλώσσας της τέχνης τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Και ενώ τα παιδιά ζωγραφίζουν την αντίληψή τους για έναν δίκαιο κόσμο, μαθαίνουν να συμβάλλουν σ’ αυτόν και μέσω υποχρεώσεων.

Πρώτο – να καθαρίζουν γύρω τους, δεύτερο – να μη παραβιάζουν τα δικαιώματα των άλλων, τρίτο – να αναπτύξουν σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και να τα τηρούν, λέει η εννιάχρονη Μαρία.

Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού επικυρώθηκε από τη Βουλγαρία το 1991, αλλά παραμένει ένας από τους νόμους, που δεν έχει εξηγηθεί αρκετά, είναι κατηγορηματική η Μποριάνα Ζάνοβα, πρόεδρος του ιδρύματος «Η τέχνη και το παιδί». Τα παιδιά πρέπει να ενημερωθούν για τα δικαιώματά τους, και στο εργαστήρι αυτό γίνεται μέσα από ιστορίες και παραμύθια και συμμετέχοντας σε διάφορες καταστάσεις.

Όταν το παιδί καταλάβει τα δικαιώματά του, γίνεται ανεκτικό, σέβεται τα δικαιώματα των άλλων, και μαθαίνει τις υποχρεώσεις του, εξηγεί η Μποριάνα Ζάνοβα. - Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού περιλαμβάνει 40 θεμελιώδη δικαιώματα. Στην πρώτη θέση είναι η αρχή ότι όλα τα παιδιά στον κόσμο είναι ίσα - δεν υπάρχουν διακρίσεις με βάση τον φύλο, την ηλικία, το χρώμα, τη θρησκεία. Επίσης όλα τα παιδιά πρέπει να ζουν σε ένα ασφαλές, όμορφο, ζεστό περιβάλλον αγάπης, καθώς και σε καθαρό οικολογικό κράτος. Όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να προστατεύονται από σωματική, συναισθηματική και σεξουαλική κακοποίηση. Αυτά τα δικαιώματα εξηγούμε στα παιδιά ως καταστάσεις.

Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μαθαίνουν τα παιδιά είναι να αναζητήσουν βοήθεια, αν παραβιάζονται τα δικαιώματά τους, έτσι ώστε να μη φοβούνται.

Πρώτα στην οικογένειά τους, γιατί τα παιδιά, ακόμα πιο πολύ τα μικρά, δύσκολα θα φθάσουν στα θεσμικά όργανα, λέει η Μποριάνα Ζάνοβα. - Δεν πρέπει να ανησυχούν και να ντρέπονται όταν συζητούν τα προβλήματα με τους γονείς τους. Εάν, όμως στην οικογένειά τους παραβιάζονται τα δικαιώματά τους, πρέπει πρώτα να ζητήσουν βοήθεια από έναν ηλικιωμένο άτομο - φίλο ή καθηγητή. Ακόμα πιο πολύ γιατί είναι δύσκολο για ένα παιδί να καλέσει το τηλέφωνο 112 και να εκφράσει την αγανάκτησή ή τον πόνο του. Δυστυχώς, υπάρχουν οικογένειες, που δεν φροντίζουνταπαιδιάτους, και το περιβάλλον,στοοποίοζουνκαισπουδάζουν, δεν είναιπάντατοκαλύτερο. Για παράδειγμα, βλέπουμε περιστάσεις που παραβιάζουν το δικαίωμά ασφάλειας στο σχολείο. Με το σχέδιο αυτό αρχίσει η συζήτηση για τα δικαιώματα των παιδιών, γιατί υπάρχουν πολλά προβλήματα.

Ενώ ζωγραφίζουν τα δικαιώματά τους, τα παιδιά παρουσιάζουν το πρόβλημα, όχι τη λύση. Για παράδειγμα, αντί για ένα όμορφο και ασφαλές σπίτι, στο λευκό φύλλο εμφανίζονται γονείς, που κοιτάζουν στα τηλέφωνά τους, και παιδί, δίπλα στην παλιά τηλεόραση με κατσαβίδι στο χέρι.

Οι παιδικές ζωγραφιές θα συμπεριληφθούν σε ένα φυλλάδιο - νομικό οδηγό με το κείμενο της Σύμβασης με αφορμή την 1^η Ιουνίου. Και ο καλύτερα ζωγραφισμένος χαρακτήρας θα γίνει ένα αναγνωρίσιμο σύμβολο για τη γνώση των παιδικών δικαιωμάτων.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: Ντιάνα Τσανκόβα