Αν είστε φοιτητής, ασχολείστε με ταυτόχρονη μετάφραση ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο είστε αναγκασμένοι να γράφετε γρήγορα μπορείτε να διδαχθείτε στενογραφία.

Για την μαγεία της στενογραφίας μας μιλά ο πρόεδρος του Εθνικού Συλλόγου των Στενογράφων, Δακτυλογράφων και Χειριστών υπολογιστή, Καραμφίλ Μάτεβ. Οι σπουδές του είναι στον τομέα της Μηχανολογίας, επαγγελματικά όμως πραγματοποιεί το παιδικό του όνειρο να γράφει γρήγορα. Μαθητής ακόμα γίνεται εθνικός πρωταθλητής στην στενογραφία, έπειτα διοικεί τον τομέα Στενογραφίας του Υπουργικού Συμβουλίου και σήμερα είναι στενογράφος στη Βουλή. Το ρεκόρ του είναι 180 λέξεις το λεπτό και έχει κερδίσει μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στενογραφίας.

Ανάγκη από στενογραφικές υπηρεσίες στην Βουλγαρία εμφανίζεται μετά την Απελευθέρωση όταν το Βουλγάρικο κοινοβούλιο συνεδριάζει για πρώτη φορά εγκρίνοντας, στο Βελίκο Τάρνοβο, το Σύνταγμα του νέου κράτους. Όσον αφορά τα πρωτόκολλα προκύπτουν φιλονικίες για το πώς πρέπει να γίνονται οι σημειώσεις και δίνεται η πρόταση να διοριστούν στενογράφοι όπως στη Δύση. Στην Βουλγαρία την εποχή εκείνη δεν υπήρχε άνθρωπος με αυτήν την ειδικότητα και ο πρώτος στενογράφος της Βουλής ήταν από τη Σλοβενία.

«Ο Αντόν Μπέζενσεκ (Anton Toma Bezenšek) δημιούργησε σλοβένικη και σερβοκροατική στενογραφία βάση της γερμανικής στενογραφίας του Φραντς Γκαμπελσμπέργκερ (Franz Xaver Gabelsberger)», λέει ο Καραμφίλ Μάτεβ.

Το φθινόπωρο του 1879, αφού δημιούργησε βουλγάρικη στενογραφία, ο Μπέζενσεκ ήρθε στη Βουλγαρία μαζί με τον Τσέχο συνεργάτη του, τον Ίρζι Πρόσεκ (Jiří Prošek) και άρχισαν να διδάσκουν στενογραφία. Από τον Σύλλογο Στενογράφων της Βουλγαρίας είχαν την πρωτοβουλία να φτιαχτεί μνημείο του Μπέζενσεκ στη Σλοβενία.

«Αυτό που καταλάβαμε είναι πως ο Μπέζενσεκ δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στη Σλοβενία, διηγείται ο κύριος Μάτεβ. Το έργο του είναι μεγάλο αλλά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε στη Βουλγαρία – στη Σόφια και το Πλόβντιβ όπου ήδη υπάρχει άγαλμά του. Ήρθαμε σε επαφή με τον Πολιτιστικό Διαφωτιστικό Σύλλογο του Μπεζένσκοβο Μπουκόβιε όπου γεννήθηκε ο στενογράφος και πλέον αντίγραφο του αγάλματος στο Πλόβντιβ υπάρχει και στη Σλοβενία».

Μεταξύ των προσωπικοτήτων που κατέχουν την τέχνη της στενογραφίας στη χώρα μας ήταν οι ποιητές Πέγιο Γιάβοροβ και Ντίμτσο Ντεμπελιάνοβ. Ο Ντεμπελιάνοβ εργάστηκε και στη Βουλή. Τις στενογραφημένες σημειώσεις του Γιάβοροβ μελέτησαν και αποκωδικοποίησαν ο Καραμφίλ Μάτεβ με την συνάδελφό του Βιολέτα Μπόζκοβα.

«Η στενογραφία είναι μια νέα αλφάβητος της οποίας η γραφή είναι πολύ πιο σύντομη, λέει ο στενογράφος. Χρησιμοποιούνται επίσης σύμβολα και συντομεύσεις οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα να στενογραφείται κανονική ανθρώπινη ομιλία δηλαδή γύρω στις 120 λέξεις το λεπτό».

Το να είσαι στενογράφος στη Βουλή είναι πολύ υπεύθυνο επάγγελμα και απαιτεί μέγιστη συγκέντρωση για να μην παρεξηγηθούν οι δηλώσεις των βουλευτών και δη των ανθρώπων που νομοθετούν. Μέρος του επαγγέλματος είναι και το να αποδοθεί η ατμόσφαιρα στην αίθουσα συνεδριάσεων. «Στην Βουλή οι βάρδιες είναι ανά 15 λεπτά, επεξηγεί ο κύριος Μάτεβ. Βγαίνουμε από την αίθουσα και ακούμε τις ηχογραφήσεις. Έπειτα γρήγορα γράφουμε στο κομπιούτερ και ελέγχουμε το κείμενο. Αρχικά τα στενογραφήματα γράφονταν στο χέρι. Έπειτα εισήχθηκαν γραφομηχανές διαφόρων εταιρειών και με διάφορα πληκτρολόγια. Οι στενογράφοι της Βουλής εφηύραν τον Δεκέμβριο του 1907 το Βουλγάρικο Κρατικό Στάνταρ βάση του οποίου το βουλγάρικο αλφάβητο βρήκε τη θέση του στο πληκτρολόγιο των υπολογιστών».

Κάποτε οι Βούλγαροι ήταν παγκόσμιοι πρωταθλητές στην δαχτυλογράφηση  και την στενογραφία αλλά αυτή τη στιγμή διδάσκεται σε πολύ λίγα μέρη. Ένα από αυτά είναι ο Σύλλογός μας που προτείνει δωρεάν τμήματα γιατί πιστεύουμε πως η Στενογραφία είναι ένα επάγγελμα του μέλλοντος.

Φωτογραφίες:προσωπικό αρχείο

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα