Σχεδόν 279 χιλ. είναι οι επισκέπτες του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου και τα παραρτήματα του κατά το 2015, ανακοίνωσαν από το Γραφείο Τύπου του υπουργείου Πολιτισμού. Η πιο επισκεπτόμενη είναι η μεσαιωνική Εκκλησία της Μπογιάνα - μνημείο στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, την οποία το 2015 απόλαυσαν περίπου 50.000 άτομα, κυρίως ξένοι. Σχεδόν 35.000 τουρίστες επισκέφτηκαν το μοναδικό με τις τοιχογραφίες του ναό του Άγιου Θεόδωρου του Τηρώνος και του Άγιου Θεόδωρου του Στρατηλάτη στο χωριό Ντόμπαρσκο. Ενδιαφέρον για τους τουρίστες προκαλούν και η Μονή του Ζέμεν και το πλοίο "Ραντέτσκι".

Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με μια από τις δραστηριότητες του μουσείου κατά το 2015, μας λέει ο διευθυντής του, καθηγητής Μποζιντάρ Ντιμίτροφ: "Στις αρχές του περασμένου έτους, το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο έλαβε οδηγία από την κρατική ηγεσία για την αποκατάσταση δύο εξαιρετικά σημαντικών συμβόλων της βουλγαρικής κρατικής υπόστασης. Πρόκειται για τις κορώνες Βουλγάρων βασιλιάδων και την Μεγάλη βασιλική στην πρώτη μας πρωτεύουσα, Πλίσκα - την μεγαλύτερη εκκλησία στην Ευρώπη μέχρι τον 14 αιώνα αιώνα (σημείωση συντάκτη: ολοκληρώθηκε στα τέλη του 9ου αιώνα και καταστράφηκε από τους Οθωμανούς στα τέλη του 14ου αιώνα). Έχει μήκος 102 μέτρων, πλάτος 30 μέτρων και  κτίσθηκε με τεράστιους ογκόλιθους βάρους μέχρι μισού τόνου. Ήταν ένα σύμβολο της δύναμης και του μεγαλείου του βουλγαρικού κράτους. Όταν ο Μιτχάτ πασάς στο 19ο αιώνα άρχισε την κατασκευή του σιδηροδρόμου Ρούσε-Βάρνα, η εκκλησία καταστράφηκε μέχρι τα θεμέλια, τα ερείπια της ανάμεσα στους θάμνους και τα ζιζάνια έμειναν μέχρι πρόσφατα, όταν άρχισε η αποκατάστασή της. Φυσικά, πριν αυτό ολοκληρώθηκαν (την 1η Νοεμβρίου) οι αρχαιολογικές έρευνες βάσει των διεθνών απαιτήσεων. Η αποκατάσταση ξεκίνησε, με λίθους από τα λατομεία πέτρας που χρησιμοποιούσε ακόμα ο βασιλιάς Βόρις Α’ ο Βαπτιστής. Στην αποκατάσταση του κτιρίου θα χρησιμοποιηθούν όλα τα διατηρημένα στοιχεία, πέτρινο υλικό και τούβλα από τις παλιές κατασκευές".

Η ομάδα ερευνητών μάζεψε πέτρες γύρω από την Μεγάλη βασιλική και την κοντινή μονή, δηλαδή παλαιό υλικό, που αποτέλεσε σχεδόν το 10% από αυτό που θα χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή. Αλλά κατά τα Χριστούγεννα τους περίμενε πραγματική έκπληξη. Σε μία από τις τακτικές ιστορικές τηλεοπτικές εκπομπές του, ο ιστορικός Μποζιντάρ Ντιμίτροφ σχετικά με το θέμα εξήγησε, ότι από την ιστορία είναι γνωστό πως οι τεράστιοι ογκόλιθοι της βασιλικής χρησιμοποιήθηκαν από τον Μιτχάτ πασά, ο οποίος διέταξε να τους κομματιάσουν για την κατασκευή αναχωμάτων σιδηροδρόμων.

"Αλλά στην επόμενη εκπομπή μου τηλεφώνησαν δύο τηλεθεατές που ασχολούνται με την βουλγαρική ιστορία. Ο ένας απ' αυτούς μάλιστα έχει γράψει το βιβλίο "Η ιστορία των σιδηροδρομικών μεταφορών στη Βουλγαρία". Μου είπαν: "Κύριε Ντιμιτρόφ, ο Μιτχάτ πασάς δεν ήταν ηλίθιος, δεν έσπασε τους ογκόλιθους σε χαλίκι. Τους χρησίμεψαν για την κατασκευή σταθμών και άλλων εγκαταστάσεων - πύργων νερού, αποθηκών άνθρακα κατά μήκος της γραμμής". Μου έδωσαν έναν κατάλογο των έργων που έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα ή έχουν απομείνει τα ερείπια τους. Ήταν εγκαταλειμμένα ακόμα κατά τα χρόνια του κομμουνιστικού καθεστώτος, όταν οι μηχανές με ατμό αντικαταστάθηκαν από αυτές με ντίζελ και ντίζελ-ηλεκτρικές. Όταν πήγα εκεί και είδά αυτό που έχει απομείνει, κόπηκε η ανάσα μου - ήταν κτισμένα πραγματικά με τις πέτρες της Πλίσκα. Και ο πρωθυπουργός διέταξε στον υπουργό Μεταφορών Ιβάιλο Μοσκόφσκι να επικοινωνήσει με τον υπουργό Πολιτισμού, Βεζντί Ρασίντοφ για να μεταφερθούν οι πέτρες αυτές στην πρώτη πρωτεύουσα της Βουλγαρίας. Πρόκειται για χιλιάδες κυβικά μετρά πέτρες, με την εκτίμηση του αρχιτέκτονα που σχεδίασε την αποκατάσταση της Μεγάλης βασιλικής. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα χρησιμοποιηθεί περίπου 70% παλιό υλικό, δηλαδή θα αποκατασταθεί κυρίως με τις πέτρες από την εποχή του βασιλιά Βόριδος Α’. Ευχαριστούμε στον Μιτχάτ πασά, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα μας παρακολουθεί από τον ουρανό, που έχει καταφέρει να διατηρήσει την πέτρα των αρχαίων μας μαστόρων, έτσι ώστε και εμείς τώρα θα την χρησιμοποιήσουμε".

Το 2015 η κυβέρνηση χορήγησε 500 χιλ. λέβα για την αποκατάσταση του ναού. Φέτος αναμένεται να δώσει περίπου 600-700 χιλ. λέβα. Εκτός αυτού, ο Μποζιντάρ Ντιμιτρόφ ανέπτυξε μια μεγάλη καμπάνια συλλογής δωρεών στη οποία συμμετέχουν εκατοντάδες Βούλγαροι δωρητές από το εξωτερικό και από τη χώρα, επίσης Ρώσοι, που έχουν εγκατασταθεί στη Βουλγαρία. Δύο Βούλγαροι γιατροί στο εξωτερικό - Πέτκο Σπιριντόνοφ και Γκάλια Κόλεβα, στέλνουν κάθε μήνα ένα ποσοστό του μισθού τους. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έκανε επίσης δωρεές.

"Εγώ δεν θέλω μεγάλα ποσά, λέω από την εκπομπή μου σ' όλους να κάνουμε σαν τους Εβραίους, οι οποίοι, καθώς αρχίζουν να οικοδομούν μια συναγωγή, ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν όσο μπορούν περισσότερα άτομα με μικρά ποσά. Έτσι, ο καθένας θα ξέρει ότι δικά τους είναι πέντε τούβλα ή τρεις πέτρες ως παράδειγμα", σημειώνει ο Μποζιντάρ Ντιμιτρόφ.

Δωρητές έγιναν και τα παιδιά του Τετάρτου δημοτικού σχολείου "Κίριλ Χρήστοφ" στην πόλη Στάρα Ζαγκόρα. "Επικοινώνησα με τον διευθυντή του σχολείου και ρώτησα: τι είναι αυτά τα χρήματα, που μου στείλατε; Μου απάντησε ότι κάθε παιδί έδωσε από ένα λεβ από τα λεφτά για το πρωινό τους και έστειλαν τα χρήματα, που μαζεύτηκαν. Πήγα στην Στάρα Ζαγκόρα, και έδωσα μια διάλεξη στους μαθητές ως ένδειξη ευγνωμοσύνης. Τους συμβούλεψα να μην στερούνται το πρωινό για να μεγαλώσουν υγιείς Βούλγαροι", λέει ο ιστορικός.

Όσον αφορά τις παλαιές κορώνες και την αποκατάσταση τους, για τις οποίες έγινε λόγος - εξ ολοκλήρου με δωρεές αναδημιουργήθηκε αυτή που κάποτε ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ έδωσε στον Βούλγαρο τσάρο Καλογιάν (1197-1207). Την κορώνα αυτή φορούν μετά τον Καλογιάν όλοι οι Βούλγαροι βασιλιάδες, μέχρι τον Ιβάν Σισμάν. Πρόσφατα, το μουσείο έλαβε και μια κορώνα βασιλιά ενός θρακικού φύλου.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: Wikipedia, BulFoto