Στις 12 και 13 Οκτωβρίου στη Σόφια υ πραγματοποιήθηκε η 14η Νομική Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU). Η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία φιλοξένησε το φόρουμ με περισσότερους από 80 αντιπροσώπους από 40 οργανώσεις μέσων ενημέρωσης από 27 χώρες. Στο επίκεντρο του προγράμματος ήταν η διαχείριση των δημόσιων ΜΜΕ στον ψηφιακό κόσμο.

Στην ομιλία του στην έναρξη της εκδήλωσης, ο Γενικός Διευθυντής της ΒΕΡ Αλεξάνταρ Βέλεφ τόνισε ότι η ψηφιοποίηση του ραδιοφώνου συνοδεύεται από πολλές προκλήσεις και νέες ευκαιρίες για καλύτερη εξυπηρέτηση του ακροατηρίου. Μεταξύ των λεκτόρων ήταν και ο Μιλέν Μίτεφ - Γενικός Νομικός Σύμβουλος της ΒΕΡ και μέλος της Νομικής Επιτροπής της EBU.

Ποιος είναι ο ρόλος και η βέλτιστη ρύθμιση των δημόσιων ΜΜΕ στον σημερινό πλουραλιστικό ψηφιακό κόσμο;

Ο κ. Richard Burnley, επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας της EBU, επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο των δημόσιων ΜΜΕ σήμερα και τη σημασία της κατάλληλης ρύθμισής τους:

«Σειρά μελετών δείχνουν ότι όταν τα δημόσια ΜΜΕ είναι ισχυρά και βασίζονται σε υψηλά πρότυπα, μετατρέπονται σε πρότυπο ενημέρωσης. Τα ιδιωτικά ΜΜΕ αναγκάζονται να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Αυτό είναι ό, τι εκφράζει τον δημοκρατικό ρόλο των δημοτικών ΜΜΕ και δίνει νόημα στην ύπαρξή τους. Κατά τη γνώμη μου, η ρύθμιση τους πρέπει απαραίτητα να είναι έξυπνη – ευέλικτη, έτσι ώστε να τους επιτρέπει να προσαρμοστούν στον σύγχρονο κόσμο, έναν κόσμο του παγκόσμιου ανταγωνισμού, και όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο. Γι’ αυτό οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να κατανοήσουν ότι η δημόσια ραδιοτηλεόραση αντιμετωπίζει παγκόσμιους παίκτες, που διαθέτουν απεριόριστους οικονομικούς πόρους. Σε τελική ανάλυση, αν θέλουμε τα ευρωπαϊκά δημόσια ΜΜΕ να επιβιώσουν, η βέλτιστη ρύθμισή τους είναι ζωτικής σημασίας σε αυτή τη διαδικασία.»

Ο επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας της EBU Michael Wagner διευκρινίζει μερικές από τις βασικές αξίες των σύγχρονων ΜΜΕ και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν:

«Είμαστε μάρτυρες ενδοιασμών ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ανεξαρτησία των ΜΜΕ απειλούνται σε πολλά μέρη της Ευρώπης. Σε πολλές χώρες παρακολουθείται άσκηση πιέσεων από τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης για τον περιορισμό του πεδίου χρηματοδότησης των δημόσιων ΜΜΕ με σκοπό να υπάρχει περισσότερος χώρος για τα ιδιωτικά ΜΜΕ. Η οικονομική κρίση στα ιδιωτικά ΜΜΕ, που παρακολουθείται είναι ως αποτέλεσμα της αλλαγής στη χρήση πληροφοριών - οι άνθρωποι χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο το Διαδίκτυο και αυτό σημαίνει αύξηση των διαφημιστικών προϋπολογισμών σε απευθείας σύνδεση εις βάρος του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. Βλέπουμε επίσης επικίνδυνους δεσμούς μεταξύ πολιτικών και ιδιωτικών ΜΜΕ σε περιπτώσεις όταν ορισμένες επιχειρήσεις δεσμεύονται με πολιτικές δυνάμεις. Υπάρχουν επίσης προσπάθειες άσκησης πολιτικής επίδρασης στα δημόσια ΜΜΕ μέσω οικονομικής πίεσης, πολιτικοποίηση των διορισμών, καθώς και απειλών κατά δημοσιογράφων.»

Σ’ αυτά τα συμφραζόμενα οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο τρόπος χρηματοδότησης των δημόσιων ΜΜΕ είναι καθοριστικής σημασίας για την ανεξαρτησία τους και την ποιότητα του περιεχομένου τους.

«Δεν μπορούμε να έχουμε ανεξάρτητα δημόσια ΜΜΕ, εάν δεν έχουν σταθερή και κατάλληλη χρηματοδότηση», λέει ο Michael Wagner. - «Είναι σημαντικό να υπάρχει προβλεψιμότητα, ειδικά όταν η βασική χρηματοδότηση προέρχεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ευτυχώς, υπάρχουν πρωτοβουλίες του Συμβουλίου της Ευρώπης που εφιστούν την προσοχή στην ανάγκη για ένα πολυετές σύστημα χρηματοδότησης.»

Στη Βουλγαρία τα δημόσια ΜΜΕ, και πιο συγκεκριμένα η ΒΕΡ, χρηματοδοτούνται κυρίως από τον κρατικό προϋπολογισμό στο πλαίσιο της θητείας 3 ετών του Γενικού Διευθυντή. Κατ’ αρχάς ο Richard Burnley βλέπει την ανάγκη να παραταθεί η θητεία σε 5-6 χρόνια για να μπορεί η Διεύθυνση του ΜΜΕ να αναπτύξει το πρόγραμμά της. Ταυτόχρονα, ωστόσο, επισημαίνει τα σαφή πλεονεκτήματα της χρηματοδότησης μέσω τελών ιδιοκτησίας ή χρήσης :

«Πάντα έχουμε υποστηρίξει τα τέλη χρήσης ραδιόφωνου η τηλεόρασης ως την πιο κατάλληλη μορφή χρηματοδότησης που εξασφαλίζει ανεξαρτησία και ταυτόχρονα αποτελεί ένα είδος κοινωνικού συμβολαίου με τους ανθρώπους, οι οποίοι ξέρουν τι πληρώνουν και έτσι μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη των δημόσιων μέσων ενημέρωσης. Πρόσφατα ως αποτέλεσμα της ψηφιοποίησης οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η ιδιοκτησία ενός τηλεοπτικού ή ραδιοφωνικού δέκτη δεν οδηγεί σε πληρωμή τελών, μιας και μπορούν να δουν το περιεχόμενο στα κινητά τους τηλέφωνα. Επομένως, η τάση είναι να πληρώσει ένα νοικοκυριό, όπως είναι στη Γερμανία ή τη Φινλανδία. Αυτά τα νέα μοντέλα έχουν αποδειχθεί επιτυχή και τώρα ο στόχος είναι να στείλουμε ένα κατανοητό μήνυμα στους πολίτες ότι στην τιμή μερικών καφέδων ετησίως συμβάλλουν στην ανάπτυξη των δημόσιων ΜΜΕ και στην ευημερία της κοινωνίας.»

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: ΒΤΑ