Ένα υπέροχο βιβλίο – "Όνειρο για τον Άγιο Βόριδα Α'" μας γυρίζει πίσω στον δραματικό 9^ο αιώνα του βουλγαρικού Μεσαίωνα. Το βιβλίο κυκλοφόρησε τις ημέρες όταν συμπληρώνονται 1150 χρόνια από τον εκχριστιανισμό της Βουλγαρία επί του πρίγκιπα Βόριδος Α'. Ο συγγραφέας του βιβλίου είναι ο διακεκριμένος σεναριογράφος, συγγραφέας και κοινωνικός παράγοντας Ανζέλ Βαγκενστάιν (στη φωτογραφία), ο οποίος στρέφεται απευθείας στον αναγνώστη με τις λέξεις "δες" και "άκουσε". Ο αναγνώστης θα συναρπαστεί από την ιστορία, από την επική υπόθεση, από την πλούσια παλαιά γλώσσα, από τους ήρωες και τις σκηνές, που αναπαριστάνονται έντονα και με δραματικότητα.

Ο πρίγκιπας Βόρις Α' δεν είναι γνωστός με νίκες στο πεδίο μάχης. Παρά το γεγονός αυτό, έχει σαφές όραμα για το κράτος του: "Και η χειρότερη ειρήνη είναι καλύτερη για μας από τον καλύτερο πόλεμο. Χρειαζόμαστε ειρήνη – μόνιμη, μακροχρόνια και καλή για να χτίσω αυτά που σχεδιάζω", λέει ο ηγεμόνας στο βιβλίο. Και η ιδέα του είναι να ενώσει τους Βουλγάρους και τους Σλάβους, που υποκλίνονται σε ειδωλολατρικές θεότητες, στο χριστιανικό κράτος με ενιαία γραφή. Αυτό προκαλεί την αντίσταση 52 βογιάρων, τα γένη των οποίων σκοτώθηκαν. Σοβαρή ήταν και η καταδίκη του Βόριδος Α' για τον μεγαλύτερο γιο του, τον Βλαντιμίρ Ρασάτε, ο οποίος αφού κάθισε στο θρόνο, αποφάσισε να αναβιώσει τον παγανισμό. Ο Ρασάτε τυφλώθηκε και φυλακίστηκε.

"Αυτό το βιβλίο του Βαγκενστάιν, δείχνει για πολλοστή φορά την αξιοσημείωτη ικανότητά του να μετενσαρκώνεται σε διάφορες ιστορικές περιόδους και καταστάσεις", είπε στην πρεμιέρα της έκδοσης ο ποιητής και ο συγγραφέας Ιβάν Γκρανίτσκι. "Η γλώσσα είναι εξαιρετικά κατάλληλη για την εποχή του Βόριδος. Πίσω από αυτή την εξωτερική ελαφρότητα του λόγου και την πλούσια σε εικόνες και συγκρίσεις γλώσσα, κρύβονται μια εξαιρετική προσπάθεια και πολλές ιστορικές γνώσεις… Ο πρίγκιπας Βόρις Α' είναι μεγαλειώδης και τραγική προσωπικότητα που πραγματοποιεί τον εκχριστιανισμό των Βουλγάρων και έτσι προκαθορίζει το μέλλον των προγόνων μας. Είναι ο σημαντικότερος Βούλγαρος ηγεμόνας, χάρη στον οποίο επιβιώσαμε".

Ιδού και τη γνώμη του Μπογιάν Άγγελοφ, πρόεδρος της Ένωσης Βουλγάρων Συγγραφέων: "Ο ρόλος του Βόριδος Α' στη βουλγαρική ιστορία είναι εξαιρετικής σημασίας, γιατί ξεπερνά τον παγανισμό και στον χάρτη της Μεσαιωνικής Ευρώπης, αρχίζει να λάμπει το μεγαλύτερο και το ισχυρότερο τότε κράτος, το οποίο επί του διαδόχου του, Συμεών, θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερα μεγέθη – από τη Μαύρη μέχρι την Αδριατική Θάλασσα, και από τα Καρπάθια και την Τρανσυλβανία μέχρι την Κροατία και τα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Το "Όνειρο για τον Άγιο Βόριδα Α'" δεν είναι το μόνο λογοτεχνικό έργο, αφιερωμένο σ’ αυτή τη φοβερή και μεγάλη εποχή, αλλά ασφαλώς είναι το πιο ποιητικό. Εδώ ο λόγος είναι βαθιά λυρικός γιατί γεννιέται στα βάθη της καρδιάς, από την αγάπη και τον σεβασμό για το ένδοξο παρελθόν των Βουλγάρων".

Από το βιβλίο του Ανζέλ Βαγκενστάιν μαθαίνουμε περισσότερα και για τους μαθητές των Αγίων Αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου - δημιουργοί του σλαβικής γραφής και προστάτες της Ευρώπης. Υποδεχόμενος τους μαθητές τους στο κράτος του ο πρίγκιπας Βόρις ιδρύει δύο λογοτεχνικές σχολές: τη Σχολή της Πλίσκα και της Πρεσλάβς και τη Σχολή της Αχρίδας, που θα αποφέρουν πλούσιους πνευματικούς καρπούς. Στις σχολές αυτές στην πορεία των χρονών μορφώνονται ιερείς για το κήρυγμα του Λόγου του Θεού, μεταφράζονται τα βιβλία της ιεράς λειτουργίας, δημιουργούνται πρωτότυπα έργα.

Θα προσθέσουμε ότι με βάση το κείμενο που τώρα για πρώτη φορά εκδίδεται σε βιβλίο, πριν από 30 χρόνια γυρίστηκε η ταινία "Βόρις Α'". Ο σκηνοθέτης του έργου είναι ο Μπορισλάβ Σάραλιεφ και τον πρίγκιπα υποδύεται ο μεγάλος Βούλγαρος ηθοποιός, Στέφαν Νταναήλοφ.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα