Οι ρίζες της τέχνης του πάτσγουορκ (patchwork) είναι αρχαίες, ενώ στη σύγχρονη μορφή της γεννιέται στην Αγγλία τον 18^ο αιώνα, από όπου προέρχεται και η συγκεκριμένη ονομασία – «patch» στα αγγλικά σημαίνει μπάλωμα και «work» – δουλειά. Το πάτσγουορκ είναι η συρραφή μικρών κομματιών υφάσματος με σκοπό να φτιαχτούν τραπεζομάντιλα, κουβερλί, κουβέρτες, μαξιλαροθήκες και παιχνίδια.

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το πάτσγουορκ δεν ήταν τόσο διαδεδομένο λόγω των στερήσεων, αλλά τη δεκαετία του ‘70 παρατηρήθηκε μια αναγέννηση με επίκεντρο το παραδοσιακό στυλ. Στη Βουλγαρία η τέχνη αυτή έφτασε επίσημα μετά το 1989, αλλά η Κρεμένα Κάμποβα την ανακάλυψε λίγο νωρίτερα και εδώ και 40 χρόνια στα δημιουργήματά της βάζει την καρδιά και την ψυχή της.

Γύρω στο 1986 η τηλεπαρουσιάστρια, Μπριγκίτα Τσολάκοβα, κάλεσε τις γυναίκες που βλέπουν την εκπομπή της να φέρουν στο στούντιο τα εργόχειρά τους, διηγείται η κυρία Κάμποβα. Της έκαναν εντύπωση τα δημιουργήματά μου, που δεν υπήρχαν πριν από αυτό στη Βουλγαρία, και τις παρουσίασε αργότερα και στο πρώτο της περιοδικό.

Η Κρεμένα Κάμποβα είναι αυτοδίδακτη και όταν αργότερα είδε κλιπάκια στο Ιντερνέτ, εξεπλάγη, γιατί συνειδητοποίησε πως είχε φτάσει ενστικτωδώς στις παραδοσιακές τεχνικές. Χάρη στην αίσθηση ομορφιάς που τη διακατέχει προσθέτει δαντέλες, χάντρες κ. ά.

Το κλασσικό πάτσγουορκ είναι η συρραφή κομματιών υφάσματος στο πάνω μέρος, μετά τοποθετείται βάτα και προστίθεται η κάτω πλευρά, λέει η Κρεμένα. Η τέχνη του πάτσγουορκ φαίνεται πάνω απ’ όλα στην πρόσοψη, η οποία πρέπει να δένει αρμονικά, να είναι οργανωμένη, να δείχνει ολοκληρωμένη. Μπορεί να αποτελείται από γεωμετρικά σχήματα, τα οποία εξαρτάται από τον δημιουργό πώς θα τα τοποθετήσει. Το σημαντικότερο είναι να επιλέξουμε υφάσματα που δένουν μεταξύ τους και στην υφή και χρωματικά. Κάθε προϊόν πάτσγουορκ γίνεται στο χέρι και παίρνει πολύ χρόνο μέχρι να τελειώσει.

Το πάτσγουορκ έχει πρακτική χρήση, αλλά μπορεί να είναι και μόνο για ομορφιά.

Τα έργα, φτιαγμένα με αυτήν την τεχνική, δίνουν ατμόσφαιρα στον χώρο του σπιτιού, λέει η Κρεμένα. Είναι πολύ ωραίο χόμπι, ειδικά για τους συνταξιούχους, γιατί κρατάει απασχολημένο το μυαλό και τις αισθήσεις. Μου αρέσει να χρησιμοποιώ διάφορα υλικά, αλλά αποφεύγω το κιτς. Πρώτα γεννιέται η ιδέα και μετά η υλοποίηση – ταχτοποιείς, ράβεις κι αν δεν σου αρέσει το χαλάς και ξαναρχίζεις από την αρχή. Θέλει υπομονή για να γίνει η φαντασία πραγματικότητα.

Το πάτσγουορκ γίνεται όλο και πιο δημοφιλές στη Βουλγαρία. Πλέον υπάρχουν ομάδες στο Facebook, γίνονται εκθέσεις και σεμινάρια. Η Κρεμένα Κάμποβα είναι γνωστή σε αυτή τη μικρή κοινωνία και την ψάχνουν για να πει τη γνώμη της και να δώσει συμβουλές.

Οι άνθρωποι όλο και περισσότερο εκτιμούν το πάτσγουορκ, λέει εκείνη. Ο βασικός λόγος είναι ότι μπορείς να φτιάξεις μόνος σου κάτι που δεν μπορείς να βρεις στην αγορά. Πολύ χαίρομαι όταν κάποιος από τους ανθρώπους, στους οποίους έχω χαρίσει δημιουργήματά μου, μου λέει πως τις χρησιμοποιούν καθημερινά.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο