Στα πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιοδείας της και αφού επισκέφθηκε την Λιθουανία, την Ρωσία και την Ρουμανία, η βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στη Βουλγαρία. Για λιγότερο από δύο χρόνια η Αμερικανίδα διπλωμάτης, υπεύθυνη για τα θέματα της Ευρώπης και της Ευρασίας έρχεται στη Βουλγαρία για τρίτη φορά. Τι έγινε κατά την νυν επίσκεψη;

Η περιοδεία της Βικτόρια Νούλαντ προφανώς συνδέεται με στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή. Για την ανάπτυξη της στρατηγικής συνεργασίας με τη Βουλγαρία κατά την περυσινή επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι ιδρύθηκαν τέσσερις ομάδες εργασίας στους τομείς της ασφάλειας, της ενεργειακής διαφοροποίησης, της κυριαρχίας του νόμου και των πολιτιστικών σχέσεων. Ένα χρόνο αργότερα κατά την τελευταία επίσκεψη της Βικτόρια Νούλαντ διαπιστώθηκε, ότι αυτή η μορφή συνεργασίας αποδείχθηκε αποτελεσματική. Υψηλή εκτίμηση έλαβε και η δραστηριότητα μίας νεοϊδρυμένης πέμπτης ομάδας εργασίας, η οποία λειτουργεί στο χώρο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Μεγάλη σημασία στις συνομιλίες δόθηκε στις ενεργειακές υποθέσεις και συγκεκριμένα στην πρόοδο του σχεδίου κατασκευής σύνδεσης αερίου με την Ελλάδα. Οι ΗΠΑ ήταν δραστήριος υποστηρικτής της υπογραφής επενδυτικής συμφωνίας για την κατασκευή αυτής της σύνδεσης, επειδή προβλέπεται μέσω της αμερικανικές εταιρείες να λάβουν πρόσβαση στις αγορές αερίου στην περιοχή. Αλλά οι ΗΠΑ έχουν πλέον σπουδαία παρουσία στο βουλγαρικό τομέα της ενέργειας μέσω της συμμετοχής δύο εταιρειών της στο ενεργειακό συγκρότημα "Μαρίτσα Ίζτοκ". Γι' αυτόν τον λόγο η κα Νούλαντ ήταν ενημερωμένη για την πορεία των διαπραγματεύσεων, που το Βουλγαρικό Ενεργειακό Χόλντινγκ πραγματοποιεί για την λήψη δανείου έως 650 εκ. ευρώ, με το οποίο η Εθνική Εταιρεία Ηλεκτρισμού (ΝΕΚ) να καλύψει τις υποχρεώσεις της προς τις σχετικές δύο αμερικανικές εταιρείες. Δυνάμει συμφωνίας από τον Αύγουστο πέρυσι, όταν θα πληρωθούν αυτές οι υποχρεώσεις, οι εταιρείες θα μειώσουν τις τιμές τους για μη αγορασμένη ενέργεια.

Ακριβώς την ημέρα της επίσκεψης της Αμερικανίδας διπλωμάτη στη χώρα άρχισε να λειτουργεί η βουλγαρική αγορά ενέργειας. Σχετικά η Βικτόρια Νούλαντ ενημερώθηκε, ότι με την πλήρη φιλελευθεροποίηση της εθνικής ενεργειακής αγοράς οι συνθήκες θα αλλάξουν και θα χρειαστεί να πραγματοποιηθεί διάλογος για την επανεξέταση των ορών των συμφωνιών με τις αμερικανικές εταιρείες.

Το σχέδιο για τον έβδομο αντιδραστήρα του πυρηνικού σταθμού "Κοζλοντούι" δεν αποτέλεσε αντικείμενο συνομιλιών με την Βικτόρια Νούλαντ, κάτι που επιβεβαιώνει, ότι δεν θα ανατεθεί στην αμερικανική εταιρεία Westinghouse λόγω οικονομικών εμποδίων. Το γεγονός δεν σημαίνει, ότι οι σχέσεις με την Westinghouse διακόπηκαν – πρόσφατα ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ ανέφερε, ότι η εταιρεία εξακολουθεί να έχει θέση στην διαδικασία ανάπτυξης της βουλγαρικής βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας, αφού για το σχέδιο νέου αντιδραστήρα στο "Κοζλοντούι" γίνονται συνομιλίες για την προσέλκυση κινέζικου επενδυτή, που συστήθηκε ακριβώς από την αμερικανική εταιρεία.

Στις συνομιλίες του πρωθυπουργού Μπορίσοφ με την Βικτόρια Νούλαντ έλαβαν μέρος και ο υπουργός Εξωτερικών Ντανιέλ Μίτοφ, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αρμόδιος για τα ευρωπαϊκά ταμεία Τομισλάβ Ντόντσεφ και η υπουργός Ενέργειας Τεμενούζκα Πετκόβα. Στα ζητήματα της άμυνας αποδόθηκε ιδιαίτερη προσοχή, αφού η βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ είχε ξεχωριστή συνάντηση με τον υπουργό Άμυνας, Νικολάι Νέντσεφ. Συζητήθηκαν οι δυνατότητες εκμοντερνισμού των Ενόπλων Δυνάμεων και συγκεκριμένα της Αεροπορίας. Τα προβλήματα της Πολεμικής Αεροπορίας είναι επίκαιρα εδώ και χρόνια, αλλά λόγω οικονομικών περιορισμών μέχρι τώρα δεν λήφθηκαν ιδιαίτερα μέτρα. Τελευταία εξέλιξη σ αυτήν την κατεύθυνση είναι μία συμφωνία με την Πολωνία για την επισκευή των ρωσικών MiG-29.

Ένα μέρος των θεμάτων, που συζητήθηκαν με την κα Νούλαντ, είναι επίκαιρα και στην ημερήσια διάταξη των σχέσεων με την Ρωσία. Μετά από διακοπή 5 ετών, στα τέλη του τρέχοντος μήνα αναμένεται να ανανεώσει την δραστηριότητά της η Βούλγαρο-ρωσική διυπουργική επιτροπή οικονομικής και επιστημονο-τεχνικής συνεργασίας και δεν αποκλείεται στοιχεία του διαλόγου με την αμερικανική πλευρά, ιδιαίτερα όσον αφορά την ενέργεια, να χρησιμοποιηθούν για την συγκεκριμενοποίηση των βουλγαρικών θέσεων στον διάλογο με την ρωσική.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα