Μεταξύ της Βουλγαρίας και της Σλοβακίας υπάρχει μια ιδιαίτερη πνευματική γέφυρα, που συνδέεται με την αποστολή των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου και των μαθητών τους. Στο δεύτερο ήμισυ του 9ου αιώνα, δύο Βυζαντινοί λόγιοι πραγματοποιούν αποστολή στη Μεγάλη Μοραβία, τμήμα της οποίας είναι σήμερα η Σλοβακία, για να διδάξουν τον χριστιανισμό στη σλαβική γλώσσα.

Για την μετάφραση των λειτουργικών βιβλίων ο Κωνσταντίνος-Κύριλλος ο Φιλόσοφος δημιούργησε το γλακολιτικό αλφάβητο. Αργότερα, όταν ο πρίγκιπας Βόρις Α' δέχεται τους μαθητές των Αγίων αδελφών στη Βουλγαρία και εξασφαλίζει τις πιο κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη του έργου τους στη Λογοτεχνική Σχολή Οχρίδας, δημιουργείται και το κυριλλικό αλφάβητο, η ευκολότερη γραφή.

Όσον αφορά το γλαγολιτικό αλφάβητο, και σήμερα το πολύπλοκο γραφικό σύστημα του πρώτου σλαβικού αλφάβητου, ενθαρρύνει επιστήμονες και καλλιτέχνες για βαθιά μελέτη και επανεξέτασή του. Εμπνέει και τον γλύπτη Αντρέι Βράμπτσεφ να το αναπαριστάνει στο μνημειώδες έργο "АБВ" (τα πρώτα τρία γράμματα του κυριλλικού αλφάβητου) – μια σφαίρα από μαύρο ατσάλι με διάμετρο 2,4 μέτρων και βάρος ενός τόνου.Ο Βούλγαρος είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος των Βαλκανίων στην φετινή 20ου έκδοση του φεστιβάλ "Γλυπτική και αντικείμενο" στην Μπρατισλάβα. Μέχρι το τέλος Αυγούστου, η ανάγνωσή του γλαγολιτικού θα προσελκύσει την προσοχή των επισκεπτών στον κήπο της προεδρίας στην πρωτεύουσα της Σλοβακίας.

Για τον Αντρέι Βράμπτσεφ το να απαριστάνεις το γραφικό και συμβολικό σύστημα του γλαγολιτικού μέσω της "γλώσσας" της γλυπτικής είναι μια προσωπική πρόκληση: "Η γλαγολιτική γραφή είναι δημιουργημένη πάνω σε πολύ σαφείς γεωμετρικές αρχές. Αλλά η δημιουργία του αλφαβήτου προχώρησε με βάση των χριστιανικών σύμβολων και ιδεών", λέει για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Αντρέι Βράμπτσεφ. "Το έργο που αποτελεί μια σφαίρα, περιέχει κύκλο, σταυρό και τρίγωνο. Με τα σύμβολα αυτά μπορούν να γραφτούν όλοι οι γλαγολιτικοί χαρακτήρες. Αποτελεί γραφική σύμβολο της έκφρασης "Εγώ είμαι ο Θεός Ιησούς Χριστός από την αρχή μέχρι το τέλος". Στους βίους των αγίων τονίζεται ότι ο Κωνσταντίνος–Κύριλλος ο Φιλόσοφος δημιουργεί το αλφάβητο μόνο για ένα βράδυ, αλλά στην ουσία το ολόκληρο αλφάβητο το γλαγολιτικό περιέχεται σ' αυτή την σφαίρα. Αντίστοιχα, η αφαίρεση ή η διατήρηση των στοιχείων αυτών απεικονίζει την λογικής του γλαγολιτικόυ αλφάβητου. Αυτή η γεωμετρική αρχή επιτρέπει μια νέα ανάγνωση του αλφαβήτου στο χώρο - αυτό μπορεί να γίνει ένα καθαρά χωροταξικό πρόβλημα που περιέχει στο γλυπτό".

Στο πλαίσιο του φεστιβάλ, το βουλγαρικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο στην Μπρατισλάβα παρουσιάζει και άλλα έργα του Αντρέι Βράμπτσεφ που χτίζουν πολιτιστικές γέφυρες μεταξύ των Βουλγάρων και των Σλοβάκων.

"Φέτος στην Μπρατισλάβα οργανώθηκε διαγωνισμός με αφορμή τα 25 χρόνια από την πτώση του παλιού καθεστώτος. Με την ευκαιρία αυτή, έχω δημιουργήσει ένα συμβολικό φράχτη. Στην αλληλεπίδραση μεταξύ θεατή και της εγκατάστασης, το έργο από φράχτη που σε χωρίζει από την ελευθερία, γίνεται ένα λίκνο με το οποίο μπορείς να βιώσεις την αίσθηση της ελευθερίας, την πτήση, την απελευθέρωση από δύναμη της βαρύτητας που οδηγεί σε ελευθερία".

Ο Βούλγαρος γλύπτης εντυπωσιάζει το κοινό της Σλοβακίας με έναν μη κανονικό έργο:"Ιερά Καρδία του Ιησού" είναι ένα από τα σύμβολα λατρείας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Η φωτιά είναι μέρος αυτού του συμβόλου, αλλά εγώ αρνήθηκα να την δημιουργήσω στο έργο. Την αποκατέστησα με τα κεριά από τους ορθοδόξους μας ναούς, έτσι ώστε κάποιοι άνθρωποι είδαν σ’ αυτό είδος της χριστιανικής ενότητας".

Μετά την ολοκλήρωση του φεστιβάλ στην Μπρατισλάβα το γλυπτό "АБВ" θα συνεχίσει να αναφέρει την ιστορία του γλαγολιτικού αλφάβητου στη Βιέννη, όπου θα εκτεθεί στο βουλγαρικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο που στεγάζεται στην οικία "Wittgenstein».

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: Andrey Trebaticky