Το φθινόπωρο, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, οι νοικοκυρές στη Βουλγαρία μπαίνουν στις κουζίνες και βυθίζονται στο μυστήριο των τουρσιών. Ψητές πιπεριές, αγγουράκια, λάχανο τουρσί, η παράδοση συνεχίζεται παρά την αφθονία στα σουπερμάρκετ.

Όχι μόνο ο ευχάριστος φθινοπωρινός καιρός είναι η αιτία για τον πολύ κόσμο στην Γυναικεία αγορά της Σόφιας – απλώς τώρα είναι η εποχή των τουρσιών. Η μεγαλύτερη αγορά της πρωτεύουσας αποκαλείται "γυναικεία", επειδή συνήθως οι γυναίκες είναι αυτές που την επισκέπτονται (αλλά και στο παρελθόν εδώ ήταν ο χώρος για αναζήτηση οικιακών βοηθών), ενώ αυτήν την εποχή αγοράζουν τα λαχανικά και φρούτα για τα τουρσιά και τις κομπόστες για το χειμώνα.

Οι πάγκοι μοιάζουν με πίνακα Ολλανδού ζωγράφου - γυαλιστερά κίτρινα κολοκύθια, κόκκινες πιπεριές, κάτασπρο κουνουπίδι, πράσινα αγγουράκια, τραγανά μήλα, μεγάλα αχλάδια, δαμάσκηνα και οτιδήποτε άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Οι αγοραστές όμως δεν τα απολαμβάνουν μόνο σαν κέρας της αφθονίας, αλλά και σαν φρούτα και λαχανικά για τις λιχουδιές που θα ετοιμάσουν για το χειμώνα.

Η 68 ετών Γιορντάνκα Μίτεβα, που από χρόνια διατηρεί την παράδοση αυτή στην οικογένεια της και χαίρεται ότι και τα δύο εγγονάκια της αγαπούν τα σπεσιαλιτέ που ετοιμάζει, λέει: "Όλα τα κάνουμε μόνοι μας. Είναι και πιο φθηνά, αλλά και πιο νόστιμα, επειδή τα κάνουμε σύμφωνα με το γούστο μας. Τουρσιά, γλυκά κουταλιού – όλα τα κάνω εγώ. Δεν εμπιστεύομαι τα έτοιμα", λέει η κα Μίτεβα και σταματά στο πάγκο του Τρίφον Νάιντενοφ. Ο 71 ετών πωλητής πουλά εκτός από φρέσκα λαχανικά από τον κήπο που έχει κοντά στην πόλη, και σπιτίσιες κονσέρβες ετοιμασμένες σύμφωνα με τις παλιές μαγειρικές συνταγές των γυναικών της οικογένειάς του.

Ο κ. Νάιντενοφ έχει ανακαλύψει κενό στην αγορά: "Οι νέοι άνθρωποι προτιμούν τα έτοιμα προϊόντα που είναι βάσει παλιών συνταγών. Τους είναι πιο νόστιμα και τα προτιμούν αντί να ασχολούνται με κάτι που δεν καταλαβαίνουν. Η διαφορά μεταξύ του σπιτίσιου και του μαγαζιού είναι τεράστια. Τα τουρσιά στο μαγαζί συνήθως είναι από προϊόντα με όχι τόσο καλή ποιότητα. Εγώ σαν παραγωγός λαχανικών προσφέρω το καλύτερο που μπορεί να βρεθεί στην αγορά. Και το σημαντικότερο – το κάνω με αγάπη!"

Όπως όλους τους νότιους λαούς οι Βούλγαροι αγαπούν την καλή τροφή, ενώ οι σπιτίσιες κονσέρβες είναι μέρος της ζωής τους. Και παρόλο που αρκετά χρόνια τα τουρσιά θεωρούνταν για συνήθεια από τα χρόνια του σοσιαλισμού, τώρα πολλοί επιστρέφουν προς την παράδοση. Ενώ αυτή χρονολογείται από αρκετά χρόνια, μας εξηγεί η εθνογράφος Εβγκένια Τόνεβα. Αντικείμενο της μακρόχρονης έρευνας της είναι η συμπεριφορά των Βουλγάρων προς τα σπιτίσια σπεσιαλιτέ. Η κα Τόνεβα ισχυρίζεται ότι τα 2/3 των Βουλγάρων κάνουν τουρσιά. Και δεν παρατηρείται διαφορά μεταξύ κάτοικων μεγάλων πόλεων και χωριών, μεταξύ μορφωμένων και αμόρφωτων, νέων και ηλικιωμένων.

Προφανώς η παράδοση το φθινόπωρο οι Βούλγαροι να κάνουν τουρσιά είναι ζωντανή.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα