Κάθε χρόνο την τελευταία Τετάρτη του Φεβρουαρίου σημειώνεται η «Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Βίας στα Σχολεία» ή αλλιώς η «Ημέρα του Ροζ Κοντομάνικου» (Pink Shirt Day).

Η Ημέρα αυτή σημειώθηκε για πρώτη φορά το 2007 στον Καναδά όταν δυο μαθητές, ο Ντέιβιντ Σέπαρντ και ο Τράβις Πράις, φόρεσαν ροζ κοντομάνικα σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της βίας στα σχολεία. Η αφορμή ήταν η κοροϊδευτική συμπεριφορά κάποιων μαθητών προς μικρότερο συμμαθητή τους που πήγε στον αγιασμό με ροζ πουλόβερ. Ο σκοπός της διαμαρτυρίας ήταν να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη και να αντιμετωπιστούν οι προκαταλήψεις που προκαλούν βίαιη συμπεριφορά, γιατί το ροζ είναι απλά χρώμα και δεν μπορεί να συνδέεται με την αρρενωπότητα ή τη θηλυκότητα.

Στη Βουλγαρία η πρωτοβουλία αυτή άρχισε να εξαπλώνεται εδώ και λίγο καιρό, αλλά πέρσι στην καμπάνια συμμετείχαν δυο τρίτα από τα σχολεία της χώρας. Έρευνες δείχνουν πως ένα τέταρτο των παιδιών της χώρας μας πλήγονται από διάφορες περιπτώσεις βίας, η οποία εκφράζεται μέσω του Διαδικτύου. Η φετινή καμπάνια, εκτός από την αντίδραση κατά της βίας, προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη και προς την εξάρτηση από το Διαδίκτυο, η οποία είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη μεταξύ των ανηλίκων.

Σήμερα διάφορες μη κρατικές οργανώσεις για κοινωνικές υπηρεσίες προς παιδιά όπως και κέντρα για υπεράσπιση και υποστήριξη θυμάτων βίας διοργανώνουν εκδηλώσεις όπως η ανάρτηση εφημερίδων τοίχων και φλας μομπ στα σχολεία, τα οποία μπορούν να βιντεοσκοπηθούν μέσω ιπτάμενης κάμερας. Η καμπάνια στο Σούμεν π.χ. πραγματοποιείται υπό το σύνθημα «Η καλοσύνη δεν έχει ανάγκη από φίλτρα». Είναι πολύ σημαντικό αυτού του είδους οι εκδηλώσεις να διοργανώνονται από παιδιά για παιδιά, ενώ οι μεγάλοι να τα υποστηρίζουν, λένε οι ειδικοί.

Στο σχολείο η βία μπορεί μόνο να διαπιστωθεί, λέει ο Γιορντάν Τόντοροφ, δάσκαλος και ψυχολόγος σε σχολείο του χωριού Βάλτσιτραν στην περιοχή του Πλέβεν. Τα παιδιά είναι ίσα, αλλά όταν κάποιο από αυτά αρχίσει να γίνεται επιθετικό πρέπει κατ’ αρχάς να καταλάβουμε τις αιτίες.

Στις περιπτώσεις βίας παρατηρούνται τρεις ρόλοι συμπεριφοράς – του θύτη, του θύματος και του υπερασπιστή. Σύμφωνα με τον κύριο Τόντοροφ, η βία «μπορεί να προκληθεί από συμπλέγματα ή λόγω μίμησης κάποιου παραδείγματος από το σπίτι ή αλλού. Αλλά το οικογενειακό περιβάλλον είναι το βασικό μέρος, όπου ένα παιδί ανατρέφεται. Και τα θύματα βίας προκαλούν τους βασανιστές τους κατά βάση με τη διαφορετικότητά τους.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας τη σχολική χρονιά 2016/2017 οι περιπτώσεις βίας στα σχολεία ανέρχονται στις 4711. Πέρσι οι εμπειρογνώμονες του Υπουργείου ετοίμασαν με άλλους θεσμούς ένα σχέδιο για την πρόληψη της επιθετικότητας και την ασφάλεια στα σχολεία, αλλά κατά τον ψυχολόγο Γιορντάν Τόντοροφ η πρόληψη είναι πολύ δύσκολη, γιατί από τα σχολεία μπορούν να αντιδράσουν μόνο αφού η ένδειξη βίας διαπιστωθεί. Γι’ αυτό κατά τη γνώμη του, το σημαντικότερο είναι τα ίδια τα παιδιά να γίνουν υπερασπιστές των αδυνάτων.

Υπερασπιστές είναι τα παιδιά με σταθερό και υγιές σύστημα αξιών, λέει εκείνος. Πρόκειται για παιδιά που μιμούνται ένα πολύ καλό μοντέλο ανατροφής από τους γονείς τους. Τα παιδιά που παίρνουν αυτή τη θέση επηρεάζουν τους συνομήλικούς τους και παίζουν έναν κοινωνικό ρόλο που τα μετατρέπει σε σημείο αναφοράς. Το σημαντικότερο για τη σωματική και την ψυχολογική υγεία των παιδιών είναι η ηρεμία που προέρχεται από το καλό περιβάλλον στο σπίτι και στο σχολείο. Κάθε άνθρωπος έχει προσόντα και αν τα παιδιά είναι ήρεμα, μπορούν να συγκεντρωθούν στα μαθήματά τους και στην ανάπτυξή τους.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: BGNES